14-мавзу: менежментда бошқарув усуллари ва услублари режа

Учинчидан, иқтисодиёт – бу фан. Ушбу фан ўзининг тадқиқот объйектлари ва кўламига кўра қуйидаги қисмларга бўлинади: макроиқтисодиёт, микроиқтисодиёт, корхона иқтисоди, тармоқлар иқтисоди (саноат, транспорт, қурилиш, савдо, қишлоқ хўжалиги ва бошқалар).
Шунингдек, иқтисодиёт деганда ҳам фан, ҳам амалиёт тушунилади.
Иқтисодиёт фани амалий иқтисодиётни тақозо этиб, қуйидаги ҳаётий муҳим муаммоларни ҳал этиш билан шу ғулланади:
- нима ишлаб чиқариш - жамият эҳтиёжини қандай товарлар ва хизматлар т ўпламини янада
т ўлароқ қондира олади?
- қанча ишлаб чиқариш - ишлаб чиқариш жараёнида қандай ресурслардан ва қанча миқдорда фойдаланиш мақсадга мувофиқ?
- қандай ишлаб чиқариш- сифат миқдори, усул ва вазифалар.
- ким учун ишлаб чиқариш- шахсий истеъмол учунми ёки даромад олиш учунми, ишлаб чиқарилган маҳсулотни қандай тақсимлаш учун ми?
Ушбу муаммоларни бозор иқтисодиёти шароитида бирмунча тезроқ ҳал этиш мумкин. Чунки бозор иқтисодиёти ишлаб чиқарувчилар ва истеъмолчилар ўртасидаги эркин алмашувга бо ғлиқ. Бозор иқтисодиёти турли мулк шаклларига ва ишлаб чиқариш ўртасидаги эркин рақобатга таянади. Бозор иқтисодиёти шароитида ишлаб чиқарувчилар ва истеъмолчиларнинг бир тўхтамга келиши моддий, меҳнат ва молиявий ресурсларнинг тақсимотини аниқлаб беради. Ҳақиқий иқтисодиёт доимо ўз ичига бозор ва давлат соҳаларини олади, айрим ҳолларда давлат томонидан бошқарилади. Айнан бошқарув даражаси иқтисодиётнинг қандай хусусиятга эга эканлигини белгилаб беради.
Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти фан сифатида тармоқда иқтисодий қонунларнинг намоён бўлиши, уларнинг қишлоқ х ўжалиги ривожига таъсири ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришида иқтисодий қонуниятларнинг ишлашини ўрганади.
Мамлакатимизда олиб борилаётган иқтисодий ислоҳотлар қишлоқ хўжалигини ривожлантиришда муҳим аҳамият касб этади.
Мамлакатимизда турли мулкчиликка асосланган хўжалиги юритиш шакллари пайдо бўлди, аграр соҳада кўп тармоқли иқтисодиёт шаклланди. Бу эса агросаноат мажмуида ишлаб чиқариш муносабатларининг ўзгаришига олиб келди.
Тармоқ иқтисодиёти фани тармоқ фани сифатида бозор шароитида аграр соҳада иқтисодий муносабатлар тизимини очиб бериш вазифасини бажаради.