Lekin, har bir shaxs, inson asosan biror-bir m am lakat hudu
dida yashaydi va kopincha m a’lum m am lak atn in g fuqarosi hisob-
lanadi. S h u n in g uchun alohida shaxsiar, fuqarolarning huquq va
erkinliklarini t a ’minlashda davlat markaziy o'rinda turadi.
Davlat b u n in g uchun,
eng avvalo, insonlarning huquqini
ta minlovchi huquq tizimini yaratadi. Ya’ni, inson huquqlarini
ta minlovchi huquq tizimi milliy huquq tizimining tarkibiy qismi
hisoblanadi.
M am lak atim iz d a inson huquqlarini t a ’minlovchi milliy huquq
tizimida O 'zbekiston Konstitutsiyasi alohida o'rin tutadi.
Konstitutsiyada inson va fuqarolarning asosiy huquq va erkin
liklari m u stah k am lan ad i, ularni ta ’minlash yo‘Ilari belgilanadi.
Konstitutsiya insonlarga tegishli barcha huquqlarni qayd qila ol-
maydi, faqat inson uchun eng zarur hayotiy
huquq va erkinliklarni
m u sta h k am lab qo'yadi. Konstitutsiyamiz ishlab chiqilayotgan vaqt-
da inson huquqlari bo'yicha xalqaro ahamiyatga ega eng asosiy
hujjatlar: “Inson huquqlari Umumjahon deklaratsiyasi”, “Iqti-
sodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g ‘risida”gi Xalqaro Pakt,
“Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g ‘risida”gi Xalqaro Pakt va unga
qo'shimcha (fakultativ) Protokollarning qoidalaridan keng foydala-
nildi. B undan tashqari, inson huquqlariga taalluqli xalqaro hujjat
lar: “Xotin-qizlarga nisbatan kamsitishning
barcha shakllariga bar-
ham berish to ‘g ‘risida”gi Konvensiya, “Bola huquqlari to‘g ‘risida”gi
Konvensiya va boshqa hujjatlarga qo‘shilish bilan mamlakatimiz
shu hujjatlar ko'rsatmalarini bajarish va hujjat qoidalarini milliy
qonunchiligimizga singdirish majburiyatini oldi.
A g ar xalqaro hujjatlardagi qoidalar mamlakatlarning bajarishi
uchun ko'rsatm a bo'lsa, har bir mamlakat, jumladan, O'zbekiston
milliy qonunchiligida ana shu ko'rsatmalarni
amalga oshirish cho-
ralari ham belgilanadi va shu bilan inson huquqlarini taminlash
real voqelikka aylanadi.
Inson huquqlari, ularning asosiylari Konstitutsiyamizda ко r-
satilgan bo'lib, ularni ta ’minlash yo'ilari haqida konstitutsiyada
ko'rsatm alar bo'lsa, shu huquqlarni yanada kengroq tam inlash im-
koniyati Konstitutsiya asosida qabul qilingan boshqa qonunlarda
belgilangan.
185
www.ziyouz.com kutubxonasi
M a m la k a tim iz n in g inson huquqlarini t a ’minlovchi
qonunlari
qatorida “Fuqarolik to‘g 'risid a”gi. “Saylov to ‘g ‘risida”gi barcha qo
nunlar, M e h n a t kodeksi, “Ta'lim to'g'risid a”gi, “Ijtimoiy t a ’minot
to ‘g ‘risida”gi va ko'plab boshqa qonunlarni ko'rsatish m um kin.
Ular Konstitutsiyada qayd qilingan inson va fuqarolarning
huquqlarini t a ’minlash m e x an izm larin i ham y a ratg an .
Bulardan tashqari, ko'plab norm ativ-huquqiy hujjatlar, idoraviy
hujjatlar inson huquqlarini t a ’m inlashda m uhim rol o'ynaydi va
milliy huquq tizimini boyitadi.
M am lak atim iz d a qabul qilinayotgan h ar qanday normativ-
huquqiy
hujjatlar inson huquqlari, m anfaatlari ustuvorligi prinsipi-
ni t a ’minlashni n azard a tutadi.
Do'stlaringiz bilan baham: