2 Халқаро илмий-амалий конференция материаллари. Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш институти, 2020 йил, 424 бет

Таълимий мақсад
– ўқувчиларда мавзуга оид билимлар, амалий кўникма ва малакаларни 
шакллантириш. 
Тарбиявий мақсад
– ўқувчиларда ўқув предметига, касбига, ватанга муҳаббат 
ҳиссини уйғотиш, жамиятга, инсонларга ижобий муносабатни тарбиялаш. 
Ривожлантирувчи 
мақсад
– мустақил фикрлаш, ижодкорлик, мулоқот қилиш кўникмаларини, шахсни ривожлантириш 
ва ҳ.к.з. Мазкур мақсадлар педагог фаолиятига қаратилган бўлиб, ўқув жараёни натижаларини аниқ 
ифодалаш имконини бермайди. 
Ўқув мақсадларини тўғри белгилаш таълим жараёни учун ўта муҳимдир. Буни қуйидаги 
ибора ёрдамида яхшироқ тушуниб олса бўлади: 
..”Қаерга боришни, охирги манзилни билмасдан 
туриб сафарга отланишдан ҳеч қандай маъно ва наф йўқ”...
Ўқув мақсадлари бу – муайян таълим 
жараёни якунида таълим олувчи томонидан ўзлаштирилиши лозим бўлган билим, кўникма, малака ва 
шахсий сифатларни белгилайди. Бир сўз билан айтганда ўқув мақсадлари бу –таълим жараёнининг 
натижаларидир. Агар ўқув машғулоти аниқ ўқув мақсадлари белгиланмасдан ўтказилса, у ҳолда 
унинг мазмуни ва дидактик тузилиши у ёки бу даражада тасодифга боғлиқ бўлади
45
. 
Замонавий таълим тизимида ўқув мақсадларини белгилаш асосан таълим олувчининг 
фаолиятига, унинг таълим жараёни якунида эришган натижаларига қаратилиши билан муҳим аҳамият 
касб этади. Америкалик олим Б.Блумнинг таълим мақсадлари таксономиясига кўра, ўқув мақсадлари 
таълим олувчининг муайян даражага эришганлиги ҳақида гувоҳлик берадиган аниқ ҳаракатларни 
белгилайди. Бунда олим, когнитив соҳадаги ўқув мақсадларининг олтита даражасини, яъни билиш, 
тушуниш, қўллаш, анализ, синтез, баҳолашдаражаларини тавсифлайди ва уларга эришганликни 
белгиловчи фаолиятларни ёритиб беради. 
Россиялик олим М.В.Кларин ўқув мақсадларини белгилашнинг қуйидаги усулларини тавсия 
этади
46
: 
-