2. Ijtimoiy-iqtisodiy karta eskizini tuzish

Mundarija:

Kirish
1. Ijtimoiy-iqtisodiy mavzuda tuzilgan karta va atlaslar bilan tanishish hamda ularni asosiy mazmunini kartografik tasvirlash usullari nuqtai nazaridan o‘rganish
2. Ijtimoiy-iqtisodiy karta eskizini tuzish
3. Ijtimoiy-iqtisodiy mavzudagi kartalarni o‘qish, analiz qilish, baholash va ularga taqriz yozish
4. Kartografik tadqiqot usullari asosida mintaqadagi aholi soni, tarkibi va joylashuvi, takror barpo bo‘lish xususiyatlarining tahlili Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

Kirish
Ijtimoiy-iqtisodiy kartalarni loyihalash, tuzish va ulardan foydalanish yo‘llarini bilish uchun maxsus soha - ijtimoiy-iqtisodiy kartografiya kursini yaratish zaruriyati tug‘ildi. Bundan o'ttiz yil burun bunday kurs tashkil qilinib, «kartograflar» tayyorlaydigan oliy o‘quv yurtlarida o‘qitila boshlandi. Hududlarning makondagi va zamondagi ijtimoiy-iqtisodiy holatni aks ettiruvchi kartalar ijtimoiy-iqtisodiy hamda geografik obyektlarning joylashishini, ular o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlari va o'zgarishlarni aks ettirishda betakrordir.
Tizimli yondashuvga asoslangan ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyaning fan tarmog'i sifatida rivojlanishi ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning ilmiy tahlili va uni bashorat qilishningmuhim omili bo‘lib qoldi. Lekin ijtimoiy- iqtisodiy kartalarni tuzish bilan bog'liq bo‘lgan umumnazariy bilimlarga ega bo'lmay turib, nafaqat ilmiy tadqiqotlar sohasida, balki respublikani iqtisodiy va ijtimoiy jihatdan rivojlantirishga xos bo‘lgan zamonaviy muammolarning amaliy yechimini topishda yaxshi natijalarga erishib bo‘lmaydi.
Bosqichma-bosqich shakllanib va tobora rivojlanib borayotgan bozor iqtisodiyotining talablariga mos bo‘lgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlaming amalga oshirilishini, sanoat, agrosanoat hamda ijtimoiy sohalardagi serqirra mulkchilik shakillariga asoslangan mehnat taqsimotini, har xil tipdagi korxona va xo'jaliklar, birlashma hamda uyushmalar o‘rtasidagi o‘zaro raqobatning vujudga kelishini, tizimli tahlilda sezilarli o‘zgarishlarga erishishni ijtimoiy-iqtisodiy kartalarda ko‘rgazmali qilib aks ettirish mumkin.
Har xil tip va masshtabdagi bir-birini toidiruvchi hamda bog‘lovchi, shuningdek, turli mazmunga ega bo‘lgan ijtimoiy-iqtisodiy kartalar ijtimoiy-iqtisodiy voqea va jarayonlarni makon hamda zamonda tahlil va tadqiq qilish uchun keng imkoniyatlar yaratadi. Ana shunday kartalarni yaratish va ulardan foydalanish mavzuli kartografiyaning eng muhim vazifalaridan biri bo‘lib qoladi. Ijtimoiy-iqtisodiy kartalarning modellarini ishlab chiqish, ularni ilmiy asoslash va o‘rganish ijtimoiy- iqtisodiy kartografiyaning tadqiqot predmeti hisoblanadi.
Ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyaning rivojlanishi respublikada bozor iqtisodiyotining boshqaruv tizimi va xo'jalik yuritish usullarini takomillashtirish zarurligini hisobga olgan holda bashorat qilishda ayniqsa juda muhimdir.
Ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyaning imkoniyatlaridan foydalanib, keng miqyosli, nazariy, uslubiy va amaliy tadqiqotlarni amalga oshirish, bozor iqtisodiyoti talablariga javob beruvchi maqsadli, zarur kartalarni yaratish va ulardan foydalanish bugungi kun talabidir. Chunki, makon va zamon doirasida hamda modellashtirish tamoyillari asosida tuzilgan kartalar yordamida ko‘plab voqea va jarayonlarni tadqiq etish, ularning zamon hamda makonda bo'layotgan o'zgarishlarini kuzatish mumkin.
0‘zbekistonda ijtimoiy-siyosiy mustaqillikning poydevorini yaratish, iqtisodiy islohotlami har tomonlama mustahkamlash va chuqurlashtirish ijtimoiy-iqtisodiy kartalarda aks ettirilgan ma’lumotlarga tayanish mumkin. Chunki, ularda butun respublika, ayrim hududlarning tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy ko'rsatkichlariga aniq baho beriladi.
Kartografik usul yordamida tabiiy resurslarni to‘g‘ri baholash, tabiiy- geografik voqea va hodisalar taraqqiyotini bashorat qilish, iqtisodiy hamda ijtimoiy-demografik jarayonlarni, hududiy ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarni hamda ularni tashkil etuvchilarning vujudga kelishi va rivojlanishini tadqiq etish mumkin.
Majmuali (kompleks) ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyaning rivojlanishi mamlakatning mustaqillik sharoitidagi tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarning tizimli tahlili natijalariga tayanuvchi kartalarni tuzish imkoniyatini yaratadi.