Mavzu: O‘zbekiston Respublikasining Xalqaro Tashkilotlarga A’zo Bo’lishi

Mavzu: O‘zbekiston Respublikasining Xalqaro Tashkilotlarga A’zo Bo’lishi
R E J A
1. Xalqaro Tashkilotlar Tushunchasi.
2. O‘Zbekiston Respublikasining Mustaqil Davlatlar Hamdo‘Stligidagi Ishtiroki
3. Xalqaro Tashkilotlarning Funksiyalari.

Xalqaro Tashkilotlar. Xukumatlararo Tashkilotlar. Noxukumatlararo Tashkilotlar. Asosiy Mintaqaviy Tashkilotlar. Xalqaro Tashkilotlar Funksiyalari.

1. Xalqaro Tashkilotlar Tushunchasi. Xukumatlararo Xalqaro Tashkilotlar Tushunchasi Va Belgilari.
O'zbekiston Respublikasi Mustaqilligini Qo'lga Kiritilishi Vatanimiz Xalqlari Xayotida Juda Katta Tarixiy Voqea Bo'ldi.
O'zbekistonning Jahon Hamjamiyatiga Qo'shilishi Uchun Keng Yo'l Va Imkoniyatlar Ochildi. Xozirgi Kunda O'zbekiston Dunyodagi Ko'plab Nufuzli Xalqaro Tashkilotlar, Jamg'armalar Va Xarakatlarning Teng Huquqli A'zosi Sifatida Ishtirok Etmoqda..
Kursning Maqsadi Xam Ana Shularni Talabalar Ongida Shakllantirishdir. Bu Orqali Esa Bugungi Kun Yoshlarimizni Xalqaro Nufuzi Oshib Borayotgan Respublikamiz Hayotidan Xabardor Qilib Borishdir.
O'zbekistonning Xalqaro Nufuzi Va Obruyi Kundan Kunga Ortib Bormoqda. Hozirgi Tezkor Zamonamizda Yoshlarning Axborotlar, Ayniqsa Xalqaro Xayot Va Xalqaro Tashkilotlar Faoliyati Va Ularda O'zbekistonning Ishtiroki Haqidagi Ma'lumotlarga Bo'lgan Qiziqishlari Ortib Bormoqda. Mazkur Ma'lumotlarga Bo'lgan Ehtiyojlarni Qondirish Maqsadida Ushbu Kurs Tashkil Etilgan.
Kursni O'tish Davomida Xalqaro Tashkilotlar Tushunchasi, Ya'ni Dunyodagi Mavjud Xalqlarning Bir Birlari Bilan Barcha Soxalarda Olib Borayotgan Xamkorliklari Keng Ma'noda Tushuntirilib Boriladi.
Xalqaro Tashkilotlarning Klassifikasiyasi, Noxukumatlararo Xalqaro Tashkilotlar: Tashkil Etilishi, Maqsadlari Va Vazifalari, Shuningdek Xukumatlararo Tashkilotlar: Ularning Faoliyat Ko'rsatishi, Ishtirokchilar Davrasi, A'zolikka Qabul Qilish Tartiblari Va Faoliyat Doirasi, Maqsadlari Va Prinsiplari Ushbu Kursda To'laligicha O'rgatiladi.
Ushbu Kurs Davomida Biz Aynan Asosiy Mintaqaviy Tashkilotlar: Afrika Birligi Tashkiloti (Abt), Arab Davlatlar Ligasi (Adl), Amerika Davlatlari Tashkiloti (Adt), Yevropa Ittifoqi, Shimoliy Atlantika Shartnomasi Tashkiloti (Nato), Janubiy Sharqiy Osiyo Mamlakatlari Assosasiyasi (Asean) Va Boshqa Tashkilotlar Faoliyati Va Ularning O'zbekiston Bilan Hamkorligini Urganamiz.
X A L Q A R O T A Sh K I L O T L A R :
1. Bmt Tarkibida:
- Butunjahon Sog'liqni Saqlash Tashkiloti;
-Xalqaro Mehnat Tashkiloti;
