21-мавзу: Фанлар тизимида ижтимоий иш назарияси. Режа: Xorijda ijtimoiy ishchilarning nazariy modellari

Tizimlar nazariyasining ijtimoiy ish amaliyotida qo’llash: Pinkus va Minaxan.
Ushbu yondashuvning asosiy printsipi bu: agar ular o’zlarini qoniqtiradigan qilib yashamoqchi bo’lsalar ular o’zlarini o’rab turgan ijtimoiy muhitga tobe bo’lishlari kerak, shuning uchun ijtimoiy ish aynan shu tizimlarga o’z e`tiborini qaratishi kerak. Insonlarga 3 tipdagi tizimlar yordam berishi mumkin:

1. 
   Norasmiy yoki tabiiy tizimlar, masalan, oila, do’stlar, qarindoshlar yoki hamkasblar.
   
2. 
   Rasmiy tizimlar, masalan, guruhlar, jamiyat, assotsiatsiyalar, klublar, kasaba uyushmalari.
   
3. 
   Sotsial tizimlar, masalan, kasalxonalar yoki maktablar.
   

Muammolari bor insonlar yorda beruvchi tizimlardan quyidagi sabablarga ko’ra foydalana olmasligi mumkin:

• 
  bunday tizimlar ularning hayotida bo’lmasligi, yoki zarur resursdarga ega bo’lmasligi mumkin yoki bu odamlarning muammolariga to’g’ri kelmasligi mumkin (masalan, qarri ayolning qarindoshlari yoki yaxshi qo’shnilari bo’lmasligi mumkin, demak uning bunday norasmiy tizimlari yo’q)
  
• 
  insonlar bunday tizimlar haqida bilmasligi yoki ularni ishlatishni hohlamasligi mumkin (masalan: ijtimoiy xizmatga murojaat qilishga qo’rqish mumkin, chunki u baribir o’z ota-onasini yaxshi ko’radi)
  
• 
  ushbu sistemalarning qoidalari yangi muammolarni yaratishi mumkin (masalan, tobelik, qarama-qarshi manfat)
  
• 
  tizimlar bir-biri bilan kelishmasligi mumkin.
  

Ijtimoiy ish ushbu muammolarni mijozlar o’rtasida va ularning atrofidagilar o’rtasida paydo bo’lganligini o’rganishga xarakat qiladi. Muammolar mijozga yoki atrof muhitga taaluqliligi asosiy emas, qiyinchiliklar o’zaro aolqada ham hosil bo’lishi mumkin. SHu o’rinda ijtimoiy ishning vazifasi – bu insonlar zarur bo’lgan masalalarni echish, tinchlantirish hamda mijoz uchun muhim bo’lgan maqsad va boyliklarga erishishdir.
Ijtimoiy ishchilar individga shaxsiy qiyinchiliklar ijtimoiiy oqibatlari hamda umumiy muammolarni ta`siri bilan ish tutadilar.

• 
  Insonlarga o’z muammolarini echish imkoniyatlarini ishlatishga yordam berish (masalan, yosh bolalar tarbiyalash yangi usuli orqali oiladagi munosabatlarni yaxshilash)
  
• 
  Insonlar va resursli tizimlar o’rtasidagi yangi aloqalarni shakllantirish (masalan, nogiron bo’lib qolgan insonga mahalliy ijtimoiy markazda moslashishga ko’mak berish, unga yaxshi muomalada bo’layotganliklariga ishonch hosil qilish)
  
• 
  Insonlar va resurslar o’zaro aloqani shakllantirish (masalan, insonlarga ijtimoiy ta`minot bo’lishiga muammolari bilan murojaat qilishga ko’maklashish)
  
• 
  Ichki resursli tizim insonlarining o’zaro aloqasini yaxshilash (oilalar o’rtasida, boshqa tashkilotlar)
  
• 
  Ijtimoiy siyosatni rivojlantirish va o’zgartirishga ko’maklashish
  
• 
  Amaliy ko’mak berish
  
• 
  Ijtimoiy nazorat ishchilari sifatida faoliyat ko’rsatish.
  

