1-Мавзу: “Электрон бизнес асослари” фанининг предмети ва билиш усуллари (2 соат)

Elektron biznesning ishlab chikaruvchi, iste’molchi va jamiyat uchun manfaati.
Kupchilik an’anaviy korxonalar Internet inkilobini kabul kilishga kodir emas bulib chikdilar. Ular elektron biznesni yuritish uchun barcha kerakli resurslarga ega bulsalar xam uzlari uchun yangi biznes soxasini uzlashtirishda xal kiluvchi kadamni amalga oshirmayaptilar. Ba’zilar biznes va sanoat inkilobiga ega jamiyatga ta’sir kilish kulami buyicha internet inkilobini takkoslaydilar. Bu inkilobdan korxonalar, tashkilotlar va iste’molchilar xam foydaga ega buladilar.
Korxona uchun elektron biznes foydasini kuyidagicha kursatish mumkin:

• 
  Elektron biznes bozor chegaralarini kengaytiradi. Korxona xatto katta bulmagan sarmoya bilan mijozlarga global kulamda xizmat kursatishi mumkin. 1997 yildayok aviakurilish giganti Boeing kompaniyasi uz ta’minotchisi sifatida kichik Venger firmani tanladi. U nafakat buyurtmani sifatli bajardi, balki uskunalarni vaktida va ancha arzon narxda etkazib bera oldi. Bu aloka elektron tender orkali amalga oshirilgan.
  
• 
  Elektron biznes axborotni olish, kayta ishlash va saklash kechikishlarini kamaytiradi. Shu bilan administrativ xarajatlarni pasaytiradi.
  
• 
  
• 
  Elektron biznes korxonalarga tor doira mutaxassisligida faoliyat yuritishga imkonberadi.
  
• 
  Elektron biznes zaxiraning kamayishi xisobiga qushimcha xarajatlarni sezilarli pasaytirishga imkon beradi. ijozning aniq surovidan sung ishlab chiqarish boshlanadi.
  
• 
  Elektron biznes umumiylashtirilishi buyutmaga asosan ishlab chiqarishga imkon yaratadi. Bu bilan korxonaning raqobat qilish imkoniyatlarini oshiradi.
  
• 
  Biznes jarayonlarning tezlashishi korxonaning barcha ishchilari unumdorligini sezilarli darajada oshirishga imkon beradi.
  
• 
  Vaqtning real kulamida interaktivlik muvofiqlikning mumkinligi. Internetda aloqa ikki tomonlama bulib, real vaqtda yuz beradi va axborot tizimlari muvofiqligi bilan ta’minlanadi. Bu marketing qarorlarini qabulqilishda prinstipial jixatdan muxim xisoblanadi. Bu xususiyatlar marketologga real vaqtdakupgina muammolarni (masalan, narx belgilash) xal qilishga imkon beradi.
  
• 
  Elektron biznes texnologiyalari mijozlar bilan uzaro aloqalarni operativligini oshirishga, mijozlarning katta soni bilan bir vaqtning uzida ishlash imkoniyati, mijozlar bilan paralell muloqot qilish imkoniyatigayul ochib beradi.
  
• 
  Bundan tashqari xamkorliklar imkoniyatlarini kengaytirish, ta’minotchilar va mijozlar bilan uzoq muddatli munosabatlar urnatish, axborotdan erkin foydalanishni kengaytirish v.x.larni foydaga kiritish mumkin.
  

Elektron biznes iste’molchilarga quyidagicha foyda keltiradi:

• 
  Iste’molchiga qulay bulgan ixtiyoriy vaqtda, tanaffuslarsiz va dam olish kunlarisiz 24 soat xizmat kursatish;
  
• 
  Tovar, ta’minotchilar, narxlar, sifat v.b. parametrlar tanlovini kengaytirish;
  
• 
  Tuliq va uz vaqtida axborot olish imkoniyati;
  
• 
  Takliflarni taqsimlash va boshqa iste’molchilar bilan axborot almashinish imkoniyati.
  

Elektron biznes jamiyat uchun xam ma’lum bir foyda keltiradi:

• 
  Uyda ishlash imkoniyati. Uydan turib xarid qilish transport oqimi va u bilan bogliq muammolarni kamaytirishi mumkin.
  
• 
  Nisbatan arzon narxlarda tovar sotib olish imkoniyati fuqarolar xayoti sifatini oshiradi.
  
• 
  >ishlok erlarida yashovchilar yirik shaxarlarda yashovchilar bilan birdek tovar, xizmat va axborotdan erkin foydalanish imkoniyatiga ega.
  
• 
  Elektron biznee turli ijtimoiy xizmatlar, maealan, ta’lim bilan ta’minlaydi.