1. "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da oila masalalari. " hayot va turmush odobi

Joriy baholashda fanning har bir mavzusi bo`yicha magistrantning bilim o`zlashtirish darajasini aniqlab borish nazarda tutiladi va u, odatda amaliy mashg`ulotlarda ro`yobga chiqariladi. Oraliq baholashda fanning bir necha mavzulari (bo`limi, qismi) bo`yicha nazariy mashg`ulotlarda magistrantning nazariy bilimlari aniqlanib baholanadi, magistrantning muayyan savol yoki topshiriqni yecha olish malakasi, qobiliyati aniklanadi. Yakuniy baholashda fanning semestr (o`quv yili) davomida o`tilgan hajmi doirasida magistrantning bilimi baholanadi. Yakuniy nazoratga ajratilgan ballar maksimal ballning 15 foizi miqdorida belgilanadi.
5. Yakuniy baholash - tayanch tushunchalarga asoslangan yozma ish usulida yoki og`zaki, test, himoya kabilar shaklida ham o`tkazilishi mumkin. Yakuniy baholashni yozma ish usulida o`tkazish tartibi nizomda belgilanadi.
6. Baholash har bir fanning xususiyatlariga qarab dars jarayonida og`zaki so`rash, test savollariga javob olish, nazorat ishlarini bajartirish, kollokvium, suhbat va boshqa shakllarda ham amalga oshirilishi mumkin. Semestr davomida o`qitilgan fan bo`yicha maksimal balning kamida 56 foizini to`plagan magistrant qoniqarli o`qitilayotgan deb hisoblanadi, undan kam ball to`plagan magistrant qonikarsiz o`qiyotgan hisoblanadi. Semestr (o`quv yili) davomida fan bo`yicha to`plangan ballar quyidagi o`zlashtirish ko`rsatkichlari bilan baholanadi: 86-100 foiz - a‘lo; 71-85 foiz – yaxshi; 56-70 foiz - qoniqarli; 55-foizdan kami - qoniqarsiz. Magistrantning barcha turdagi amaliyotlardan olgan bilim, ko`nikmalari, kurs ishi, bitiruv ishi, davlat attestatsiyasi natijalari o`zlashtirish ko`rsatkichlari bilan baholanadi va reyting daftarchasida qayd etiladi.
7. Magistrantlar bilimini yakuniy baholashning yozma ish usulini qo`llashdan maqsad-magistrantlarda mustaqil, ijodiy fikrlash qobiliyatini, tayanch tushunchalarga asoslangan holda o`z fikrlarini yozma ravishda aniq va lo`nda ifodalay olish malakasini o`stirish, shuningdek professor - o`qituvchilarning yozma ish savollari, (topshiriqlari, vazifalari)ni tayyorlashda mas‘uliyatini oshirishdan iborat.
Yakuniy baholashda yozma ish utkaziladigan fanlarning nomi semestr boshida kafedralar va magistrantlarga yetkaziladi. Kafedralar savollar va ularni yoritishga yordam beradigan tayanch tushunchalarni ishlab chikadi, yozma ish o`tkazilishidan bir oy oldin magistrantlarga ma‘lum qilinadi.
Yozma ishlarni o`tkazish uchun komissiya tashkil etiladi. Yozma ish savollari (variantlari) dekanat tomonidan yozma ish boshlanishidan bir soat oldin maxsus konvertda komissiyaga taqdim etiladi. Yozma ishni o`tkazishga 3 soat vaqt ajratiladi. Komissiya yozma ishlarni belgilangan tartibda tekshiruvchilarga tarqatadi va natijasini magistrantlarga ma‘lum qiladi. Yozma ishlarni tekshirishga va baholashga malakali profeesor-o`qituvchilar, ilmiy - tadqiqot institutlarining olimlari, ishlab chiqarishning yetakchi mutaxassislari jalb etilishi mumkin.