Pinkus va Minaxan ijtimoiy ishda 4 asosiy tizimlarni tashkil etadi. Bular 1 jadvalda ko’rsatilgan. Ijtimoiy ish, o’zaro aloqa mavjud bo’lgan insonlar qaysi tizimga tegishliligini o’rganib chiqqanda, aniq qatnashchilari o’rtasidagi munosabatlar quyidagiturlarda bo’lishi mumkin:

• 
  Hamkorlik, agarda umumiy maqsad bo’lsa
  
• 
  SHartnomali, agar kelishish lozim bo’lsa
  
• 
  Nizoli, agar maqsadlar qarama-qarshi bo’lsa
  

Ijtimoiy ish jarayonlari ma`lum bir xunar kerak bo’lishiga qarab fazalar bo’yicha qaraladi.
1. jadval. Pinkus va Minaxan. Ijtimoiy ishning asosiy tizimlari

Tizim	Ta`rifi	Keyingi ma`lumot
Mijoz tizimi Maqsad tizimi	Insonlar, guruxlar, oilalar va o’zgarishlar agenti bilan ishlashga mo’ljallangan yordam kerak bo’lgan maxallalar “O’o’zgarishlar agenti” o’z maqsadiga erishish uchun o’zgartirishga harakat qiladigan insonlar	Aktual (aniq bo’lgan, xozirgi) mijozlar – yordam olishga rozi bo’lganlar va ishga kirishganlar: Potentsial mijozlar-ijtimoiy ishchi qo’shmoqchi bo’lgan kishilar, masalan, shartli ozodlikdan maxrum etilganlar va yosh bolalar bilan yomon munosabatda gumon etilayotganlar. Mijoz va maqsad tizimlari o’xshash bo’lishi yoki farq qilishi mumkin.
Xarakat tizimi	O’z maqsadiga erishish uchun o’zgarishlar agenti uchun birga ishlayotgan kishilar	Mijoz, maqsad va xarakat tizimlari o’xshash bo’lishi va farqlanishi mumkin.

2. Jadval. Ijtimoiy ish amaliyotida fazalar vam os keluvchi hunarlar.

Faza	Harakat	Xunarlar va uslublar
Muammoni baholash Ma`lumotlar yig’ilishi Birinchi aloqalarni o’rnatish Kontraktlar bo’yicha kelishuvlar Harakatlar tizimini shakllantirish Harakatlar tizimini qo’llab-quvvatlash va boshqarish Harakatlar tizimiga ta`sir O’zgarishlarga harakatlarni to’xtatish	Muammoni qo’yilshi Tizimlar analizi Masalalarni qo’yilishi Usulni tanlash O’zgarishlarga yo’naltirilgan xarakatlarni stabillashtirish So’rov kuzatish Kuzatish Fiksatsiya Imkoniyat mavjudligi Aloqa o’rnatish mumkinligi Ikkimanolilikni engish Aloqalar o’rnatishga ko’maklashish Birlamchi ikkilamchi Mundarijani aniqlash YAxshi aloqalarni o’rnatish Qarama qarshilikka tayyor turish Hajmi va tuzilishini aniqlash Jarayonlarni aniqlash Tizimlar enpropiyasini oldini olish Tizimning har bir bo’lagiga ta`sir boshqa barcha qismlarga ta`sir etadi-mul’tifinallik Oxirgi baho Aloqalar ro’yxatidan chiqish, o’zgarishlarga harakatlarni stabillashtirish	Har bir muammo aniqlanib olishi lozim bo’lgan 3 yo’nalishni aniqlab olish lozim: Ijtimoiy sharoitlar, ushbu sharoitlar muammoni ko’rsatishini aniqlaydigan insonlar va ularni echimini sabablari Ushbu tizimlar ijtimoiy holatga qanday ta`sir etishiin ko’rish Asosiy maqsad tomon qadamlarni belgilab olish va masalalarni bajarilish tartibini belgilab olish O’zgarishlar tizimiga qaysi bir 4 asosiy tizimlardan kiritilishi lozim? Ushbu tizimlarga kirish nuqtasi qaysilari va ularning resurslari, kerakli aloqani va kutilayotgan munosabatlar qandayligi, Mijoz muammolarini oldindan ko’rish va ularni oldini olishga xarakat qilish og’zaki, yozma, testlar orqali mijozni uyda, agentstvada, o’yin holatida va materiallar va texnikalarni ishlatishda kuzatish YOzma, og’zaki yoki boshqa ko’rinishda YOzma, og’zaki yoki boshqa ko’rinishlarda Mijozlar tizimida insonlarga yaqinroq bo’lish Tizimning boshqa tashkil etuvchilari bilan aloqada bo’lish, ular bilan uchrashish Berilayotgan ko’makka qarama qarshiligini yo’qotishga Ishning muhimligini mijoz tizimi uchun ko’rsatish Ishchi bilan mijoz tizimi o’rtasida Har bir tomonning muhim maqsadlari, hamma bajarishi loozim bo’lgan masalalar, o’zgarishlar jarayonini izohlash Kontrakt maqsadlarini ko’rsatish, aniqlashtirish, tushunmovchilikni ko’rib chiqish Tizimning boshqa vakillarin yoki boshqa tizimlarni jalb etish (masaln, ularning qo’rquvini yo’qotish yoki yordam berish mumkinligiga ishontirish) qarama qarshilikni tan olish, yangi ma`lumotni tavsiya etish, ishonch uyg’otish, sinov masalalarini qo’yish, guruxlarni umumiy ta`sir uchun qo’llash Masalan, mijoz va ishchilar; mijoz, ishchi va oilalar; ishchi va boshqa agentlik; mijoz, ishchi va boshqa agentlik Aloqalar davomiyligi, uchrashuv vaqti, joy, xarakat qoidalari (erkin yoki boshqariladigan, tezda munosabatlarni shrnatish, aloqa, xokimlik, layoqat, munosabat qimmatliligi, tizimli xarakatlar, tizimli o’zgarish) Bilim va malakani ishlatish, moddiy rag’batlantirish va xizmatlar, o’rnatilgan aloqalar, ma`lumot ustidan nazorat, maqom Ish vaqtidagi jarayonning umumiy bahosini tuzish

