3-Mavzu. O’rta Osiyo shaharlarining kelib chiqish genezisi. Ilk shaharsozlik madaniyatining shakllanishi

yuridik shahar deb ataladi. Ushbu doiradagi aholi mazkur shahar aholisi hisoblanadi. Ko’pincha, aholi shahar atrofiga kelib o’rnashadi, ayniqsa, qulay yo’l bo’ylari tez o’zlashtiriladi.
Ya‘ni, aslida, shahar o’z chegarasidan atrofda ham davom etadi, bunday shahar geografik shahar deb ataladi, aholi soni esa statistik ma‘lumotlarda ―shahar atrofi bilan‖ deb ko’rsatiladi. Masalan, dunyodagi eng yirik shahar Tokio bo’lib, unda 13 mln.,atrofi bilan 35 mln. aholi yashaydi. Dunyoning bosh, etakchi shaharlari ro’yxatini olimlar, tashkilotlar turlicha berishadi. Buning asosiy sababi shundaki, bunday ulkan shaharlar aholi soni to’g’risidagi ma‘lumotlarni olish murakkab. Aholi ro‘yxati ham turli vaqtlarda o’tkaziladi, qolaversa, shahar tushunchasining o’zi ham turlicha qabul qilingan, ayrim shaharlar chegarasidagi kichik shaharlar hududi qo’shilib ketib, ba‘zi shaharlarda ularning aholisi qo’shib hisoblansa (aglomeratsiya hisobida), ayrimlarida qo‘shib berilmaydi, shuningdek, shaharga kelgan migrantlar, va shahar chetiga ko`chib kelib joylashib olganlar, mehmonlar hisobini olish ham mushkul.
Respublikamizda shahar hududidan foydalanish, qurilish ishlarini olib borish, chegaralarini belgilash O’zbekiston Respublikasi shaharsozlik kodeksida belgilangan tartib-qoidalar orqali amalga oshiriladi.