1-Мавзу: Педагогик фаолиятда конфликтология масалалари. Режа

Педагогик конфликт - таълим тизимида педагогик конфликтларни 
вужудга келиш сабаблари ва табиатини ўрганадиган, уларни бартараф этиш 
усуллари ва амалий тавсияларни ишлаб чиқадиган назарий-амалий йўналиш 
хисобланади. Педагогик конфликт ижтимоий хаётдаги куп учрайдиган ҳолат 
хисобланиб, табиийки жамиятнинг кучли ижтимоий муносабатлари 
тўпланган бўлаклари мактаб, олий ва ўрта махсус таълимда кўпрок кўзга 
ташланади. Таълимда ўз “Мен”ини қаттиқ ҳурмат килишга одатланган 
ўқувчи ёки талабалар орасида конфликтли муносабатларни бўлиши табиий 
ходисадир, лекин амалий кўникмаларга, кучли тайёргарликка зга бўлмаган 
педагог ёки раҳбарлар ҳам конфликтли муносабатларни вужудга келишига 
шароит яратиб бериши мамкин.
Гурух раҳбари фаолиятида конфликт тушунчаси. 
Бугунги кунда замонавий педагог ҳамда гуруҳ раҳбари ижтимоий 
психологик тайёргарликсиз синф хонасига кириши мумкин эмас. Шунинг 
учун хам ўқувчилар ўртасидаги ўзаро муносабатларни йўлга сола олиши, 
болалар жамоасида ижтимоий - психологик механизмлардан фойдаланишни 
билиши зарур. Шахсни шаклланишида у яшаётган муҳит, кишилар ва 
жамиятнинг роли жуда каттадир. Чунки, ижтимоий муҳитдаги турли 
ходисалар одамнинг онгига бевосита таъсир қилиб, унда чуқур из колдиради. 
Гуруҳ раҳбари шуларни хисобга олган ҳолда таълим олувчиларни
психикасини ва характерини ўрганиши ва шу асосда ўқитишнинг аниқ ва 
изчил тизимини ишлаб чиқиши лозим.
Психологиядаги мавжуд 4 та 
темпераментни гуруҳ раҳбари яхши билиши зарур, чунки ана шу тушунчалар 
таълим тизимидаги педагогик зиддиятларни олдини олишнинг асосий 

---

омилидир. Таълим-тарбиянинг самараси, таъсирчанлиги, аввало гуруҳ 
раҳбарига, унинг билим савиясига, касбий тайёргарлигига ва педагогик 
маҳоратига боғлиқдир. Ўқитувчи ижодий фикрловчи: умуминсоний ва 
миллий қадриятларни дунёвий билимларни мукаммал эгаллаган бўлиши, ўз 
касби ва болаларни яхши кўрадиган инсонпарвар, адолатли, талабчан, 
одобли, хар бир ўқувчиси улгайиб келажакда яхши инсон бўлишига 
ишонадиган, уларнинг баркамол шахс, ишбилармон киши бўлиб етишишига 
кўмаклашадиган мутахассис бўлмоги лозим. Педагогик конфликтни юзага 
келтирмаслиги учун гуруҳ раҳбари нозик психолог ва моҳир педагог бўлиши 
лозим. Тарбиячи назарий билимлари ва педагогик сезгирлиги воситасида 
ўқитувчилар ва ўқувчилар билан осон алоқага киришади, мактабда ва ундан 
ташқарида биргаликдаги фаолиятни мохирлик билан уюштиради, 
тарбияланувчининг фикри, туйғуси ва иродасини бевосита ва билвосита 
бошкариш санъатини эгаллаган булади. Тарбияланувчи муомала одобини 
асосан тарбиячи тимсолида англаб олади. Устоз тарбияланувчи учун бир 
умрга севимли, идеал, ибрат, намуна бўлиб қолишга муяссар бўлмоғи лозим. 
Педагогик конфликтларнинг келиб чиқиш сабаблари гурухдаги хар бир 
шахснинг феъл-атворидаги хатти-харакатларида шахсга мансуб бўлган 
миллат, халқ, худуд хусусиятларида намоён булади.