72.Pedagogiknazoratningta'limiyfunksiyalari1. Magistrantlar bilimini reyting tizimi orqali baholashdan maqsad -o`qitilayotgan fanlarni yuqorirok darajada o`zlashtirish, topshiriqlarga ijodiy yondashish, mustaqil fikrlash, o`z bilimlarini muntazam ravishda oshirishga intilish kabi xususiyatlarni rivojlantirish orqali raqobatbardosh mutaxassislarni tayyorlashga erishish. 2. Reyting tizimining vazifalari: - magistrantlar bilim o`zlashtirishini muntazam nazorat etib borish, o`quv semestri (yil) davomida o`z ustida uzluksiz, faol ishlashlarini ta‘minlash;
- magistrantlar bilimini haqqoniy, aniq va adolatli baholash, o`zlashtirish natijalarini ularga muntazam ravishda ma‘lum qilish;
- magistrantlarda mustaqil ishlash ko`nikma va malakalarini o`stirish;
- professor - o`qituvchilarning ma‘ruza va amaliy mashg`ulotlarga puxta tayyorgarlik ko`rishi, baholash ko`rsatkichlari (savollari, topshiriqlari, vazifalari) ni tuzishda mas‘uliyatni oshirish.
3. Fan bo`yicha maksimal reyting bali - yuz ball miqdorida belgilanadi. Reyting usulida baholashda, avval, magistrantning o`zlashtirish ko`rsatkichlri aniqlanadi, sungra fan buyicha reytingni hisoblab chiqiladi.
4. Magistrantning fan buyicha bilim o`zlashtirishini nazorati semestr (o`quv yili) davomida muntazam olib boriladi, nazoratning quyidagi turlari qo`llaniladi: joriy nazorat, oralik nazorat, yakuniy nazorat .Joriy baholashda fanning har bir mavzusi bo`yicha magistrantning bilim o`zlashtirish darajasini aniqlab borish nazarda tutiladi va u, odatda amaliy mashg`ulotlarda ro`yobga chiqariladi. Oraliq baholashda fanning bir necha mavzulari (bo`limi, qismi) bo`yicha nazariy mashg`ulotlarda magistrantning nazariy bilimlari aniqlanib baholanadi, magistrantning muayyan savol yoki topshiriqni yecha olish malakasi, qobiliyati aniklanadi. Yakuniy baholashda fanning semestr (o`quv yili) davomida o`tilgan hajmi doirasida magistrantning bilimi baholanadi. Yakuniy nazoratga ajratilgan ballar maksimal ballning 15 foizi miqdorida belgilanadi.
5. Yakuniy baholash - tayanch tushunchalarga asoslangan yozma ish usulida yoki og`zaki, test, himoya kabilar shaklida ham o`tkazilishi mumkin. Yakuniy baholashni yozma ish usulida o`tkazish tartibi nizomda belgilanadi.
6. Baholash har bir fanning xususiyatlariga qarab dars jarayonida og`zaki so`rash, test savollariga javob olish, nazorat ishlarini bajartirish, kollokvium, suhbat va boshqa shakllarda ham amalga oshirilishi mumkin. Semestr davomida o`qitilgan fan bo`yicha maksimal balning kamida 56 foizini to`plagan magistrant qoniqarli o`qitilayotgan deb hisoblanadi, undan kam ball to`plagan magistrant qonikarsiz o`qiyotgan hisoblanadi.
Semestr (o`quv yili) davomida fan bo`yicha to`plangan ballar quyidagi o`zlashtirish ko`rsatkichlari bilan baholanadi: 86-100 foiz - a‘lo; 71-85 foiz – yaxshi; 56-70 foiz - qoniqarli; 55-foizdan kami - qoniqarsiz.
Magistrantning barcha turdagi amaliyotlardan olgan bilim, ko`nikmalari, kurs ishi, bitiruv ishi, davlat attestatsiyasi natijalari o`zlashtirish ko`rsatkichlari bilan baholanadi va reyting daftarchasida qayd etiladi.
7. Magistrantlar bilimini yakuniy baholashning yozma ish usulini qo`llashdan maqsad-magistrantlarda mustaqil, ijodiy fikrlash qobiliyatini, tayanch tushunchalarga asoslangan holda o`z fikrlarini yozma ravishda aniq va lo`nda ifodalay olish malakasini o`stirish, shuningdek professor - o`qituvchilarning yozma ish savollari, (topshiriqlari, vazifalari)ni tayyorlashda mas‘uliyatini oshirishdan iborat.