- Fuqaro Aviasiyasi Xalqaro Tashkiloti;
- Butunjahon Intellektual Mulk Tashkiloti;
- Ta'lim, Fan, Madaniyat Masalalari Bo'yicha Bmt Tashkiloti (Yunesko;)
- Atom Energiyasi Bo'yicha Agentlik Xalqaro Dengiz Tashkiloti;
- Xalqaro Dengiz Tashkiloti;
- Xalqaro Sayyoxlik Tashkiloti;
2.Asosiy Mintaqaviy Tashkilotlar:
- Afrika Birligi Tashkiloti;
- Arab Davlatlar Ligasi;
- Amerika Davlatlari Tashkiloti;
- Yevropa Ittifoqi;
-Janubiy Sharqiy Osiyo Mamlakatlari Assosasiyasi (Asean );
- Shimoliy Atlantika Shartnomasi Tashkiloti ( Nato) ;
- Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi;
- Shanxay Bitimi;
Xukumatlararo Xalqaro Tashkilotlar Tushunchasi Va Belgilari.
Xukumatlararo Xalqaro Tashkilot- Umumiy Maqsadga Erishish Uchun Shartnoma Asosida Ta'sis Etilgan, Doimiy Organlariga Ega Bo'lgan Va A'zo Davlatlar Suverinetitini Xurmat Qilib, Faoliyat Yuritadigan Davlatlar Uyushmasi.
Xukumatlararo Xalkaro Tashkilot Belgilari:
- Uch Va Undan Ortik Davlatlar A'zoligi;
- Xalqaro Ta'sis Shartnomasining Mavjud Bo'lishi;
- Doimiy Organlari Va Shtab Kvartirasiga Egaligi;
- A'zo Davlatlar Suverinetitini Xurmat Qilish;
- Ichki Ishlarga Aralashmasilik;
- Qarorlar Qabul Qilish Va Ularning Yuridik Kuchi Tartibini O'rnatish Va Boshqalar.
2. Xalqaro Tashkilotlarning Klassifikasiyasi
Noxukumatlararo Xalqaro Tashhkilotlar ( Nxt )
- Siyosiy, Mafkuraviy, Ijtimoiy – Iqtisodiy, Kasaba Uyushmalari Tashkilotlari.
- Xotin – Qizlar Tashkilotlari, Shuningdek Oila Va Bolalarni Ximoya Qilish Bo'yicha Tashkilot.
- Yoshlar, Sport, Ilmiy, Madaniy-Okartuv Tashkilotlari.
- Matbuot, Kino, Radio, Televideniye Sohasidagi Tashkilotlar Va Boshqalar.
Xukumatlararo Xalqaro Tashkilotlar ( Xxt )
- Faoliyat Predmeti Bo'yicha – Siyosiy, Iqtisodiy, Moliya-Kredit, Savdo, Sog'likni Saqlash, Madaniyat Masalalari Bo'yicha Va Boshqalar.
- Ishtirokchilar Davrasi Bo'yicha – Universal, Submintakaviy, Mintaqalararo.
- Yangi A'zolar Qabul Qilish Tartibi Bo'yicha – Ochiq, Yopiq.
- Faoliyat Sohasi Bo'yicha – Umumiy Vakolatiga Ko'ra, Maxsus Vakolatiga Ko'ra.
- Faoliyat Maqsadlari Va Prinsiplari Bo'yicha – Qonuniy, Qonunga Zid.
- A'zolar Soni Bo'yicha – Jahon Miqiyosidagi, Guruhiy Xolda Faoliyat Yurituvchi Tashkilot Hisoblanadi.
3. Xalqaro Tashkilotlarning Funksiyalari
Xalqaro Tashkilotlarning Funksiyalari Qo'yidagilarga Bo'linadi:
1. Axborot
2. Norma Ijodkorligi
3. Nazorat
4. Tezkorlik.
Norma Ijodkorligi Qo'yidagi Funksiyalarni Amalga Oshiradi:
- Davlatlar O'rtasida Shartnomalar Tuzish Uchun Yordamchi Mexanizm;
- Shartnomadagi Tomon;

