1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

материаллар, маҳсулотлар (деталлар) ва конструкцияларнинг харажати тўғрисидаги маълумотлар (қабул қилинган физик катталикларда: дона, м², м³ ва ҳоказо).
Кўрсатилган ресурслар лойиҳавий ҳужжатлар, турли меъёрий ва бошқа манбалар таркибидан ажратиб олинади.
Ресурсли усулни қўллаганда қурилиш қиймати 10.10. формула асосида ҳисобланади. Бунда бевосита харажатлар қуйидагича аниқланади:
(10.10)
бу ерда C_зп - битта одам-соат меҳнат харажатининг нархи (базисли поғонада – ўртача меъёрий разряддан келиб чиққан ва 1,25 индексни қўллаган ҳолда; жорий поғонада – пудратчи ташкилотдаги барча ходимларнинг ҳақиқий ўртача ойлик иш ҳақи асосида, бироқ иш (маҳсулот, хизмат) таннархига нисбатан одинадиган меҳнат сарфининг ўрнатилган меъёрий катталигидан ошиб кетмаган ҳолда; Т_р - одам.соатларда ифодаланган меҳнат харажатлари; С_эмм - қурилиш машинаси маш.-соатининг қиймати; Т_эммi - қурилиш машинасидан фойдаланиш вақти; n - қурилишда иштирок этаётган қурилиш машиналари сони; C_маmj - материаллар, маҳсулот ва конструкцияларнинг смета нархлари; Т_маmj - сметали қурилиш материаллари, маҳсулотлар ва конструкцияларга нисбатан бўлган жисмоний эҳтиёж; m - қурилиш материалларининг турлари сони.
Ажратиб олинган ресурслар усули ёрдамида қийматни аниқлаш усули инвестицион жараённинг барча иштирокчилари – буюртмачилар (инвесторлар), лойиҳавий ва пудратчи ташкилотлар, баҳоловчи фирмалар томонидан уларнинг мулк шакли ва ведомостли бўйсунишидан қатъий назар қўлланилиши мумкин.
Б. Ресурс-индексли усул – бу ресурсли усул билан ресурсларга нисбатан индекслар (материал, техник, меҳнат ва ҳоказо) тизимини биргаликда қўллаш усулидир. Бу усул бозор муносабатлари ва нархларнинг либераллашуви шароитида энг рационал ҳисобланади. Индекслар маҳсулотлар, ишлар ёки ресурсларнинг жорий (башорат қилиш даври) нарх даражасидаги қийматининг нархларнинг базис даражасидаги қиймат нисбатига тенг. Улар ўлчамсиз катталикда ифодаланади ва одатда вергулдан кейин иккита рақам билан олинади.