1-mavzu. Iqtisodiyotda inqiroz va uning mohiyati Reja

Иккинчидан, бюджетни қўллаб-қувватлаш учун халқаро молия институтларининг имтиёзли кредитлари ва бошқа манбалар ҳисобидан Давлат бюджети ва Инқирозга қарши курашиш жамғармасини молиялаштиришни таъминлаш мақсадида ташқи қарз маблағларини жалб қилиш чораларини амалга ошириш белгиланди.
Коронавирус глобал пандемиясининг салбий оқибатларига қарши курашиш чора-тадбирлари учун грантлар ва узоқ муддатли имтиёзли молиялаштиришни жалб қилиш бўйича “Йўл харитаси” тасдиқланди ва 2020 йилнинг апрель ойида умумий қиймати 3 млрд. АҚШ долларидан ортиқ узоқ муддатли имтиёзли кредитлар ва грантларни жалб қилиш бўйича дастлабки келишувларга эришилди. Мазкур маблағлар Иқтисодий тараққиёт банки, Осиё тараққиёт банки, Жахон банки, Осиё инфратузилмавий инвестициялар банки, Европа инвестиция банки, Европа тараққиёт ва тикланиш банки, JICA, Франция тараққиёт агентлигининг (еврода) қарз маблағлари ҳисобидан шакллантирилиши режалаштирилган. Шунингдек Бирлашган Араб Амирликлари ҳукумати, Европа Иттифоқи, Корея Ҳукумати ва халқаро ташкилотларнинг грантлари жалб қилиниши кўзда тутилган.
Унга асосан, қуйидаги мақсадларда маблағларни жалб қилиб, ўзлаштирилиши белгиланди:
соғлиқни сақлаш тизимини мустаҳкамлаш чораларини амалга оширишга - 277,5 млн. доллар;
тадбиркорлик ва банк тизимини қўллаб-қувватлаш учун - 700 млн доллар;
инқирозга қарши курашиш жамғармасининг ресурс базасини шакллантириш ва Давлат бюджетини қўллаб-қувватлаш учун - 1,7 млрд доллар ва 150 млн евро;
коммунал ва энергетика корхоналарини бир маромда ишлашини таъминлашга қаратилган чоралар учун - 300 млн доллар;
бошқа турли мақсадлар, жумладан Тошкент шаҳридаги болалар клиникасини қуриш учун Бирлашган Араб Амирликлари Ҳукуматининг, тиббий ускуналар ва буюмлар харид қилиш учун Европа Иттифоқининг, Корея ҳукуматининг ва ҳалқаро ташкилотларнинг қўшимча грантлари ҳисобига - 30,6 млн доллар.
Учинчидан, Карантин даври Ўзбекистонда асосан 2020 йилнинг II чорагига тўғри келиши ва шу даврда иқтисодий фаолликнинг сезиларли пасайиши Давлат бюджети барқарорлигига хавф туғдиришини инобатга олиб, Давлат бюджетининг 2020 йилдаги параметрларини мақбуллаштириш чоралари кўрилди.
Бюджет тушумлари биринчи навбатда қуйидагиларни молиялаштиришга йўналтирилди:
коронавирус инфекцияси тарқалишига қарши курашиш бўйича тадбирларга, шу жумладан, дори воситалари ва тиббиёт буюмлари сотиб олиш, тиббиёт муассасаларини қуриш, реконструкция қилиш, таъмирлаш ва уларни жиҳозлашга;
иш ҳақи, пенсиялар, стипендия ва нафақаларни ўз вақтида тўлашга;
озиқ-овқат маҳсулотларини сотиб олиш, коммунал тўловлар ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган харажатларни қоплашга;
Инқирозга қарши курашиш республика комиссиясининг қарорига асосан бошқа тадбирлар ва харажатларга.
Муҳимлик даражасидан келиб чиққан ҳолда долзарб ҳисобланмаган лойиҳа ва харажатлар кейинги даврларга кўчирилди. Хусусан, бюджет ташкилотларида асосий воситаларни харид қилиш ва капитал таъмирлаш билан боғлиқ харажатлар (1 июлга қадар) тўхтатилди ва ушбу мақсадлар учун II чоракда режалаштирилган маблағлар қисқартирилди ёки 2020 йилнинг иккинчи ярим йиллигига ўтказилди.