O‘Zbekiston Respublikasining Mustaqil Davlatlar Hamdo‘Stligidagi Ishtiroki

Mustaqil Davlatlar Hamdo‘Stligi (Mdh) 1991-Yil 8-Dekabrdagi Mdh Tuzish To‘G‘Risida Bitim Va 1991-Yil 21-Dekabrdagi Mazkur Bitim Protokoli Asosida Tashkil Qilingan.
Ozarbayjon Respublikasi, Armaniston Respublikasi, Belarus Respublikasi, Qozog‘Iston Respublikasi, Qirg‘Iz Respublikasi, Moldova Respublikasi, Rossiya Federatsiyasi, Tojikiston Respublikasi, Turkmaniston, O‘Zbekiston Respublikasi Va Ukraina Mdh Ishtirokchi Davlatlari Hisoblanadi.
Mdh Ijroiya Qo‘Mitasi Hamdo‘Stlikning Ijro Etuvchi, Ma’muriy Va Muvofiqlashtiruvchi Idorasidir. Uning Shtab-Kvartirasi Minskda Va Bo‘Linmasi Moskvada Joylashgan.
O‘Tgan Yillar Mobaynida Mdh Doirasida Ishtirokchi Davlatlar Uchun Savdo-Iqtisodiy Munosabatlar, Kommunikatsiya Va Transport Tarmoqlarini Yanada Rivojlantirish, Xavfsizlikni Ta’minlash Hamda Gumanitar Aloqalarni Mustahkamlash Kabi Ustuvor Yo‘Nalishlarni O‘Z Ichiga Oluvchi Qator Hayotiy Muhim Yo‘Nalishlar Bo‘Yicha Keng Ko‘Lamli Huquqiy Asos Yaratildi Va Hamkorlikning Vosita Va Mexanizmlari Ishlab Chiqildi.
Hamdo‘Stlik Ishtirokchi Davlatlarning Barqaror Ruvojlanishi Va Xavfsizligiga To‘Sqinlik Qiluvchi Har Qanday Tahdid Va Xavf-Xatarlarga O‘Z Vaqtida Munosib Javob Qaytarish Borasida O‘Zaro Maqbul Yondoshuvlar Va Kelishilgan Amaliy Chora-Tadbirlarni Ishlab Chiqish, Muammo Va Kelishmovchiliklarni Hal Qilish, Mdh Hududidagi Fuqarolarning O‘Zaro Muloqot Yuritishlari Uchun Keng Imkoniyat Yaratdi.
O‘Zbekistonda Mdhga Ko‘P Rejali Munosabatlarni Muvofiqlashtiruvchi Mexanizm Va Bevosita Muloqotlar Olib Borish, Davlatlararo Muzokaralarni Tashkil Qilish, Jumladan Mdh Formatida Davlat Rahbarlari Va Tegishli Idoralar Boshliqlari Darajasida Ikki Tomonlama Uchrashuvlar O‘Tkazish Maydoni, Shuningdek, Ko‘P Tomonlama Hamkorlik Shart-Sharoitlarini Yaratishda Manfaatdor Bo‘Lgan Suveren Davlatlarning Birlashmasi Sifatida Qarashadi.
O‘Zbekiston Respublikasi Mdhning Asosiy Nizomiy Va Tarmoq Organlari Faoliyatida Ishtirok Etadi. O‘Zbekiston Hamdo‘Stlik Tashkil Etilgandan Bоshlab Uning Dоirasida Iqtisоdiy Intеgratsiyani Chuqurlashtirish Va Yangicha Asоsda Хo‘Jalik Alоqalarini Jarayonlarga Siyosiy Tus Bеrmagan Hоlda Amalga Оshirish Tarafdоri Bo‘Lgan Davlatlar Qatoriga Kirgan.
O‘Zbekiston Mdh Doirasida Amaldagi O‘Zaro Savdo Tartibini Yomonlashtirmaydigan Tamoyillarga Asoslangan, To‘Laqonli Erkin Savdo Hududini Tashkil Etish Tarafdoridir. Bu Mdh Hududida Barqaror Ijtimoiy-Iqtisodiy Rivojlanishni Ta’minlashda Muhim Omil Bo‘Lmoqda.
O‘Zbekiston Tomoni Jahondagi Jadal O‘Zgarishlar Sharoitida Mdhni Davlatlararo Hamkorlik Tizimi Sifatida Doimiy Muzokaralar, Oliy Darajada Siyosiy Muloqotlar, Vujudga Kelayotgan Yangi Tahdid Va Xavf-Xatarlarga Qarshi Kelishilgan Yondoshuvlar Ishlab Chiqish, Xalqaro Xavfsizlikka Oid Ko‘Plab Dolzarb Masalalarni Hal Etishning Muhim Mexanizmi Deb Hisoblaydi.
Hamdo‘Stlik Ko‘P Rejali Hamkorlikni Muvofiqlashtiruvchisi Bo‘Lishi Va Barcha Ishtirokchi Davlatlarning Maksimal Ijtimoiy-Iqtisodiy Yutuqlarga Erishishishlari Maqsadida Xo‘Jalik Jarayonlarini Tartibga Soluvchi Rolini O‘Ynaydi Va Uning Faoliyati Shunga Yo‘Naltirilgan.

