Режа: 1. Персонални режалаштириш: мохият, мақсад ва вазифалар 2. Персонални режалаштиришнинг асосий турлари ва босқичлари 3. Персонални стратегия режалаштириш
7.1. Персонални режалаштириш: мохият, мақсад ва вазифалар
Персонални режалаштириш — персонални ривожлантириш, унинг касбий ва малака таркибини хисобга олиш, персоналга умумий ва қўшимча эхтиёжни аниқлаш, ходимлардан фойдаланишни назорат қилишга қаратилган аниқ мақсадга йўналтирилган фаолиятдир.
Персонални режалаштиришнинг асосий афзалликлари қуйидагиларда намоён бўлади:
— хўжалик фаолияти стратегиясига тааллуқли кадрлар масалалари ва эхтиёжи (ташқи ва ички)ни аниқлаш;
— хўжалик фаолияти юритиш стратегиясини ишлаб чиқиш жараёнида амалга оширилиши керак бўлган кадрлар масалалари ва инвестицияларини белгилаш;
— кадрлар бўйича дастурларнинг хўжалик фаолиятини юргизиш умумий стратегиясига мувофиқлигини кафолатлаш;
— персонал билан ишлаш ёрдамида корхона рақобатбардошлигини, унинг самарадорлигини ошириш;
— персоналнинг ортиши ёки уни қисқартириш билан боғлиқ режаларни амалга ошириш.
Персонални режалаштиришнинг мохияти кадрларга уларнинг қобилиятлари, қизиқишлари хамда ишлаб чиқариш талабларига мувофиқ зарур вақтда ва керак бўлган миқдорда иш ўрни тақдим этиш учун шарт-шароитлар яратишдан иборатдир. Иш ўринлари мехнат унумдорлиги ва қизиқиш уйғотиши нуқтаи назаридан мехнат кишисига энг мақбул равишда ўз қобилиятини ривожлантириш имконини яратиши, мехнат унумдорлигини ошириши, муносиб мехнат шароитлари яратиш ва иш билан бандликни таъминлаш талабларига жавоб бериши керак.
Персонални ривожлантириш хам ташкилот рахбарияти, хам унинг персонали манфаатларини кўзлаган холда амалга оширилади.
Персонални режалаштириш янада юқорироқ мехнат унумдорлигига эришиш учун қизиқиш ва ишдан қониқиш хиссини уйғотиши керак. Инсонларни биринчи навбатда, уларнинг
қобилиятларини ўстириш учун шароит яратилганлиги хамда юқори ва доимий иш хақи, кафолатланган иш жойлари қизиқтиради. Шунинг учун персонални режалаштиришнинг энг мухим вазифаларидан бири фирманинг барча ходимлари манфаатларини хисобга олишдир.
Персонални режалаштириш воситалари билан иш берувчилар ва иш ёлланувчиларнинг иқтисодий хамда бошқа манфаатларини тенглаштириш вазифасини бажаради. Ташкилот персонали билан ишлаш тизимида персонални режалаштиришнинг ўрни янада ошиб бормоқда.
Хозирги вақтда хамма жойда хам персонални режалаштиришга ишлаб чиқаришни режалаштиришдек мухим ахамият берилмайди. Холбуки, ишлаб чиқаришдаги ташкилий-технологик ўзгаришлар персонални олдига қўйилган ишлаб чиқариш ва бошқарув вазифаларини хал этишлари учун ўз вақтида тайёрлашни талаб этади.
Айни вақтда бу йўналишда иш жойлари ўзгараётган ёки тугатилаётган ходимлар ўртасида пайдо бўлиши мумкин бўлган ижтимоий муаммоларни хал этиш зарурати хам ушбу масаланинг нихоятда долзарблигидан далолат беради. Уларни қисқа муддат ичида хал этиб бўлмайди. Шундай экан, персонални режалаштириш корхонанинг ўз персоналига нисбатан масъулияти ифодаси хам хисобланади.
Бу ўринда шуни алохида таъкидлаш керакки, персонални режалаштириш ишлаб чиқаришни режалаштиришнинг умумий жараёнига узвий боғлиқ холда амалга оширилган тақдирдагина юқори самара келтиради.