18-мавзу: Қадимги Ҳиндистонда архив ишининг илк кўринишлари. Император архивлари. Қадимги Ҳиндистон архивидаги дипломатик ёзишмалар

Ҳиндистоннинг эрамиздан аввалги биринчи минг йилликдаги тарихи ва маданиятини ўрганишда иккита катта эпик достон—«Рамаяна» ва «Махабхарата» муҳим манба ҳисобланади. Бу манбаларда халқ оғзаки бадиий ижодининг кўп элементлари бор. Бу достонларнинг биринчиси — «Махабхарата» («Бхарата авлодларининг кураши ҳақида буюк қисса»)нинг асосий сюжети подшо уруғларидаи бўлган каврулар ва нандулар деган иккита қардош уруғнинг олий ҳокимиятни талашиб ўзаро қилган кураши ҳақидаги қиссадан иборат бўлиб, унинг муаллифи афсонавий донишманд ва шоир Вьяса ҳисобланади. Бу асосий қисса биринчи марта эрамиздан аввалги биринчи минг йилликда тузилгандир. Кейинчалик унга кўпгина қадимги афсоналар, эртаклар, масаллар, ибратли ҳикоялар киритилган, булар кўп жиҳатдан халқ бадиий ижоди негизида вужудга келган.

Бу жуда ажойиб қадимги ҳинд эпик достони эрамизнинг биринчи асрларида узил-кесил бир шаклга кирган. «Рамаяна»нинг муаллифи Валмики номли бир шоир ҳисобланади, бу достонда қадимги ҳиндларнинг афсонавий қаҳрамони Раманинг уруш ва зафарлари ҳикоя қилинади. «Рамаяна», эрамиздан аввалги VI ва II асрлар ўртасида ёзилган. Бу ҳар иккала эпик достон эрамиздан аввалги биринчи минг йилликдаги қадимги Ҳиндистоининг турмушини ёрқин ифодалаб беради ва ўша даврдаги Ҳиндистоннинг тарихи ҳамда маданиятини, айниқса адабиётини ўрганишда улардан маълум даражада фойдаланиш мумкин.

Бу жуда ажойиб қадимги ҳинд эпик достони эрамизнинг биринчи асрларида узил-кесил бир шаклга кирган. «Рамаяна»нинг муаллифи Валмики номли бир шоир ҳисобланади, бу достонда қадимги ҳиндларнинг афсонавий қаҳрамони Раманинг уруш ва зафарлари ҳикоя қилинади. «Рамаяна», эрамиздан аввалги VI ва II асрлар ўртасида ёзилган. Бу ҳар иккала эпик достон эрамиздан аввалги биринчи минг йилликдаги қадимги Ҳиндистоининг турмушини ёрқин ифодалаб беради ва ўша даврдаги Ҳиндистоннинг тарихи ҳамда маданиятини, айниқса адабиётини ўрганишда улардан маълум даражада фойдаланиш мумкин.