1.	Bmt	Birlashgan Millatlar Tashkiloti Uno
2.	Yunido	Sanoatni Rivojlanishi Bo‘Yicha Bmt Tashkiloti
3.	Eskato	Osiyo Va Tinch Okeani Uchun Bmt Ning Iqtisodiy Va Ijtimoiy Komissiyasi
4.	Yunsitral	Xalqaro Tijorat Huquqi Bo‘Yicha Bmt Komissiyasi
5.	Proon	Bmt Ning Rivojlanish Dasturi
6.	Yunesko	Bmt Ning Ta’lim, Fan Va Madaniyat Bo‘Yicha Tashkiloti
7.	Yunktad	Tijorat Va Rivojlanish Bo‘Yicha Bmt Konferensiyasi
8.	Ese	Bmt Ning Evropa Uchun Iqtisodiy Komissiyasi
9.	Vois	Intellektual Xususiylik Bo‘Yicha Umumjahon Tashkiloti
10.	Voz	Jahon Sog‘Liqni Saqlash Tashkiloti
11.	Mot	Xalqaro Mehnat Tashkiloti
12.	Ikao	Fuqarolik Aviatsiyasi Xalqaro Tashkiloti
13.	Vps	Jahon Pochta Ittifoqi
14.	Mse	Xalqaro Elektroaloqa Ittifoqi
15.	Mts	Xalqaro Tijorat Markazi
16.	Mbrr	Jahon Qayta Tiklash Va Rivojlanish Banki
17.	Mfk	Xalqaro Moliya Korporatsiyasi
18.	Mar	Xalqaro Rivojlanish Korporatsiyasi
19.	Mati	Investitsiyalarni Garantiyalash Bo‘Yicha Ko‘Ptomonlama Agentlik
20.	Mvf	Xalqaro Valyuta Fondi
21.	Obse	Yevropada Xavfsizlik Va Hamkorlik Bo‘Yicha Tashkilot
22.	Ebrr	Qayta Tiklash Va Taraqqiyot Evropa Banki
23.	Eex	Yevropa Energetika Partiyasi
24.	Abr	Osiyo Taraqqiyot Banki
25.	Vto	Jahon Bojxona Tashkiloti
26.	Ibr	Islom Taraqqiyot Banki
27.	Oes	Iqtisodiy Hamkorlik Tashkiloti
28.	Oik	Islom Konferensiyasi Tashkiloti
29.	Mkkx	Paxta Bo‘Yicha Halqaro Konsultativ Qo‘Mita
30.	Magate	Atom Energiyasi Bo‘Yicha Halqaro Agentlik
31.	Ioe	Epizotiya Bo‘Yicha Xalqaro Byuro
32.	Intelset	Yo‘Ldoshli Aloqa Bo‘Yicha Xalqaro Tashkilot
33.	Iev	Ko‘Rgazmali Xalqaro Byurosi
34.	Is0	Standartlash Bo‘Yicha Xalqaro Tashkilot
35.	Vto	Xalqaro Turistik Tashkilot
36.	0isa	Avto Ishlab Chiqaruvchilarning Xalqaro Assotsiatsiyasi
37.	Fao	Oziq-Ovqat Qishloq Xo‘Jaligi Tashkilot

Adabiyotlar Ro'yxati