1-мавзу. “Менежмент” фанининг предмети, вазифаси ва ўрганиш усуллари Режа

Менежментнинг асосий максади – иктисодиётни ва унинг бўгинларини бошкаришнинг конуниятларини ва принципларини, унинг назарий ва услубий асослари тадбик килиш, бошкарув, хўжалик механизмининг ташкилий шаклларини, усулларини, бошкарув технологияси ва техникасини ҳамда уларнинг бошкариладиган системага таъсирини ўрганишдан иборат.
Менежментнинг асосий вазифаси – фаолият самарадорлигини ошириб аҳоли эҳтиёжини кондириш, фойда олиш ва ҳакозолар максадида бошкариладиган ситеманинг самарали фаолияти учун зарур бўлган аник ҳаракатларнинг принципларини ва усулларини ишлаб чикишдан иборат.
Менежментнинг асосий максадлари барча соҳаларда юксак самарали ижобий натижаларга, кўпрок фойда олиш, унумли меҳнат килиш ва жамийки ресурслардан унумли омилкорлик билан фойдаланиш ва халкимизнинг энг юкори турмуш фаровонлигига эришишдир. Бу максадлар куйидагилардан иборат:
Ижтимоий-сиёсий соҳада:
- маъмурий-буйруқбозлик, авторитар тузум механизмидан ва тузилмаларидан қутилиш;
- давлат қурилишининг демократик-ҳуқуқий тамойил ва меъёрларига ўтиш;
- фуқаролик жамиятига ўтишнинг пойдеворини қуриш ва бошқалар.
Ижтимоий-иқтисодий соҳада:
- иқтисодий фаолиятга эркинлик бериш;
- мулкчиликнинг хилма-хиллиги;
- нарх эркинлигини таъминлаш;
- рақобат курашига ўтиш;
- кўп тармоқли иқтисодиётга ҳамда бозор муносабатларига
ўтиш ва бошқалар.


Маънавий соҳада:
- мустақил ва янгича фикрловчи кишиларни тарбиялаш, ақидабозлик ва ўта сиёсатлашган мафкура ҳукмронлигидан қутилиш.
Халқаро муносабатлар соҳасида:
- бутун дунё тараққиётидан ажралиб қолишдан, ўзини четга олишдан ва унга қарши туришдан воз кечиш;
- жаҳон ҳамжамиятига кириб бориш ва тенг ҳуқуқли ҳамкорликка йўл очиш.
Менежмент бу фаолият турини иктисодий молияни ва бошка инсон хаётидаги ишбилармонлик соҳасини ташкил килиш ва бошкаришни билдиради.
Ғарбий адабиётда менежментнинг жуда кўп тушунчалари мавжуд бўлиб, булар
1) Ташкилотни максад ниятларига унда ишловчи одамлар ҳаракатини аник йўналишга солиш ҳисобига эришиш:
2) Ташкил этилмаган ишларга инсонларни самарали, максад сари йўналтирилган ва унумли меҳнат ташкилотига айлантирадиган маҳсус фаолият туридир:
3) Ташкилотни орзу ниятларига эришишдаги меҳнат ва моддий ресурсларни аник йўналишида интилиши эвазига эришиладиган режалаштириш ташкил этиш, бошкариш ва назорат килиш жараёнидир.