14-мавзу: менежментда бошқарув усуллари ва услублари режа

1.2.Фандаги фойдаланиладиган тадқиқот усуллари. Унинг бошқа фанлар билан бо ғлиқлиги.
Иқтисодий тадқиқотлар ўрганишнинг мураккаб жараёни ҳисобланиб, ўз ичига мавзуни асослаш, мақсад ва вазифаларни белгилаб олиш, таҳлил қилинадиган объйектларни танлаб олиш, тадқиқот натижаларини амалиётда қўллаш бўйича назарий ва амалий тавсияларни ишлаб чиқиш кабиларни қамраб олади.
Иқтисодий тадқиқотлар асосида услубият ётади.
Фаннинг услубияти бу –илмий билимнинг тамойиллари, тизими, йўллари ва қонун-қоидаларидир. Тадқиқотларнинг назарий ва услубий асосини мамлакатимиз ва хорижий иқтисодчи олимларининг илмий ишлари ҳамда иқтисодий фан ютуқлари ташкил қилади.
Услубият фан томонидан қўлланилаётган усулларга таянади. Услубият умумилмий тавсифга эга, лекин ҳар бир фан ўзининг предметидан келиб чиқиб, ўзининг илмий билим усулларига эга бўлади. Шунинг учун услубият умумилмий ва хусусий бўлади. Умумилмий усуллар: иқтисодий-статистик, монографик, ҳисоб-конструктив, баланс, иқтисодий- математик усуллардир.
Фанини ўрганишда қуйидаги усуллардан фойдаланилади:
Илмий абстракция усули. Ушбу усулда ўрганилаётган жараённинг асл моҳиятига эътибор қаратилиб, таҳлил вақтида чал ғитиши мумкин бўлган иккинчи даражали нарсалар, воқеа-ҳодисалар фикрдан четлаштирилади (масалан, та лаб қонуни ўрганилаётган вақтда фақатгина талаб ва баҳо ўртасидаги ўзаро бо ғлиқлик таҳлил қилиниб, бошқа ҳолатлар-давлатнинг нарх сиёсати, рақобат, бозорнинг тўйинганлик даражаси ва бошқалар эътиборга олинмайди).
Индуксия ва дедуксия усули бир-бирига қарама-қарши бўлган, аммо ўзаро бо ғлиқликдаги фикрлаш усулидир. Фикрнинг хусусий фактлардан умумий фактларга қараб ҳаракати индуксия, аксинча умумий фактлардан хусусий фактларга томон ҳаракати дедуксия деб аталади. Индуксия ва дедуксия усу ллари гипотеза ҳақидаги фикрларни илгари суради. Гипотеза-бирор бир воқеа-ҳодисанинг илмий назария б ўла олиши учун уни тажрибада синаб кўриш ва назарий жиҳатдан асослаб бериш учун бериладиган илмий таклифдир.