1-mavzu. Jahon iqtisodiy tarixini o‘rganish yo‘nalishlari. Tayanch atamalar va iboralar

Labrus Ernest Kamil (1895-1972 yy.)  

U  uzoq  yillar  davomida  Sorbonda  ijtimoiy  va  iqtisodiy  institutga 

boshchilik qilgan. Uning asosiy asarlari Fransiyaning XVIII asrda va qisman 

XIX  asrlarda  iqtisodiy  tarixiga  bag‘ishlangan.  Ularda  narxlar  harakati, 

daromadlar, iqtisodiyotda vaqti-

vaqti bilan bo‘lib turadigan o‘sish va inqirozlar 

tarixi yoritilgan. U birinchi darajali ahamiyatga pul muomalasi muammolarini, 

taqsimlash, texnika rivojlanishi masalalarini qo‘ygan. 

Fernan Brodel (1902 

– 1985 yy.) 

Jahon miqyosidagi 

haqiqiy yulduz bo‘lib Fernan Brodel hisoblanadi. U 

XX  asr  iqtisodiy  tarixi

ning  eng  ko‘zga  ko‘ringan  namoyodalaridan  biridir. 

F.Brodel XVI asrda O‘rta yer dengizi tarixi bo‘yicha tezislarni ishlab chiqqan. 

Bu tezislar uchun 1947 yilda Sorbonda unga doktorlik darajasi berilgan, 1949 

yilda bu tezislar «Fillipp II davrida o‘rta yer dengizi va o‘rta asr dunyosi» nomli 

kitobda nashr etilgan.  

Bu  kitob  O‘rta  yer  dengizining  o‘sha  davrdagi  geografiyasi,  qishloq 

xo‘jaligi, texnologik, diniy va intellektual muhiti to‘g‘risidagi qomusiy asar edi. 

1956  yildan  1968  yilgacha  F.  Brodel  «Solnoma:  iqtisodiyot,  jamiyat, 

sivilizatsiya» nomli jurnalning muharriri bo‘lib ishlagan.  

F.Brodelning ikkinchi muhim asari bu uch tomli «Moddiy sivilizatsiya, 

iqtisodiyot,  XV-

XVIII  asr  kapitalizmi»  dir.  Bu  kitobda  dunyoning  ijtimoiy  va 

iqtisodiy  tarixi  o‘rta  asrdan  sanoat  to‘ntarilishigacha  bo‘lgan  davrgacha 

bayon qilingan. F.Brodel insoniyatning ulkan faoliyati va voqealarni tavsiflab, 

nima  uchun  G

‘arbiy  Yevropada birinchi bo‘lib sanoat to‘ntarilishi bo‘lganini 

tushuntirib berishga harakat qilgan. U kapitalizmning paydo bo‘lish vaqtini, 

yoki «kapitalizm arafasi»ni XIII asr deb bilgan, zamonaviy jamiyat esa uning 

fikricha, XVIII asr oxirida shakllangan, ammo bu jarayonning dastlabki shart-

sharoitlari 6-8 yuz yilliklarda yuzaga kelgan.