14-ma’ruza: Qadimgi Eron madaniyati va dini. Qadimgi sak-skif sivilizatsiyasi (2 soat) Mavzuni o‘rganishdan maqsad

---

14-ma’ruza: Qadimgi Eron madaniyati va dini. Qadimgi sak-skif sivilizatsiyasi (2 soat) 
 
Mavzuni o‘rganishdan maqsad:
Talabalarga Qadimgi Eron mafkurasida er. avv. I ming yillikda 
shakllangan diniy ta'limotlar, Kserks (er. avv. IV asr) Eronda diniy islohoti, Qadimgi fors 
me‘morchiligining o‘ziga xos xususiyatlari va yozuvi 
 
haqida ma‘lumot beriladi. 
Kalit so‘zlar:
Zardushtiylik, Avesto, Mitra, Persepol, Suza, Apadana, Axuramazda, Oromiy 
yozuvi
, 
lulubey, mixxat, Doro I, Persepol, Pasargad, Kserks, Gerodot, Fukudid, Diodor, Grishman, 
Elamtu, Midiya, Suza, Astiag, Ahmoniylar, Manna podsholgi, Parsuash, Oromiy, zardushtiylik, 
Mitra, Axriman, Axuramazda, Nakshi Rustam. 
Asosiy masalalar (Reja): 
1.Qadimgi Eronning xo`jaligi. 
2.Qadimgi Eronda yozuv va tasviriy san`atning rivojlanishi. 
3.Qadimgi Eronda diniy e`tiqodlar. 
4.Sak-skif sivilizatsiyasini o‗rganish manbalari. 
5.Asosiy siyosiy voqealar. 
6.Sak-skif madaniyati 
1.Qadimgi Eronning xo`jaligi, hunarmandchilik va savdo-sotiq. 
Dehqonchilik va chorvachilik. 
Mil.avv. VIII-VI mingyilliklar orasida Eronning ibtidoiy 
qabilalari termachilikdan dehqonchilikka, ovchilikdan esa chorvachilikka o‗ta boshlaganlar. 
Mil.avv. IV mingyillikdan boshlab esa 
Karun, Kerxa 
va boshqa daryolarning unumdor 
vodiylarida yashovchi aholi sug'orma dehqonchilik bilan shug‗villana boshlagan. Dehqonlar 
omoch bilan yer haydab, motiga - ketmonchalar bilan ekinlarga ishlov berganlar. Dehqon va 
bog'bonlar arpa, bug‗doy, tariq, xurmo, sabzavot, olma, nok, olxo‗ri, uzum
 
kabi meva 
daraxtlaridan mo‗1 hosil olganlar.
Mil.avv. Ill—II mingyilliklarda Eron, xususan Elam va Midiyada dehqonchilik va 
chorvachilik yanada rivoj topgan. Dehqonlar tog' va soy daralariga to'g'on, suv omborlari, 
korizlar qurib, kanallar qazib, ularning suvidan tejab-tergab fovdalanganlar.
Qadimgi Eronda chorvachilik ham yaxshi rivoj topgan edi. Chorvadorlar ot va tuya 
sutidan shifobaxsh ichimlik qimiz va qumron
 
tayyorlagan. Eron qo'shinlarining asosiy qismini ot 
va tuya mingan suvoriylar tashkil etgan. Qo'shin tarkibida ot qo'shilgan jang aravalari alohida 
ahamiyatga ega bo'lgan. 
Shuni ta'kidlash kerakki, Eron qo'shinlari qismlarida o'rgatilgan jangovar ot minib 
urushga kiradigan jangchilar ham bo'lgan. Shunday qilib, dehqonchilik va chorvachilik Qadimgi 
Eron xalqlari xo'jalik hayotida alohida ahamiyatga ega bo'lgan.