1-variant Leksikologiya va uning turlari haqida ma’lumot bering

3. Frazemalarning shakl va ma’no munosabatiga ko‘ra turlari haqida ma’lumot bering.
Frazemalaming shakl munosabati asosida frazeologik omonimiya va frazeologik paronimiya yuzaga keladi:
1. Frazeologik omonimiya frazemalaming ifoda planidagi (shakldagi, ti 7ilishdagi) tenglik hodisasidir.
Qiyos qiling:!. Jon bermoq - «barhayot qilmoq»: ... Odamzodga jon bergan ham, jonini oladigan ham yaratganning o'zi (P T.)
2. Jon bermoq —«o'lmoq» «so‘nggi marta nafas chiqarmoq»: Semiz va hamisha yurak kasalidan qiynalib yurgan xotin arava ustida yulduz to 'la osmonga termilib jon berdi. (Sh.R.) Y a n a : 1. Ustidan chiqmoq —«Biror narsa qilinayotganda tepasiga borib qolmoq»: Qaynanangiz rosa sevarekan, rais,


8-variant
1.Giponimiya haqida ma’lumot bering.
Giponimiya - lug'at boyligidagi leksemalarning pog'onali (ierarxik) aloqasidan kelib chiqadigan ma'no munosabatlari. Bunday munosabatlarning mohiyati shundaki, torroq tushuncha yoki ma’no ifodalaydigan leksemalar kengroq tushuncha yoki ma’no ifodalaydigan leksemalar bilan tur (giponim) vajins (giperonim) aloqasida boladi, bunday aloqa birlashtiruvchi (integral) semalar orqali amalga oshiriladi. Masalan, lola leksemasining ma’nosi gul leksemasining ma’no tarkibiga, mushuk leksemasining ma’nosi hayvon leksemasining ma’no tarkibiga kiradi. Bunday po'gonali (bosqichma- bosqich) munosabat, ayniqsa, u yoki bu fanning terminologik tizimida keng tarqalgan.
2. Semema va nutqiy ma’noning o‘ziga xos xususiyatlari haqida ma’lumot bering.
Vazifa semalari ham semema tarkibiga kiradi, ammo ular atash, ifodalash bilan birga leksemalarning nutqda o'zaro birika olishini (valentligini, distributsiyani), shu orqali gapda ma’lum vazifa bajarishini belgilaydi. Masalan, choy leksemasining leksik ma’nosi (sememasi) tarkibida «qayta ishlangan» «suyuqlik», «ichimlik», «quruq», «quritilgan», «choy o'simligi» semalari bor. Bu semalar choy leksemasining o'stirmoq, ichmoq, qaynatmoq va damlamoq fe’Ilari bilan birika olishini ta’minlaydi: choy o'stirmoq, choy damlamoq, choy ichmoq, choy qaytanmoq kabi.