13. 1§. Лойиҳани жойга кўчириш элементларини ҳисоблаш усуллари

13.14-шакл. Створ кесиштириш усули.


Чизиқ кесиштириш усули.Бу усулда бинонинг характерли нуқталари жойда маҳкамланган нуқталардан ўтказилган чизиқлар кесишишидан аниқланади. АВСД иншоотни (13.14, а-шакл) чизиқ кесиштириш усулида режалаш учун, қурилиш тўри ёки полиго­метрия томонига тегишли бўлган АВ = в томоннинг А нуқтасидан рулетка ёрдамида АД = l₁масофани ўлчаб қўямиз. В нуқтасидан эса иккинчи рулетка ёрда­мида l₂= масофани ўлчаймиз.
Рулеткаларда белгиланган l₁ ва l₂ кесмаларнинг кесишган жойида бинога тегишли Д нуқта ўрни аниқланади. Худди шу тартибда С нуқта топилади.
Иншоотнинг ўқлари маҳкамланган а, б, в, г нуқталар (13.15 б-шакл) орқали режалаш учун а ва г нуқталарга рулетканинг ноль шкаласи қўйилади ва лойиҳавий масофалар l₁ ва l₂ учлари кесишган нуқтада А белгиланади. Худди шу тартибда В нуқтани ҳам топиш мумкин. Чизиқ кесиштириш усулининг аниқлиги қуйидаги ифода орқали ҳисобланади:


(13.20)

бу ерда, – кесишиш бурчаги

Юқоридаги ифодани таҳлили шуни кўрсатадики, кесишиш бурчаги тўғри бурчакка яқин бўлса, мақсадга мувофиқ бўлади.





13.15-шакл. Чизиқ кесиштириш усули.

Агарда бўлса, у ҳолда

13.9-§. Жойда иншоот ўқларини маҳкамлаш. Иҳоталар


Иншоот ўқларни режалаш. Режалаш ишлари лойиҳасига биноан, бош ўқлар режалаш ишлари учун махсус тузилган геодезик асос пунктларига нисбатан аввало режаланиб кейин маҳкамланади.
Бош ўқларни режалаш учун умумий режалаш чизмасига асосан йирик масштабда иншоотга яқин бўлган геодезик пунктларнинг ҳамда бинонинг лойиҳавий ўлчамлари схемаси тузилади. 12.16-шаклда келтирилган мисолда иншоот ўқлари полигонометрия пунктларига нисбатан қутбий усулда режаланади. Жойда топилган бошланғич I ва II нуқталар маҳкамланади ва улардан 20-30 м масофада створ бўйлаб қўшимча I' ва II'' нуқталар белгиланади. Бошланғич I ва II нуқталар орасидаги масофа лойиҳада кўрсатилган аниқликда ўлчанади, шунингдек ўқлар ўрнини белгиловчи В 11 ва В 46 нуқталар жойда маҳкамланади.
Агарда майдонда қурилиш тўри мавжуд бўлса (16.16-шакл), бино ўқлари бош нуқталари I ва IV тўрнинг яқин пунктига нисбатан ҳисобланган абсцисса ёки ордината тўр томони бўйлаб, кичиги эса перпендикуляр бўйлаб ўлчанади.