10-Маъруза. Стандартлаштиришнинг мақсад ва вазифалари. Режа

 
10.3. Стандартлаштириш бўйича асосий атамалар ва тушунчалар 
Стандартлаштириш деганда мавжуд ѐки бўлажак аниқ масалаларга 
нисбатан умумий ва кўп марта татбиқ этиладиган талабларни белгилаш 
орқали маълум соҳада энг мақбул даражада тартиблаштиришга 
йўналтирилган илмий-техникавий фаолият тушунилади. Бу фаолият 
стандартларни ва техникавий талабларни ишлаб чиқишда, нашр этишда ва 
татбиқ қилишда намоѐн бўлади. Стандартлаштиришнинг муҳим натижалари 
одатда маҳсулот, жараѐн ва хизматларнинг белгиланган вазифага мос 
келиши, савдодаги ғовларни бартараф қилиш ҳамда илмий-техникавий 
ҳамкорликка кўмаклашишда намоѐн бўлади. 
Одатда стандартлаштириш объекти сифатида стандартлаштириладиган 
нарса (маҳсулот, жараѐн, хизмат) тушунилади. 
―Стандартлаштириш объекти‖ тушунчасини кенг маънода ифодалаш 
учун ―маҳсулот‖, ―жараѐн‖, ―хизмат‖ иборалари қабул қилинган бўлиб, буни 
ҳар қандай материалга,таркибий қисмларга, асбоб-ускуналарга, тизимларга, 
уларни мослигига, қонун-қоидасига, иш олиб бориш услубига, вазифасига, 
усулига ѐки фаолиятига тенг даражада дахлдор деб тушунмоқ лозим. 
Стандартлаштириш ҳар қандай объектнинг муайян жиҳатлари 
(хусусиятлари) билан чекланиши мумкин. Масалан, оѐқ кийимга нисбатан 
ѐндошиладиган бўлса, унинг катта-кичиклиги ва пишиқлигини алоҳида 
стандартлаштириш мумкин. 
Стандартлаштириш объекти сифатида хизмат-халққа хизмат қилишни 
(хизмат шартларини қўшиб) ва корхона ҳамда ташкилотлар учун ишлаб 
чиқариш хизматини ўз ичига олади. Стандартлаштиришнинг бошқа 
объектлари 
фаолиятининг 
бириктирилган 
соҳаларида 
Ўзбекистон 
Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Давлат 
архитектура ва қурилиш қўмитаси ҳамда Соғлиқни сақлаш вазирлиги 
томонидан белгиланади. 
Одатда халқаро, минтақавий, миллий стандартлаштириш идоралари 
мавжуд. 

---