“1-sinf o`quvchilarida ifodali o`qish ko’nikmalarini shakllantirish”



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/43
Sana24.01.2022
Hajmi1,63 Mb.
#407073
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Bog'liq
1-sinf oquvchilarida ifodali oqish konikmalarini shakllantirish (1)

                             

 

 

 

 

 

 

 

 


69 

 

XULOSA 

 

Ifodali  o`qish  xalq  san'atidir.  Chunki  adabiyot  dastavval  xalq  og`zaki 



ijodi  sifatida  paydo  bo`lganidek,  uning  ijrosi  ham  ana  shu  keng  mehnatkash 

omma ijodi sifatida shakllangan. Mehnat jarayonida, ona allasida, ota duosida 

ham,  to`y-tantanalarda  ham  o`z  o`rniga  va  mavqesiga  ega  ekanligi  tabiiy 

holdir. 


Demak, folklor janrlari qadim-qadimdan kattalarni ham, bolalarni ham 

ifodali o`qishga o`rgatib kelgan. Badiiy asar so`zlari to`g`ri, ma’nosini anglab 

talaffuz  qilish,  uning  mazmunini  atrofdagilarga  yetkazish  yo`lida  folklor  va 

uning  ijrochilari  yetarlicha  xizmat  qilib  keldilar.  Baxshilar  xalqni  nafaqat 

ma’nan boyitdilar, balki go`zal ohanglar, xalqona ritm, betakror ifodali o`qish 

bilan ruhiyatini tarbiya etdilar. Qissaxonlar, lofchilar, aksiyachilar, qiziqchilar 

yosh avlodning ma’naviy barkamolligini ta’minashda muhim rol o`ynaydilar. 

Bu ulug` maqsadlarning amalga oshivuda ifodali o`qish muhim rol o`ynaydi. 

Boshlang`ich  sinflardagi  o`qish  darslarining  asosiy  vazifalaridan  biri 

o`quvchilarni  ifodali  o`qishga  o`rgatishdir.  Ifodali  o`qish  maktab  sharoitida 

badiiy o`qish san’ati ibtidosi hisoblanib, uning metodikasi o`qish nazariyasiga 

asoslanadi.  O`quvchilar  o`z  imkoniyatlariga  yarasha  o`qish  san’atini  egallab 

borishlari ko`zda tutiladi. 

Bitiruv  malakaviy ishidan chiqarilgan umumiy xulosalar quyidagilar: 

–  folklor  asarlarini  ifodali  o`qishga  o`rgatish  davomida  maqol,  topishmoq,  tez 

aytish  kabi  janrlarning  ham  she'riy,  ham  nasriy  ko`rinishlari  borligini  anglash 

muhim.  Maqol  donishmandona,  bosiq  ohangda,  ba'zan  ko`tarinki,  ba'zan  xabar 

ohangida  aytiladi.  Topishmoq  sirli,  jumboqli  ohangda  ifodalanishi  lozim.  Tez 

aytish nihoyatda tez, bir nafasda o`n martagacha, eplasa, undan ortiq marotaba ham 

aytilishi  zarur.  Ertakning  zachini,  qahramonlarning  nutqi  kabilarning  aytilishi 

o`ziga xos; 

–  she’riy  asarlarni  ifodali  o`qish  jarayonida  vazn,  turoq,  band,  pauza, urg`u,  ritm 

kabilarning  har biri alohida ahamiyat kasb etadi; 

–  yozma  adabiyot  turlari  hisoblangan  nasriy  asarlarni  ifodali  o`qishga  o`rgatish 

yo`llari ko`p; 



70 

 

–  1-sinf  “O`qish  kitobi”  darsligidagi  asarlarni  ifodali  o`qishning  o`ziga  xosligini 



ochib  berish  jarayonida  o`quvchilarning  imkoniyatlari  har  jihatdan  inobatga 

olinishi zarur; 

– 1-sinf "O`qish kitobi"da 40 ta she'r, 44 ta nasriy asar bor, bundan tashqari o`nlab 

maqol, topishmoq, tez aytishlar borki, ularning har biri o`ziga xos ifodaga ega.  

– o`quvchi  ikki xil ovoz zarur bo`lganda ovozini tovlay olishi zarur. Buning uchun 

o`qituvchining o`zi mashq qilgan bo`lishi shart. 

– ertak, masal kabilarni obrazga kirib ifodali o`qish o`ziga xoslikka ega. 

–  STI  darslari  1-sinf  o`quvchilarining  ifodali  o`qish  ko`nikma  va  malakalarini 

shakllantirishda muhim o`rin tutadi. 

–  sinfdan  tashqari  tadbirlar  ko`magida  1-sinf  o`quvchilarida  ifodali  o`qish 

ko`nikma  va  malakalarini  shakllantirish  imkoniyatlari  barcha  vositalardan 

samaraliroq. 

–  texnik  vositalar  ko`magida  ifodali  o`qishga  o`rgatish  davr  talabidir.  Istiqlol 

sharofati tufayli esa texnik vositalar har doimgidan ko`p.  

 

 


Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish