1-mavzu. Jahon iqtisodiy tarixini o‘rganish yo‘nalishlari. Tayanch atamalar va iboralar

 

Verner Zombart (1863 

– 1941 yy.) 

Nemis  tarixchi-

iqtisodchisi  Verner  Zombart  «Zamonaviy  kapitalizm» 

(1902 y.), «Burjua» (1913 y.), «Germaniyaning XIX asr va XX asr boshlarida 

xalq  xo‘jaligi»  (1923  y.)  kabi  asarlarida  kapitalizmni  paydo  bo‘lishi 

muammosiga evolyutsion yondashuv zarurligini uqtiradi va uni rivojlanishini 

uch  bosqichda  ko‘rib  chiqish  zarur  deb  biladi,  bular:  individual,  o‘tishi  va 

ijtimoiy.  Mezon  sifatida  u  jamiyatning  almashinuv  darajasini  olgan,  ya’ni  - 

qadimdagi  uy  xo‘jaligining  to‘liq  avtarkiyasidan  kapitalizmdagi  mehnat 

taqsimotigacha. 

Uning fikricha, har bir bosqichga o‘zining iqtisodiy tamoyili 

mos  keladi. 

Birinchi  ikki  bosqichga  “o‘ziga  ovqat  topish”  tamoyili  asosiy 

hisoblanadi, 

kapitalizm 

uchun 

esa 

–  “muvaffaqiyatga  erishish, 

manfaatparastlik”  xosdir.  V.Zombart,  shuningdek,  o‘zining  kapitalning 

dastlabki  jamg‘arilishi  nazariyasini  yaratishga  harakat  qildi,  uni  asosiy 

manbasi  sifatida  feodal  yer  rentasini  qayd  etdi. 

G‘arbiy  Yevropa  iqtisodiy 

tarixi 

bo‘yicha asar yozish uchun juda katta faktik material to‘plagan.