Ijtimoiy ishning ekologik modeli (Pinkus va Minaxan)

Ижтимоий иш этикаси: тамойилларнинг тасдиқланиши

Ижтимоий Ишчиларнинг Халқаро Федерацияси (ИИХФ)
Ижтимоий Иш бўйича Мактабларнинг Ҳалқаро Ассоциацияси (ИИМҲА)
1. Кириш сўзи
Аҳлоқий хабардорлик ижтимоий ишчиларнинг касбий салоҳиятли амалиётининг асосий ажралмас қисми ҳисобланади. Уларнинг аҳлоқан тўғри ва муносиб равишда ўзларини тута олиш билан боғлиқ қобилият ва интилишлари улар томонидан тақдим етилаётган хизматларнинг асосий соҳаси бўлиб хизмат қилади. ИИХФ ва ИИМҲА фаолиятининг етика билан боғлиқ асосий мақсади ижтимоий иш бўйича ташкилотлар, ижтимоий иш блўйича мактаблар, шунингдек ижтимоий ишда таҳсиил олувчи талабалар билан биргаликда аҳлоқий муаммоларни таҳлил етиш ва муҳокама қилиш жараёнини амалга оширишга имкон яратишдан иборат. Ижтимоий ишчилар ўз ишида дуч келадиган баъзи аҳлоқий муаммолар улар ишлаётган қайсидир ҳудуд учун мос бўлиши мумкин, бошқалари еса барча бошқа мамлакатлар учун умумий бўлиши мумкин. Умумий тамойилларга асосланган ҳолда ИИХФ ва ИИМҲА ҳамфикрлигида бутун дунёдаги ижтимоий ишчиларнинг улар томонидан ҳал қилинадиган вазиятлар аҳлоқий муаммолар борасидаги билимларига асосланган ҳолда хал етилишини; ўз ишларида дуч келадиган муаммолар ҳамда дилеммаларни муҳокама қилишларини рағбатлантиришни олдига мақсад қилиб олган. Ижтимоий ишнинг аҳлоқий томонларининг муаммоли соҳаларига қуйидагилар ҳам киради:

Низоли томонларнинг ўзаро келишувини таъминлаш, бироқ бунда ҳар бир томонга нисбатан холисликни сақлаб қолиш. Ижтимоий ишчилар ёрдамчи сифатида фаолиятни амалга оширишлари баробарида ёрдам бериш жараёнини назорат қилишни ҳам билишлари лозим. Ижтимоий ишчиларнинг ўзлари ишлаётган инсонларнинг манфаатларини ҳимоя қилиш билан боғлиқ мажбуриятлари ҳамда жамиятнинг кўрсатиладиган хизматларнинг самарадорлиги ва мақсадга мувофиқлиги борасидаги талаблари орасидаги низолар. Жамият ихтиёридаги ресурсларнинг чекланганлиги факти.

