1-мавзу. “Менежмент” фанининг предмети, вазифаси ва ўрганиш усуллари Режа

Таҳлил қилиш – ҳодисанинг ҳар бир қисмини алоҳида батафсил ўрганиш, улар орасидаги боғланишларни тадқиқ қилиш мақсадида уларни таркибий қисмларга ажратишдир. Таҳлил қилиш илмий билишнинг энг асосий ва кўп тарқалган усулларидан бири ҳисобланади. Унинг асосий вазифаси ишлаб чиқариш тармоғидаги чуқур жараёнларни ва хусусиятларни кўрсатиб беришдан иборатдир.

Таҳлил усули
Илмий ўрганиш усули бўлиб, бунда тадкикот объекти хаёлан айрим бўлакларга бўлинади ёки объектнинг белги ва хоссалари айрим ўрганиш учун ажратилади. Таҳлил айрим элементларнинг моҳияти ва улар орасидаги боғлиқлиқларни аниқлашга имкон яратади.
Таҳлил қилишнинг асосий усули-хўжаликнинг бир неча йил давомидаги кўрсаткичларини, бирор корхонанинг ва тенг табиий иқтисодий шароитларда энг яхши натижаларга эришган илғор хўжаликларнинг ҳисобот ва режа маълумотларини динамик равишда таққослашдир. Айрим омиллар ўртасидаги боғланишни ва ўзаро алоқаларни, муҳим масалаларни белгилаш зарур бўлиб, уларнинг ҳал қилиниши умуман муаммони ечимини топишнинг муваффақиятини олдиндан аниқлаб беради. Хўжаликнинг фаолиятини таҳлил қилишда йиллик ва квартал ҳисоботлари, йиғма ҳисоботларга оид маълумотлар бошланғич маълумотлардан фойдаланилади. Таҳлил қилиш ишлаб чиқаришнинг камчиликларини очиб бериш, хўжаликнинг молиявий фаолиятини яхшилашнинг асосий йўлларини белгилаш имконини беради.

Синтез усули
Фаннинг илмий тадқиқот усули бўлиб, объектни ташкил этган бўлаклари ва унга хос аломатлари билан бир - бирига боғланган ҳолда ва бир бутун тарзда текширишга имкон беради.
Синтез усули, асосан мураккаб силсилаларни тадқиқот этишда унинг айрим асосий бўлакларини таҳлил қилинганидан кейин ишлатилади.
Таҳлил ва синтез бир-бири билан чамбарчас боғлиқдир ва улар бир - бирларини тўлдирадилар.

Илмий абстракциялаш
-Абстракция усули диққатни ҳодиса ёки вокеанинг асосий хоссаларига жалб килиб, иккинчи даражали хоссаларини инобатга олмаслик ҳолларида ишлатилади. Шунинг учун ҳам бу усул объектив ҳаёт тўғрисидаги билимни чуқурлаштиришга хизмат қилади.
Назарий таҳлил жараёнида тадқиқотчи илмий тушунчалар, қонуниятлар ва бошқа умумий назарий қоидалардан фойдаланадики, улар илмий абстракциянинг ўзгинасидир. Улар воқеа ва ҳодисаларнинг бир-бирига боғланишларини ва силсиласини очиб беради.