1-mavzu: Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari fanining asosiy tushunchalari, fanning maqsadi, vazifalari

«Ijtimoiy 
shartnoma»
asarida aks etgan. 
Jamiyat a’zolarining shartnomaviy munosabatlari natijasida birlashuvi 
bilan 
Fuqarolik jamoasi
holatining 
Siyosiy organizmga
aylanishi jarayoni 
tugallanadi. Bu siyosiy organizm 
Davlat 
hisoblanadi. Ushbu 
uyushma 
(assotsiatsiya)
 bir butun holda – xalq, alohida ko’rilganda – oliy hokimiyatda 
ishtirok etuvchi fuqaro, davlat qonunlariga bo’ysunuvchi tabaqa hisoblanadi. 
Demokratiya, aristokratiya
va 
monarxiya
davlat boshqaruvining asosiy 
shakllaridir. Russoning nuqtai nazaricha, 
demokratiya 
kichik davlatlar uchun, 
aristokratiya
– o’rtacha davlatlar uchun va 
monarxiya
– katta davlatlar uchun mos 
bo’lgan boshqaruv shaklidir. Biroq barcha davlat boshqaruvi shakllarida suverenitet 
va davlat hokimiyati xalqqa tegishli bo’lishi lozim.
Russo qonunlarni
 
to’rt toifaga
ajratadi: 
1.Siyosiy, 2.Fuqarolik, 3.Jinoyat
va 
«ularning eng muhimi» – 
4.»urf-odat va ijtimoiy fikr».
 Uning ta’kidlashicha, har 
qanday qonunlar tizimining bosh maqsadi – erkinlik va tenglikdir, fuqarolar 
tengligi ta’minlanmagan jamiyatda erkinlik mavjud bo’lmaydi. 

---

Russoning 
fikricha, 
davlat hukmronlikni
mustahkamlash, xususiy 
mulkni qo’riqlash uchun paydo bo’lgan. Bu odamlar orasida tenglikni yanada 
kuchaytirdi. Ayniqsa despotik davlatlarda inson qulga aylangan. Inson erkin 
tug’ilgan, lekin u hamma erda kishanlangandir. Bu holatdan chiqishning 
qonuniy yo’li nimadan iborat, degan savolga Russo o’zining mashhur «Ijtimoiy 
shartnoma» nomli asarida javob berishga harakat qiladi.