Классик стратегик режалаштириш қуйидаги тартибда амалга оширилади: аввал мақсад белгиланади, сўнг уни амалга ошириш учун мақбул стратегия (йўл) изланади ва пировардида бунинг учун зарур ресурслар (воситалар) аниқланади.
Бир қарашда мантиқан туюлган стратегик режалаштиришнинг бу усули ташқи мухит (бозордаги вазият, рақобат, технологиялар ва хоказолар) ўзгармас, барқарор бўлишига асосланган. Аммо реал воқелик бу тасаввурларни мутлақо ўзгартириб юбормоқда. Глобаллашув, рақобатнинг кескинлашиши билан бир қаторда бугунги кунда техника тараққиётининг юксак суръатларда ўсишининг ўзи режаларга принципиал жихатдан ўзгартиришлар киритишни хаётий заруратга айлантирмоқда. Масалан, сўнгги 20 йил ичида техника воситалари — машина-ускуналар, компьютерлар ва бошқалар учун аммортизация даври кескин қисқарди. Шунинг учун замонавий стратегик режалаштириш эндиликда молиявий маблакларни ташкилот рахбарияти даражасида қайта тақсимлашни билдирмайди.
Замонавий стратегик режалаштириш мунтазам асосда бизнесни вауни режалаштириш имкониятларини ўрганишдир (5.9- расм). Бунда биринчи ўринга янги ахборот технологиялари ва молия ресурслари ёрдамида бошқариладиган алохида ишлаб чиқаришнинг техник воситаларига асосланган йўлларни излаб топиш чиқмоқда.
Мавжуд вазиятни бахолаш ва стратегик муаммоларга аниқлик киритиш замонавий стратегик режалаштиришда биринчи қадам хисобланади. Бу босқичда қуйидаги саволларга жавоб топиш керак:
— бозордаги ўзгаришлар қандай намоён бўлмоқда?
— корхонанинг кучли ва ожиз томонлари (умуман корхона, унинг ишчанлик фаоллиги, фойда, бўлимлар, гурухлар, сармоя, машина-ускуналар ва ишлаб чиқаришнинг бошқа воситалари) нимада?
— ишлаб чиқаришни кенгайтириш (корхона сотиб олиш, янгиларини таъсис этиш, мавжуд ишчанлик фаолиятини интенсификациялаш) имкониятлари мавжудми?
— бозор бугунги кунда қандай ва келажакда у қанақа кўринишда бўлади?
Ва нихоят учинчи қадам „ишни қандай амалга ошириш керак?" деган саволга жавоб топишдир. Бу кўп жихатдан тадбиркорлик концепциясига боғлиқдир. Ушбу концепциянинг асосий мезонлари қуйидагидан иборат:
— соха турлари (махсулотлар, бозорлар, технологиялар);
— мамлакат ичкарисидаги ва чет эллардаги мақсадли гypyxлap (мижозлар, мол етказиб берувчилар, хокимият, бирлашмалар ва бошқалар);
— иқтисодий мақсадлар (пул тушуми, айланмадаги даромад, умумий сармоядан даромад ва бошқалар);
— маданият кўламлари ва жамоат мажбуриятлари;
— ассортимент сиёсати (таклиф кўлами ва чуқурлиги);
— нархлар ва сифат сохасидаги сиёсат;
— коммуникация сиёсати (жамоатчилик билан ишлаш, реклама, махсулот сотишни рағбатлантириш);
— махсулот сотиш сохасидаги сиёсат;
— махсулот сотиб олишдаги сиёсат.
Do'stlaringiz bilan baham: |