18-мавзу: Қадимги Ҳиндистонда архив ишининг илк кўринишлари. Император архивлари. Қадимги Ҳиндистон архивидаги дипломатик ёзишмалар

Грек тарихчиларининг қадимги Ҳиндистон ҳақида ёзган асарлари айниқса катта аҳамиятга эгадир. Геродот (эрамиздан аввалги V аср) ўзининг катта тарихий асарида Ҳиндистон, унинг аҳолиси, ҳинд қабилаларининг турли маданий даражалари ҳамда Ҳиндистоннинг Эрон подшолиги билан бўлган ўзаро муносабатлари ҳақида бир қанча маълумотларни баён қилади. Грек географи ва сиёсий арбоби Мегасфен анча кўп материал тўплаган; Мегасфенни Селеви Никатор Ҳиндистон подшоси Чандрагупта ҳузурига элчи қилиб юборган ва у Ҳиндистонда узоқ вақт яшаган.

Мегасфен ўзининг «Индика» деган асарида Ҳиндистоннинг иқтисодиётини, ижтимоий ва давлат тузумини тасвирлаган ва, энг муҳими, ўзи яшаган даврдаги Ҳиндистоннинг каста тизимини таърифлаб берган. Афсуски, Мегасфен асарининг ўзи йўқ бўлиб кетган ва сўнгги даврдаги грек ёзувчиларининг, асосан Страбон ва Аррианнинг китобларида бу асардан кичкина-кичкина парчаларгина сақланиб қолган.

Мегасфен ўзининг «Индика» деган асарида Ҳиндистоннинг иқтисодиётини, ижтимоий ва давлат тузумини тасвирлаган ва, энг муҳими, ўзи яшаган даврдаги Ҳиндистоннинг каста тизимини таърифлаб берган. Афсуски, Мегасфен асарининг ўзи йўқ бўлиб кетган ва сўнгги даврдаги грек ёзувчиларининг, асосан Страбон ва Аррианнинг китобларида бу асардан кичкина-кичкина парчаларгина сақланиб қолган.

Жанубий Осиёга хос жиҳат тараққиётнинг меросийлиги ва давомийлигидир. Ижтимоий муносабатларда каста тузуми ва маданий анъаналарнинг барқарорлиги кўриниб туради. Қадимги Ҳиндистоннинг кўпгина асарлари ҳозиргача ҳиндуизм ва буддизмнинг муқаддас китоблари ҳисобланади. Ёзма манбалар бизгача жуда кўплаб етиб келган. Санскрит тилини ўрганиш қадимги тил грамматик асарларига, асосан Панини грамматикасига (эр. авв. IV аср) асосланади. Адабиёт асосан диний мадҳиялар (ригведа ва бошқа ведалар) ритуал шархлар, насиҳатлар тўпламидан иборат.

Жанубий Осиёга хос жиҳат тараққиётнинг меросийлиги ва давомийлигидир. Ижтимоий муносабатларда каста тузуми ва маданий анъаналарнинг барқарорлиги кўриниб туради. Қадимги Ҳиндистоннинг кўпгина асарлари ҳозиргача ҳиндуизм ва буддизмнинг муқаддас китоблари ҳисобланади. Ёзма манбалар бизгача жуда кўплаб етиб келган. Санскрит тилини ўрганиш қадимги тил грамматик асарларига, асосан Панини грамматикасига (эр. авв. IV аср) асосланади. Адабиёт асосан диний мадҳиялар (ригведа ва бошқа ведалар) ритуал шархлар, насиҳатлар тўпламидан иборат.