1-mavzu. «Pedagogik fanlarni oʻqitish metodikasi» fanining predmeti, maqsad va vazifalari. Reja

Ma'ruza. Bugungi kunda zamonaviy oʻquv muassasalari faoliyatida oʻqitish shakllaridan biri boʻlish ma'ruzadan foydalanish keng tarqalgan.
Maktab amaliyotida ma'ruzaning quyidagi turlaridan keng foydaanilmoqda:

• 
  ma'ruza-hikoya;
  
• 
  ma'ruza-suhbat;
  
• 
  ma'ruza-munozara;
  
• 
  ommaviy ma'ruza.
  

Fakultativ mashgʻulotlar — bu ta'lim oluvchining qizi-qish va xohishlariga koʻra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish, ularda amaliy koʻnikmalarni shakllantirish maqsadida tashkil etiladigan ta'lim shaklidir. Fakultativ mashgʻulotlar ta'lim oluvchilarning mustaqil fikrlashini oshirishga va ijtimoiy faoliyatini faollashtirishga, aqliy qobiliyatlarini takomillashtirishga xizmat qiladigan maxsus dastur asosida oʻtkaziladi.
Seminar mashgʻulotlari. Ijtimoiy-gumanitar yoʻnalishidagi predmetlar boʻyicha seminar mashgʻulotlarini tashkil qilish keng qoʻl-laniladi. Seminar mashgʻulotlarini tashkil etishdan asosiy maqsad ta'lim oluvchilarning mustaqil ishlarini yanada rivojlantirish, ayrim mavzular yuzasidan keng va chuqur ma'lumot bera oladigan manba-lar ustida ishlay olishlari hamda shu asosda kelajakdagi kasbiy faoli-yatlarida zarur adabiyotlardan foydalana olish koʻnikma va malakalariga ega qilishdan iboratdir.
Seminar mashgʻuloti ta'lim beruvchi rahbarligida oʻtkaziladi. Bunda oʻqituvchi ta'lim oluvchilar faoliyatini mashgʻulot maqsadi-ga yoʻnaltirib turadi, mavzuga oid savollar yuzasidan tashkil etilgan muhokamani xulosalaydi. Zarur qoʻshimcha mulohazalar bildiradi, materialni muayyan tizimga soladi. Seminar darsida faol qatnashgan ta'lim oluvchilar baholanib boriladi.
Ekskursiyalar. Noan'anaviy dars shakllaridan biri hisoblangan ekskursiyalar sinf-dars tizimi, shuningdek, amaliy mashgʻulotlardan tubdan farq qiladi. Bu farqlar quyidagilardan iborat boʻladi:

• 
  ta'lim oluvchi rejalashtirilgan va oʻtkaziladigan barcha ekskursiyalarga rahbarlik qilsa ham, u ekskursiya obyektlarining barcha detallarini yaxshi bilmasligi mumkin, bunday hollarda maxsus tayyorgarlikka ega boʻlgan ekskursovod ish olib boradi;
  
• 
  ekskurtsiya muddati turlicha boʻlib, unda doimiy oʻquv jadvali talablariga amal qilish mas'uliyati mavjud;
  
• 
  ta'lim beruvchi yoki ekskursovodning rahbarlik usuli va ta'lim oluvchilar faoliyati turlicha boʻlishi mumkin.
  

Ekskursiyalar quyidagidek toʻrt yoʻnalishda uyushtiriladi (2-shakl).