Мазкур ҳужжат ИИХФ ва ИИМҲА нинг 2000 йил Мореаал (Канада)даги учрашувларидан бирида алоҳида қабул қилинган ижтимоий ишнинг таърифи билан боғлиқ бўлиб, у кейинчалик 2001 йилнинг май ойида (2-қисм) Копенгагенда ўзаро муҳокама асосида қабул қилинган. Мазкур таъриф инсорн ҳуқуқлари ва ижтимоий адолат тамойилларининг амал қилиниши заруриятини алоҳида таъкидлайди. Кейинги қисмида (3-қисм) ижтимоий иш билан боғлиқ инсон ҳуқуқлари ҳақидаги турли декларация ва конвенсиялар ҳақида сўз кетади 4-қисмда инсон ҳуқуқларига амал қилиш ва инсоний қадр-қимматнинг, шунингдек ижтимоий адолатни ҳурмат қилиниши билан боғлиқ бандларида асосий аҳлоқий тамойиллар келтириб ўтилади. ЙАкуний қисмида ИИХФ ва ИИМҲА аъзолари – ташкилотлар томонидан алоҳида таҳлил етилиши лозим бўлган ижтимоий ишдаги аҳлоқий хулқ-атворнинг асосий қоидалари келтирилади.
2. Ижтимоий ишнинг таърифи
Ижтимоий иш касби жамиятдаги ўзгаришларга олиб келади, инсоний муносабатлар билан боғлиқ муаммоларнинг ҳал етилишига, шунингдек инсонларга уларнинг фаровонлигини ошириш мақсадида уларга имкониятлар яратиш ҳамда озодликка чиқаришга ёрдам беришга қаратилади. Инсоний хулқ-атвор ва ижтимоий тизимлар назарияларидан фойдаланган ҳолда ижтимоий иш ўз фаолияти билан инсон ҳамда уни ўраб турган ижтимоий муҳитнинг ўзаро алоқадорлиги кечадиган соҳаларда ўз аралашувини амалга оширади. Инсон ҳуқуқлари ҳамда ижтимоий адолат тамойилларига амал қилиш ижтимоий ишнинг асоси бўлиб ҳисобланади.
3. Халқаро Конвенсиялар

Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро декларация ва конвенсиялар умумқабул қилинган стандартларни шакллантиради. Ижтимоий иш бўйича амалий фаолият билан қуйидаги ҳужжатлар билан боғлиқ: Инсон Ҳуқуқларининг умумий декларацияси Фуқаролик ва сиёсий ишлар бўйича Ҳалқаро Келишув Иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқлар бўйича Ҳалқаро Келишув Ирқий камситилишнинг барча шаклларига барҳам бериш бўйича Конвенсия Аёллар камситилишининг барча шаклларига барҳам бериш бўйича Конвенсия Инсон ҳуқуқлари бўйича Конвенсия Абориген ва қабила халқлари бўйича Конвенсия (Конвенсия 169 Халқаро Меҳнат Ташкилоти)

