1-variant Leksikologiya va uning turlari haqida ma’lumot bering

3. Iziga tushmoq, ikki oyog‘ini tirab olmoq, ichagi uzilguday iboralarini semantik tahlil qiling.
Iziga tushmoq yaxshi bolmoq
Ikki oyoģini tirab olmoq qaysar
Ikki oyoģini tirab olmoq qaysar
6-variant
1.Evfemizm natijasida hosil bo‘lgan leksik ma’nolar qaysi nutq uslublarining keng qo‘llaniladi?
Evfemizm tabuga uchragan so‘z ma’nosini yoqimliroq ifodali biror so‘z hosila ma’no sifatida aks etilishi hisoblanadi. Masalan, chayon so‘zi tabuga uchragan, qo‘llanishi man qilingan edi. Bu leksik hodisadir. Uning ma’nosi eshak so‘zida ifoda topdi. Evfemizm so‘z yoki iboraning hosila ma’no yuzaga keltirishi bilan bog‘li holda voqelanadi... metafora evfemik ma’no hosil bo‘lishida katta ahamiyat kasb etadi. Masalan, chayon so‘zi leksik ma’nosi eshak so‘zi leksik ma’nosi so‘zning evfemik ma’nosi sifatida voqelangan. Chunki chayon dumini gajak qilib turishi jihatidan eshakka o‘xshaydi.
2. Nutqiy sinonimlar haqida ma’lumot bering.
Nutqiy sinonimlar — nutqning u yoki bu turiga xoslanishi bilan o'zaro farqlanadigan sinonimlar. Masalan, ozgina, pichay sal, xiyoljinday, qittayjichcha qatoridagi ozgina leksemasi nutqning barcha ko'rinishlarida (adabiy nutqda ham, so'zlashuv nutqida ham) qo'llana olgani holda, picha, xiyol, jinday qittay, jichchaleksemalari faqat so'zlashuv nutqiga xoslangandir.
3. Frazeologik monosemiya va polisemiya haqida ma’lumot bering. Frazeologik monosemiya - frazemaning semantik tarkibida bitta frazeologik m a’noning bo'lishi. C hunonchi, ko'ngliga qo'l solmoq frazemasining semantik tarkibida «yashirin fikr-o'yini bilishga harakat qilmoq» ma’nosidan boshqa frazeologik ma’no yo'q: « Rizaning yuragiga qo'lsolib ko'rgan Muhiddin uningjavobidanxursandbo'ldi.» (R.F.). «Kechagiishdan maqsadini и yerdagi xotin lam ing ko‘ngliga qo 7 solib ko ‘rish, undan keyin o'zimga ba'zi bir ishonchliroqlarini tanlab olish edi.» (S.Z.). Keltirilgan gaplarning birinchisida ko'ngliga qo'l solmoq frazemasining variatsiyasi — «yuragiga qo'l solib ko'rmoq» ishlatilgan, har ikki holda ham 1bitta frazeologik ma’no — «yashirin fikr-o'yini bilishga harakat qilmoq» nazarda tutilgan. Frazeologik polisemiya - frazemaning semantik tarkibida ikki yoki undan ortiq frazeologik ma’noning bo'lishi. Masalan: boshi(m) aylandi frazemasining semantik tarkibida ikkita frazeologik ma’no bor: 1) «Behud bo'lmoq» ma'nosi: «stol yoniga kelguncha uning boshi aylanib ketdi.«Muncha darmonsiz bo'lmasam», - o'yladi u». (S.Z.); 2) «Esankiramoq» ma’nosi: «...muloyim qarab qo [vishlarini, ...jilmayibgapirishlarini sezardim buning hammasidan boshim aylanardi». (O.Yo.)Leksemalarda bo'lganidek, frazcmalarda ham polisemiya hodisasi ma’no ko'chish qonuniyatlariga asoslanadi..