1-variant Leksikologiya va uning turlari haqida ma’lumot bering

2.Graduonimik lug‘aviy qatorni ajratishning lisoniy omili haqida ma’lumot bering.
Graduonimiya — leksemalarning ma’no guruhlari a'zolarida u yoki bu belgining darajalanishi. Bunday darajalanish oppozitsiyaning (zidlanishning) bir turi deb qaraladi121 va shu qatordagi bosh so'zga nisbatan belgilanadi. Masalan: «yosh» belgisiga ko'ra (bosh so'z ajratib ko'rsatilgan): buzoqtana-g'unajin-sigir; qiz-juvon-ayol, «Belgi»dagi darajalanish asosida: chiroylisuluv-ko'rkam-zebo; «siljish sur’ati» belgisiga ko'ra: yurmoq-chopmoqyugurmoq-yelmoq kabi.Leksemalarning ma’no munosabatlarida darajalanish hodisasining o'rganilishi ko'p jihatdan ahamiyatlidir: lug'at boyligining tizim sifatidagi tavsifini berishda, sinonimlar va antonimlar lug'atini tuzishda, lug'aviy birliklarning uslubiy vosita (stilistik figura) sifatidagi qiymatini belgilashda graduonimik tadqiqotlar natijasidan foydalanish mumkin.
3. Jahldan tushmoq, jonini tikmoq, zabtiga olmoq iboralarini semantik tahlil qiling.
Jahlidan tushmoq-achchiqlanishdan to'xtamqo
Joniing tikmoq-butun kuch va imkoniyatini hatto hayotini bag'ishlamoq
Zabtiga olmoq-juda kuchayib ketdi
5-variant
1.Leksemaning uslubiy bo‘yoqdorligi deganda nima tushuniladi? Misollar asosida tushuntiring
Emotsional-ekspressiv jihatdan betaraf so'zlar. Bunday so'zlarning semantik tarkibida faqat denotativ ma’no (atash, nomlash semalari) mavjud bo'ladi: yuz, oriq, ozg'in, jilmaymoq kabi.
2. Leksema va so‘zning farqli xususiyatlari.
Emotsional-ekspressiv jihatdan bo'yoqdor so'zlar. Bunday so'zlarning semantik tarkibida denotativ ma’no (atash, nomlash semalari) bilan birga uslubiy bo'yoqlar (ifoda semalari, konnotativ semalar) ham mavjud bo'ladi: turq (denotativ ma’no + uslubiy bo'yoq), dirdov (denotativ ma’no+uslubiy bo'yoq), qiltiriq, ipiltiriq (denotativ ma’no + uslubiy bo'yoq), irshaymoq (denotativ ma’no + uslubiy bo'yoq) kabi.
I z o h : yaxshi va yomon, g'azab va nafrat kabi so'zlarda uslubiy bo'yoq bordek tuyuladi, aslida esa ularda uslubiy bo'yoq yo'q, bu so'zlar belgi yoki voqelikni atash (nomlash) bilan cheklanadi, shunga ko'ra emotsional- ekspressiv jihatdan bo'yoqdor so'zlar sanalmaydi
2. TTilshunoslikda " so’z " atamasi leksemaga nisbatan ham qoʻllanadi va leksik so’z deb yuritiladi. Masalan: "soʻz yasalishi", "yasama soʻz" birikmalarida "soʻz" xuddi shu maʼnoda qoʻllanadi. Leksemaning nutqda muayyan shaklda voqelangan holati tilshunoslikda so’z oʻ z shakl, leksema shakl yokimorfologik soʻz deb ham yuritiladi.
Odatda, leksik va Grammatik ma’nolarning muayyan tovush yoki tovushlar birikmasi bilan barqaror munosabatidan tashkil topgan butunlikka nisbatan so’z atamasi qo’llaniladi.
Grammatik ma’nosiz faqat leksik ma;no bildiruvchi til birligi uchun leksema atamasi qo’llaniladi. Demak, leksemada lug’aviy shakl yasovchi va sintaktik shakl yasovchi qo’shimchalar bo;lmaydi. Bunday vaqtda so’z morfologiya birligi sifatida, leksema leksikologiya birligi sifatida bir-biridan farqlanadi. Masalan: Ishchilarimizga-SO’Z, ishchi-LEKSEMA.