3-sinf ona tili darsida “gap” mavzusini o’tishda interfaol usullardan foydalanish”

Xulosa


Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Bitiruv-malakaviy ishining dolzarbligi. Mustaqillik sharofati bilan o‘zbek diyorida ham yangilanish, rivojlanish davri boshlanib, ijtimoiy hayot umumjahon andozalariga mos taraqqiyot yo‘nalishlariga jadal sur’atlar bilan kirib bormoqda. Mustaqillikning birinchi kunlaridanoq mamlakatimizda yosh avlod tarbiyasiga jiddiy e’tibor berila boshlandi. “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, “Davlat ta’lim standarti”, “Yangi avlod darsliklari”ning chop etilishi ushbu jarayonlardagi eng muhim bosqich sifatida xarakterlanadi. Ta’lim sohasida olib borilayotgan islohotlarning tub mohiyati ta’lim mazmuni va shaklini takomillashtirishga qaratilgan fan-texnika taraqqiyoti, jamiyatimizning demokratlashuvi, axborot miqyosining oshib borishi kabi omillar bolaning shaxsiy xususiyatlariga, jumladan idrok eta olish, tasavvur va fikrlash, aqliy qobiliyatlarining rivojlanishiga olib keldi. Birinchi prezidentimiz o‘zining “Yuksak ma’naviyat –engilmas kuch” asarida “Ta’limni tarbiyadan, tarbiyani esa ta’limdan ajratib bo‘lmaydi – bu sharqona qarash, sharqona hayot faslsafasi”¹ deb ta’kidlaydilar. Darxaqiqat, mana shu uyg‘unlik insonni, u yashab turgan zamonini ulug‘laydi, yuksaltirardi. Ana shunday yuksak tafakkurni va intellektual kuchga ega bo‘lgan yosh avlodni tarbiyalashga munosib hissa qo‘shish boshlang‘ich ta’lim muataxassisi oldiga muxim pedagogik vazifalarini yuklaydi. Xususan boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ona tili darslarida og‘zaki va yozma nutqlarini shakllantirish, o‘z nutqi orqali tabiat va jamiyat to‘g‘risidagi ahborotlarni, ruxiy – xissiy tuyg‘ularini to‘g‘ri aniq ifodalashdan iboratdir. Bu sohada boshlang‘ich sinflarda sintaksis yuzasidan beriladigan bilimlar amaliy o‘rganilgan va nazariy o‘rganiladigan bilimlarga bo‘linadi. “Boshlang‘ich sinflarda sodda gap”, “gap bo‘laklari”, gapning uyushiq bo‘laklari mavzulari nazariy o‘rganiladi. Boshlang‘ich sinflarda ona tili darslarining muhim vazifalaridan biri fikrni ifodalashda gapdan ongli foydalanish ko‘nikmasini shakllantirish xisoblanadi. Sintaksis asosida tilni o‘rganishda gap ustida ishlash markaziy o‘rin egallaydi. Gap nutqning asosiy birligi bo‘lib, so‘z va grammatik ma’nolar gap tuzishda, fikrini erkin bayon qilishda o‘quvchilarga asosiy manbaa xisoblanadi. O‘quvchilarning yozma nutqini rivojlantirishda gapning xissasi beqiyosdir. YOzma nutqda muayyan mavzuga doir matn tuzishga o‘rgatish, shu maqsadga erishish, muayyan pedagogik vosita va usullarni izlab topish, undan samarali foydalanish bitiruv malakaviy ishimizning dolzarbligini belgilaydi.