4. Тамойиллар
4.1. Инсон ҳуқуқлари ва инсоний қадр-қимматнинг ҳурмат қилиниши
Ижтимоий иш барча инсонларнинг қиммати ва қадрининг тан олиниши ва ҳурмат етилишига ҳамда булардан келиб чиқадиган ҳуқуқларига асосланади. Ижтимоий ишчилар хар бир инсоннинг жисмоний, физиологик, ҳиссий ва маънавий бир бутунлиги ҳамда фаровонлигини ҳурмат қилишлари ва қўллаб-қувватлашлари зарур. Бу қуйидагиларни англатади:
1. ўз мавқеъини белгилашга нисбатан ҳуқуқини ҳурмат қилиш. Ижтимоий ишчилар инсоннинг унинг қадриятлари ва ҳаётий танловидан (агарда у бошқа инсонларнинг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларига зид келмаса) қатъий назар ўз танловини амалга ошириш ва ўз шахсий қарорларини қабул қилишга бўлган ҳуқуқларини ҳурмат қилиши ва уларнинг ривожланишига имконият яратилишига ёрдам бериши зарур.
2. Инсоннинг иштирок етишга бўлган ҳуқуқи. Ижтимоий ишчилар инсонларнинг тўлиқ иштирок етилишига ва бунинг учун уларга имконият яратилишига, ҳар қандай соҳада, ўз шахсий ҳаётига таъсир кўрсатувчи ҳаракатларни мустақил равишда қарор қабул қилган ҳолда амалга оширишлари учун ёрдам беришлари зарур.
3. Инсонга бир бутунлик сифатида қараш. Ижтимоий ишчилар инсонга ўзининг оилавий, ижтимоий ҳамда табиий бир бутун мавжудлиги сифатида муносабатда бўлишлари, шунингдек ҳар бир алоҳида инсоннинг барча мавжуд ҳаётий соҳаларини белгилаб олишга уринишлари зарур.
4. Кучли томонларни аниқлаш ва уларни ривожлантириш. Ижтимоий ишчилар ҳар бир алоҳида инсон, гуруҳ ва жамоанинг кучли томонларига еътиборларини қаратишлари зарур. Шу билан улар мижозларга имкониятлар берилишига ёрдам берадилар.
4.2. Ижтимоий адолат
Ижтимоий ишчилар улар ишлаётган ҳам бутун жамиятга нисбатан, ҳам инсонларга нисбатан ижтимоий адолатнинг ўрнатилишига имконият яратишга уринишга мажбурдирлар. Бу қуйидагиларни англатади:
1. Салбий камситилишга қарши чиқиш.* Ижтимоий ишчилар қобилият, ёш у ёки бу маданиятга мансублик, жинсий мансублик, оилавий шароити, ижтимоий-иқтисодий мавқеъи, сиёсий қарашлари, танасининг ранги, ирқий мансублиги, жисмоний тавсифи, жинсий йўналганлиги ёки диний еътиқоди бўйича салбий камситилишга қарши курашишлари зарур.
* Баъзи бир мамлакатларда “салбий камситилиш (дискриминация)” тушунчаси ўрнига “камситилиш (дискриминация) сўзи ишлатилади”. Мазкур ҳужжатда “салбий” сўзи баъзи мамлакатларда “ижобий камситилиш (дискриминация)” ибораси мавжуд бўлганлиги учун қўлланилмоқда. Мазкур тушунча 4.2.1. бандида тафсилоти берилган гуруҳларга нисбатан қачонлардир мавжуд бўлган камситилиш амалиётига барҳам бериш бўйича қўлланилган ижобий қадамларни назарда тутади.
2. Фарқликларни еътироф етиш. Ижтимоий ишчилар ўзларининг иш фаолиятини амалга ошираётган жамиятида қабул қилинган етник ва маданий фарқликларни еътироф етиб, уларни ҳурмат қилишлари зарур. Бунда индивидуал, оилавий, гуруҳий ва жамоатчилик билан боғлиқ фарқликларни ҳам инобатга олиш зарур.
3. Ресурсларнинг тенг тақсимланиши. Ижтимоий ходимлар уларнинг ихтиёридаги ресурсларнинг мавжуд еҳтиёжлардан келиб чиққан ҳолда адолатли тақсимланишини алоҳида назорат қилиб боришлари зарур.
4. Ноҳақликка қарши кураш. Ижтимоий ишчилар ўз иш берувчилари, ҳокимият вакиллари, сиёсатчилар, шунингдек жамоатчилик билан боғлиқ ҳар қандай вазиятда ресурсларнинг етишмаслиги ёки уларнинг ноҳақ тақсимланиши ҳолатларига еътибор беришлари зарур.
5. Ахиллик ва бирдамлик асосида ишлаш. Ижтимоий ишчилар ижтимоий таҳқирлаш, стигматизация ёки шахсни бўйсундиришга олиб келувчи шароитларга қарши курашишлари лозим. Уларнинг фаолияти инклюзив жамиятнинг яратилишига қаратилган бўлиши лозим.
5. Касбий хулқ-атвор
ИИХФ ва ИИМҲА аъзоси бўлган ташкилотлар касбий етика билан боғлиқ ва мазкур ҳужжат моҳиятига мос келадиган бошқа ўзларининг шахсий қоида ва йўриқномаларини ишлаб чиқишлари ва тўлдириб боришлари зарур. Миллий ташкилотлар ижтимоий ишчиларни мазкур қоидалар ва қўлланма бўлиб ҳисобланган хужжатларга киритилаётган ҳар бир ўзгартиришлардан хабардор етишлари зарур. Ижтимоий ишчилар уларнинг мамлакатларида қабул қилинган ҳамда мамлакатнинг ўзига хослигини инобатга олувчи қоидалар ва меъёрий ҳужжатлар талабларига монанд равишда ишлашлари зарур. Шу билан бир қаторда улар қуйида келтирилаётган касбий хулқ-атворнинг умумий қоидаларига риоя қилишлари зарур:
1. Ижтимоий ишчилар доимо ўзларининг ривожланиши ҳамда ўз ишларини самарали бажаришлари учун мунтазам равишда зарур билим ва салоҳият даражаларини ошириб боришлари зарур.
2. Ижтимоий ишчилар ўз кўникмаларидан терроризм ёки инсонларга азоб бериш каби ноинсоний мақсадларда фойдаланилишига асло йўл қўймасликлари зарур.
3. Ижтимоий ишчилар доимо виждонан ҳалоллик билан ишлашлари зарур. Улар шунингдек, мижозлар билан кейинчалик пайдо бўлиши мумкин бўлган ишончли муносабатни суистеъмол қилмасликлари зарур. Ҳар доим шахсий ҳамда касбий соҳалар орасидаги чегарани сақлай олишлари керак. Асло ўз мансабидан шахсий мақсадларда фойдаланмасликлари лозим.

