11-Mavzu. Iqtisodiy o‘sish modellari (2 soat) Reja: 1-ma’ruza

unumdorlik nazariyasi
hisoblanadi. Ushbu nazariyaga ko‘ra ishlab chiqarish omillari egalari 
oladigan daromad, bu omillarning chekli mahsulotlari (omillarning qo‘shimcha birligi hisobiga 
yaratilgan qo‘shimcha mahsulot) bilan belgilanadi. 
Birinchi neoklassik model R.Solou tomonidan 1956 yilda “Iqtisodiy o‘sish nazariyasiga hissa” 
asarida tasvirlab berildi va so‘ngra 1957 yilda “Texnik taraqqiyot va agregativ ishlab chiqarish 
funksiyasi” nomli asarida rivojlantirildi.
R.Solou modeli mutanosib iqtisodiy o‘sishning zarur sharti yalpi talab va yalpi taklifning 
tengligi hisoblanadi.
Modelda yalpi taklif Kobb-Duglasning ishlab chiqarish funksiya bilan ifodalangan. Bu 
funksiya bir tomondan ishlab chiqarish hajmi va ikiinchi tomondan foydalanilayotgan omillar 
hamda ularning o‘zaro kombinatsiyalari o‘rtasidagi funksional bog‘liqlikni aks ettiradi, ya’ni: 
Y= f( L,K,N
), modelda yuqori texnik rivojlanish bosqichida erning kichik ahamiyatga egaligi 
tufayli ishlab chiqarish faqat mehnat resurslari va kapitalga bog‘liq deb olingan. 
Y= f( L,K),
funksiyaning kengaytirilgan ko‘rinishi quyidagicha: 
Y= (ΔY/ Δ L) L + (ΔY/ ΔK)K , 
bu erda: ΔY/ Δ L- mehnatning chekli mahsuloti (MPL); 
ΔY/ ΔK- kapitalning chekli mahsuloti (MPK). 
Solou modeliga ko‘ra yalpi ishlab chiqarish hajmi mehnat unumdorligini -bitta ishchiga to‘g‘ri 
keladigan mahsulot ishlab chiqarish hajmini (y=Y/L) o‘stirish hisobiga ta’minlanishi mumkin. 
Ayni paytda mehnat unumdorligi kapital bilan qurollanganlik darajasining
k= K/L) funksiyasi, ya’ni 
)
(
k
f
y

bu erda: 
)
,
(
)
(
l
k
F
k
f

Kapital (fond) bilan qurollanganlik darajasining o‘sishi esa jamg‘arish normasiga bog‘liq. 
f(k) 
Y
C 
MPK
sf(k) 
Y
I 
K