14 -mavzu. Mehnatga bo‘lgan rag‘bat, motivatsiya va haq to‘lashni tashkil etish

jadval

Eng kam ish haqi o‘rnatilishining afzalliklari va kamchiliklari

Eng kam ish haqi o‘matiIishining afzalliklari	Eng kam ish haqi oi natilishining kamchiliklari
Aholining nochor qismi turmush kechirishi imkoniyatlarini kengaytiradi va o‘rtacha turmush darajasini oshiradi.	Eng kam ish haqi mehnat bozorida raqobatni susaytiradi. ishsizlikka. narxlarning ko‘tarili- shiga, ishsizlikning ortishiga sabab bo‘ladi.
Ish beruvchilami ijtimoiy dasturlar va shu kabi toiovlarga nisbatan samaraliroq faoliyat olib borish moʻlivatsiyasini kuchaytiradi va rag‘batlantiradi.	Yirik korxonalarga nisbatan kichik biznesga ko‘proq zarar keltiradi.
Aholining nochor qismi pul daromadlarini ko‘paytirish orqali istcinolni. demak, iqtisodiy o‘sishni ham rag‘batlantiradi.	Ish beruvchilar ish vaqtini kamaytirishlari yoki ish joylarini qisqartirishlari tufayli ish kuchiga talabni kamaytiradi.
Ish liaqi kam bo‘lgan xodimlami o‘z mehnat unumdorligini oshirishga rag‘batlantiradi, chunki ish beruvchi samaraliroq mehnatga yuqoriroq ish haqi to'laydi.	Ish beruvchilar ortiqcha chiqimlarini mahsulot tannarxiga qo'shishlari sababli inflyatsiya darajasi ortadi.
Ish beruvchilar qo‘nimsizlik kamayishi tufayii xodimlami malakasini oshirish uchun xarajatlarini tejavdi.	Mehnatga layoqatli aholining ay rim gumhlarini mehnat bozoridan chiqarib yuboradi.
Aholining nochor qatlami daromadlari ortishi tufayli davlatning ijtimoiy himoya uchun sarflay digan mablagiari kamayadi.	Aholining nochor qismi ish bilan band bo'lishi kafoʻllanishi tufayli ularning o'z malakasini oshirish moʻlivatsiy asini pasay tiradi.

Oʻzbekiston Respublikasining amaldagi qonunchiligida xodimga bu darajadan kam miqdorda ish haqi to‘lashga yo‘l qo‘yilmasligi belgilab qo‘yilgan. Mamlakatda eng kam ish haqi miqdori 1992-yildan joriy etilgan (14.8-rasm).

2018-yil 1-noyabrdan e’tiboran, Oʻzbekistonda eng kam ish haqi miqdori 202 730 so‘m qilib belgilandi. Ish haqiga qo‘shilgan ustama va qo‘shimcha haqlarning barcha turlari, eng kam ish haqiga nisbatan belgilangan kompensatsiya va boshqa to‘lovlar eng kam ish haqi miqdoridan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi¹⁷.