4. Ижтимоий ишчилар ўзлари ишлаётган инсонларга нисбатан ҳамдардлик, шафқат ва куюнчаклик билан муносабатда бўлишлари лозим.

5. Ижтимоий ишчилар ўз мижозларининг истак ва еҳтиёжларини ўз шахсий манфаат ва еҳтиёжларига бўйсундирмасликлари зарур.
6. Ижтимоий ишчилар шунингдек ўз шахсий иш жойларида ва умуман жамиятда сифатли хизматларни кўрсатиш имкониятига ега бўлишлари учун ўзлари ҳақида қайғура олишни ҳам билишлари зарур.
7. Ижтимоий ишчилар ўз мижозлари ҳақидаги маълумотларни сир сақлай олишни билишлари зарур. Бу қоидани фақатгина аниқ бир аҳлоқий сабаблар ёки ҳаётий зарур сабаб бундан мустаснодир (масалан, кимнинг ҳаётини қутқариб қолиш).
8. Ижтимоий ишчилар ўз ҳаракатлари билан мижозлари, ҳамкасблари, иш берувчилар, касбий салоҳиятли ташкилотлар ҳамда қонун олдида маъсулиятга ега еканликларини унутмасликлари лозим. Улар шунингдек санаб ўтилган маъсулли даражалар ўртасида низолар юзага келиши мумкинлигини тушунишлари лозим.
9. Ижтимоий ишчилар ижтимоий иш бўйича мактаблар билан ҳамкорликда ишлашга доимо тайёр туришлари ҳамда мазкур мактабларда таҳсил олаётган талабаларни уларга сифатли амалий тренинглардаги иштирокларини таъминлашга ёрдам беришлари ва замонавий амалий билимларни эгаллашларига имконият яратиш жараёнида ҳамкорлик қилишлари зарур.
10. Ижтимоий ишчилар ўз ҳамкасблари ва иш берувчилари билан касбий аҳлоқ билан боғлиқ масалаларни доимий равишда муҳокама қилиб боришлари ҳамда аҳлоқан тўғри қабул қилинган қарор асосида ишлашлари зарур.
11. Ижтимоий ишчилар ўз қарорларини сабабларини аҳлоқий далиллардан фойдаланган ҳолда тушунтириб беришга тайёр бўлишлари лозим ҳамда ўз танлов ва ҳаракатлари учун маъсулиятни ўз зиммаларига олишлари зарур.
12. Ижтимоий ишчилар ўз идоралари ва мамлакатларида шундай шароит яратилиши устида ишлашлари зарурки, токи бу имкониятлар мазкур хужжатда келтирилган тамойиллар, шунингдек улар мамлакатларида қабул қилинган ҳужжатларда еътироф етилувчи қоидалар мунтазам равишда муҳокама етилиб, баҳоланиб, ўз вақтида ижро етилишига ёрдам берсин.

“Ижтимоий иш етикаси: тамойилларнинг тасдиқланиши” деб номланган ҳужжат Ижтимоий Ишчиларнинг Ҳалқаро Федерацияси ва Ижтимоий Иш бўйича Мактаблар Ассоциациясининг 2004 йил октябрда Аделаида (Австралия)да бўлиб ўтган умумий йиғилишда тасдиқланган.