“1-sinf o`quvchilarida ifodali o`qish ko’nikmalarini shakllantirish”



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/43
Sana24.01.2022
Hajmi1,63 Mb.
#407073
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Bog'liq
1-sinf oquvchilarida ifodali oqish konikmalarini shakllantirish (1)

                            Shaftoli 

Yoshlikdan  tarvaqaylabroq  o'sgan  Shaftoli  sal  voyaga  yetgandan  keyin  o'zini 

ko'tara  olmaydigan  bo'lib  qoldi.  Unga  tirgovuch  qoyishga  to'g'ri  keldi.  Shaftoli 

yana  taltayib  ketib,  tirgovuchning  ustiga  o'zini  tashladi-oldi.  Bir  kun  tirgovuch 

"qirs" etib sindi-yu, shaftoli o'zini yerda ko'rdi. 

                             Ikki daryo 

 



Nega sen sekin oqasan-u, lekin kenja ukang 

 

Jilg'a esa shovullagani-shovullagan? 



– deb so'rashibdi daryodan. 

 



Hali u sayoz-da, –

 

deb 



javob 

qilibdi Daryo. 

 

Ma’lumki,  badiiy  asarda  hayot  badiiy  obrazlar  orqali  tasvirlanadi.  Badiiy 



asar o’quvchi ko’z oldida yangi manzaralar, voqea va hodisalarni namoyon qiladi. 

Hayotning  ana  shu  bir  parchasini  to’g’ri  tasavvur  etish,  obrazlarni  his  qilish  asar 

g’oyasini  tushunganlig  belgisidir.  Adabiy  asarni  ifodali  o’qish,  badiiy  obrazlarni 



59 

 

so’z  bilan  gavdalantirish  va  asarning  g’oyaviy  yo’nalishini  to’g’ri  belgilash  asosi 



hisoblanadi.  Badiiy  obrazni  haqqoniy  gavdalantirish  uchun  o’quvchi  unga  ham 

muallif  ko’zi  bilan,  ham  o’z  nazari  bilan  qarashni  o’rganishi  kerak.  Muallif 

munosabati  va  uning  nuqtayi  nazari  asardagi  tasvirga,  voqealar,  qahramonlar, 

obrazlarga  singishgan  bo’ladi: 



"

Xo’roz  shu  zahotiyoq  yong’oqning  uchiga  chiqib 

oldi.  Bo’ri  yugurib  kelib,  qo’yning  bo’g’ziga  yopishdi.  U  jon  achchig’ida  ma’rab 

yubordi.  Qo’yning  ovozini  eshitib,  Qoplon  yugurib  keldi.  Bo’ri  itni  ko’rib  o’ljani 

tashlab  qochdi.  Shunday  qilib,  it  qo’yni  halokatdan  qutqardi.  “Nodon  do’stdan 

ziyrak  dushman  yaxshi”,  deb  shuni  aytadilar-da!



"

  (129-bet)  Dastlab  qo’rquv, 

vahima ohangi bo’ladi. So’ng bu kayfiyatni xotirjamlik  egallab boradi. Maqol esa 

ibratomuz  ohangda  aytiladi.  Bunda  2-sinf  o’quvchilari    obrazga  kirib  ifodali 

o’qishni o’rganadi. Buning uchun ovoz tovlash mashqlarini ham bajarsa, to’g’riroq 

bo’ladi.  

 

2-sinf o’quvchilarini ifodali o’qishga o’rgatishda STI darslari ham ko’makka 



keladi.  Bu  darslarda  darslikka  kirmagan,  ifodali  o’qishga  har  jihatdan  qulay  eng 

yaxshi  asarlarni  tanlash  zarur.  Sinfdan  tashqari  tadbirlar  esa  o’quv  yili  davomida 

kamida  ikki  bor  o’tkaziladi  va  u  2-sinf  o’quvchilari      ko’nglida  bir  umr  qoladi. 

Bolalarni  ifodali  o’qishga  har  doimgidan  ko’proq  o’rgatadi.  Aytaylik,  Navro’z 

ayyomini  o’tkazish  mumkin.  Undagi  obrazlar  olamini  rang-barang  qilish  juda 

muhim. Misollarga e'tibor qiling:   

 

Bahoroy:  

– Quyosh bobo, uyg’ona qolgin, 

Nurlaringni sen ishga solgin. 

Men Bahorman, ko’zingning nuri, 

Shu yurtniki qalbimning qo’ri. 

Navro’zoyni izlab topaylik, 

Dalaga gul to’shak yopaylik. 

Ona-zamin uyg’ondi bugun, 

Teng bo’ladi kunduz bilan tun. 

Quyosh bobo:  



60 

 

– Xush kelibsan, erkatoy Bahor, 



Mana, bugun ko’rishdik diydor. 

Qadamingga gullar intizor,  

O’zbekiston chamanzor bo’lsin! 

Go’zallikda tengi yo’q yurtdir, 

Har qadaming baraka-qutdir,  

O’zbekiston quvonchga to’lsin! 




Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish