Printsiplar:
Prirodo sobraznost (tabiylik, tabiylikka muvofiqlik) –bolani tarbiyalash, o’qitish va ijtimoiylashtirish bolaning jismoniy psixik rivojlanishi qonuniyatlari asosida sodir bo’lishi va tashkil etilishi kerak.
Kulturosoobraznost – bolani tarbiyalash ijtimoiylashtirish jarayoni ushbu jamiyatning va tabiatning ma’naviy va moddiy madaniyati asosida amalga oshirilishi kerak.
Insonparvarlik- bolani shaxs sifatida qimmatini tan oluvchi, uning qadri va erkinligini himoya etish bilan ifodalangan, insonning baxtini ijtimoiy institutlar ijtimoiy bahosi asosiy mezonlari deb hisoblovchi,tenglik va adolatlikni esa insonlar o’rtasidagi munosabatlar qoidasi deb hisoblovchi dunyoqarashlar sistemasi.
Axloq – kishilarning bir-biriga, oilaga, Vatanga, jamiyatga munosabatlarida namoyon bo’ladigan xatti-harakatlar yig`indisidir. Axloq har bir kishining xulqini, ichki dunyosini ko’rsatadi. Axloqqa milliy urf-odatlar, an’analar ta’sir qiladi. Ba’zi millat kishilari o’rtasidagi munosabatlarda oddiy hol deb qaraladigan xatti-harakatlar boshqa millatlar axloq qoidalarida rad etilishi mumkin. Axloqning yuksak darajada bo’lishi jamiyatning rivojiga bevosita ta’sir qiladi yoki aksincha. Axloq- axloq normalari bilan tartibga solinadi, ular huquqiy normalardan farq qilib, majburiy harakterga ega emas.
Axloqiy normalar urf-odat, namuna kuchi, jamoatchilik fikri ta’sirida vujudga keladi. Axloqiy normalarni bajarish ixtiyoriy, vijdonga bog`liq. Uning buzilishiga nisbatan ommaviy qoralash, jamoat izzasi qo’llaniladi. Axloq ishontirish, tushuntirish bilan ta’minlanadi. Prezidentimiz ta’kidlaganidek "Axloq ma’naviyatning o’zagi”. Axloq ma’naviyaning amalidir. U insof va adolat tuyg`usi, iymon va halollik kabi tushunchalar bilan bog`liq.
Avlod va ajdod - bir butunning ikki bo’lagi. Avlod – bugungi, ertangi nasl. Masalan kelajak avlod. Ajdod esa - o’tib ketganlar, Kengroq ma’noda, ajdod deganda rahmatli bo’lib ketgan ota-bobolarimizni, o’tganlarni tushunamiz.
An’ana – uzoq vaqtlardan beri avloddan-avlodga o’tib kelayotgan va bizgacha yetib kelgan, ko’pchilik tomonidan qabul qilingan rasmiy va norasmiy tartib va qoidalar yig`indisidir. Masalan, yigitning uylanishi, qizning turmushga chiqishi va unga bog`liq bo’lgan xalqimizning urf odatlari, ya’ni nikoh to’yi, bayramlar, xalq sayllari, oltin va kumush to’y kabilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |