1-ma’ruza. Temir yo‘l transportida yo‘lovchilar tashishni tashkil etishning asoslari reja

6-MAVZU.

TARIFLAR VA YIG‘IMLAR
REJA

6.1 Yo‘lovchi tariflari va yig‘imlari, tariflarning turlari

6.2 Umumiy tariflarni qurishning sxemasi

Kalit iboralar

Yo‘lovchi tariflari, yo‘lovchi yig‘imlari, yo‘lovchi to‘lovlari, sug‘urta tarifi, tarif stavkalari.
6.1 YO‘LOVCHI TARIFLARI VA YIG‘IMLARI,

TARIFLARNING TURLARI

Yo‘lovchilar tashish tariflari o‘z ichiga yo‘lovchilarni, bagaj xamda yuk bagajlarni tashishga bo‘lgan xarajatlarni va poezd xujjatlari (chiptalar) rasmiylashtiriladigan turli xildagi xizmatlarni ko‘rsatishga bo‘lgan yig‘imlarni oladi. Tarif tushunchasi nafaqat xisob kitoblar o‘lchamini balki ushlab qolinadigan to‘lovlarni xam o‘z ichiga olgan.

Tabiiy monopoliya soxasiga oid bo‘lgan ishlarni amalga oshrish bilan bog‘liq bo‘lgan tariflar 17.08.95 dagi 147 raqamli “Tabiiy monopoliya to‘g‘risidagi” Federal qonun (2003 yilning 26 martida 39 FZ raqamli buyruq bilan o‘zgartirish kiritilgan) xamda Rossiya Federatsiyasining boshqa me’yoriy xuquqiy dalolatnomalari asosida belgilanadi. YUqorida keltirilgan tariflar transport xizmatlrining tannarxi va foydaligining darajasi asosida belgilanadi.

Tashib beruvchilar tomonidan quyidagi yo‘lovchilar tashishga bo‘lgan tariflar qo‘llaniladi: yo‘lovchi poezdlarida yurishdagi umumiy yo‘lovchi tariflari; Shaxar atrofi yo‘lovchi poezdlarida (150 kailometrgacha bo‘lgan masofadagi Shaxar atrof zonalari chegarasida) yurishdagi Shaxar atrof tariflari. Shaxar atrof tariflari xududiy va abonementli turlarga bo‘linadi.

Shaxar atrof aloqasidagi yo‘lovchi poezdlardagi chiptaning to‘liq narxi Shaxar atrof yo‘lovchi poezdlarini tashkil etish va ularga xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlardan kelib chiqqan xolda belgilanadi va u O‘zbekiston Respublikasi viloyatlari va Toshkent shaxri moliya boshqarmalari tomonidan ko‘rib chiqiladi va tasdiqlanadi. Yo‘lovchilarni , bagaj xamda yuk bagajlarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan qo‘shimcha yig‘imlar kelishilgan tarzda to‘lanadi.

Agar yo‘lovchi poezdlari amaldagi poezdlar xarakat jadvalidan vaqtinchalik (texnik sabablarga ko‘ra 15 kundan ko‘p bo‘lmagan muddat) chetga chiqqan bo‘lsa. u xolda yo‘lovchi bosib o‘tib bo‘lingan yo‘l uchun qo‘shimcha xaq to‘lamaydi.