Yakuniy baholashda yozma ish utkaziladigan fanlarning nomi semestr boshida kafedralar va magistrantlarga yetkaziladi. Kafedralar savollar va ularni yoritishga yordam beradigan tayanch tushunchalarni ishlab chikadi, yozma ish o`tkazilishidan bir oy oldin magistrantlarga ma‘lum qilinadi.
Yozma ishlarni o`tkazish uchun komissiya tashkil etiladi. Yozma ish savollari (variantlari) dekanat tomonidan yozma ish boshlanishidan bir soat oldin maxsus konvertda komissiyaga taqdim etiladi. Yozma ishni o`tkazishga 3 soat vaqt ajratiladi. Komissiya yozma ishlarni belgilangan tartibda tekshiruvchilarga tarqatadi va natijasini magistrantlarga ma‘lum qiladi. Yozma ishlarni tekshirishga va baholashga malakali profeesor-o`qituvchilar, ilmiy - tadqiqot institutlarining olimlari, ishlab chiqarishning yetakchi mutaxassislari jalb etilishi mumkin.
73Pedagogik tafakkurning mohiyati va o’ziga xosliklari Mutaxassislar tafakkur ijodkorligining 6 blok omil va jarayonlarini ko`rsatishadi: 1. Idrok va xotira. 2. Tafakkur. 3. Hayol va yangilik. 4. Sezgirlik (ichki sezgi) (intuitsiya). 5. Mustaqillik–o`z fikrini (dunyoqarashini) bemalol ifodalashi. 6. Shaxsning estetik hamda axloqiy sifatlari. Eng muhim bloklardan biri tafakkur bilan bog`liq blokdir. «Tafakkur» nima? Tafakkur, – A.N.Leontevning fikricha, bu ob’ektiv borliqning (xususiyatlari, aloqalari, munosabatlari bilan) inson ongida ifodalanishi, unda inson sezgi orqali olamni, ob’ektiv borliqni tushunib yetadi. Ushbu tushuncha Pedagogik lug`atda quyidagicha imzohlanadi: tafakkur-insonning narsa hodisalarni ob’ektiv borliqni umumlashgan holda uning munosabatlari, aloqalari orqali bilishdir. Tafakkur faol maqsadga yo`naltirilgan faoliyat bo`lib, unda mavjud va yangi (kelayotgan) ma’lumotlarini qayta ishlab, undagi asosiy va ikkinchi darajali elementlarini aniqlab, ular orasidagi aloqadorlikni, qonuniyatlarni aniqlovchi bilish jarayonidir. Tafakkurning boshqa psixologik jarayonlardan farqi uning yangi bilimlarni ochishga yo`naltirilganligidadir. Shunday qilib, tafakkur: Psixologik jarayon bo`lib, obektiv borliqdagi umumiylik va alohidalikni ko`rsatadi, ifodalaydi. 2. Tafakkur inson xulqining boshqaruvchisi funktsiyasini bajaradi. Chunki u insonning maqsad, vazifa, vosita, harakat dasturi bilan bog`liqlikda namoyon bo`ladi. 3. Tafakkur ijtimoiy jarayondir, uni inson faoliyati davomida orttirgan bilimlarisiz tasavvur qilib bo`lmaydi. Dizaynerlik tafakkuri tushuchasini faol tafakkur mexanizmisiz tushunish qiyin. Tafakkurga faol jarayon sifatida qarash kerak, chunki faollik boshqa psixik jarayonlardan farqli o`laroq, tafakkurga xosdir. Inson tafakkurining faol ahamiyatga egaligi, uning o`ziga xosligi, boshqa psixik jarayonlar bilan aloqadorligi, ayniqsa eslash (xotira) bilan, uning rivojlanish qonuniyatlari psixolog olimlar tomonidan o`rganilgan (B.G.Ananev
74. Pedagogik tashxis metodlari tasnifiPedagogik diagnostikada kuzatuv uslubi o`quvchining o`qishga munosabatini, mas`uliyatini, bilimga intilishini aniqlaydi. Tabiiyki, o`quvchidagi bunday xislatlarni belgilashda uning harakteri, xulqi, butun ijtimoiy jihatlariga katta ahamiyat beriladi. Chunki o`quvchining bilim va ko`nikmalarini attestatsiya qilishda shaxsiy, oilaviy, ahloqiy ko`rsatkichlari muhim rol’ o`ynaydi.