1. экономиканы модернизациялаў шараятында есап системасының орны ҳӘМ ӘҲмийети реже


Buxgalteriya esabı pa`ninin` basqa pa`nler menen o`z – ara baylanısı



Download 1,39 Mb.
bet9/89
Sana23.02.2022
Hajmi1,39 Mb.
#179353
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   89
Bog'liq
1 Канигликке кирис лекция тексти Тазасы 120520143629

2.Buxgalteriya esabı pa`ninin` basqa pa`nler menen o`z – ara baylanısı
Buxgalteriyali’q yesap ha`r qi’yli’ xojali’q protsesslerin sa`wlelendiretug`i’n ju`da` quramali’ sistemadan ibarat. Bul protsessler bizdi qorshap turg`an materialli’q du`nyani’n` bir bo`legi boli’p yesaplanadi’. Sog`an baylani’sli’ bul protsesslerdin` a`hmiyeti ha`m dinamikasi’ materialli’q du`nyada a`mel etiletug`i’n uli’wma ni’zamli’qlarg`a boysi’nadi’. Biraq bul ni’zamli’qlardi’n` ekonomika salasi’nda payda boli’wi’ o`zine ta`n qa`siyetlerge iye.
Solay etip, buxgalteriyali’q yesap, oni’n` negizin quraytug`i’n teoriyali’q kontseptsiyalar ha`m qag`i’ydalardi’n` rawajlani’wi’ o`z-ara baylani’sta ha`m ta`sir ko`rsetiwinde rawajlani’p baradi’. Buni’n` u`stine bul baylani’s basqa pa`nler ha`m ilimiy bag`darlar menen birlesiwdin` ha`r qi’yli’ formalari’na iye. Bunday baylani’sti’ ha`m basqa pa`nlerdin` tiyisli ni’zamli’qlari’n ha`m kategoriyalari’n bilmesten buxgalteriyali’q yesapti’n` ma`nisin tu`siniw mu`mkin emes. Buxgalteriyali’q yesapti’n` basqa pa`nler menen baylani’sli’li’g`i’ 1.3. si’zi’lmada keltirilgen. Buxgalteriyali’q yesap uli’wma alg`anda filosofiyag`a tayanadi’, o`ytkeni ol Aristotel ga`pi menen aytqanda, «barli’q pa`nlerdin` malikasi’» yesaplanadi’. Ta`biyat, ja`miyet ha`m insan sanasi’ progresinin` uli’wma ni’zamli’qlari’n u`yreniw buxgalterge de, ja`miyetlik pa`n qa`nigelerine de, atap aytqanda, filosoflarg`a da za`ru`r bolg`an da`rejede kerek.
Bul pa`n adamlarda turmi’sti’n` tiykarg`i’ qa`diriyatlari’ haqqi’nda birden-bir, uli’wma a`hmiyetke iye bolg`an pikirlerdi qa`liplestiredi. Na`tiyjede filosofiya buxgalteriyali’q yesapti’ u`yreniwde «kommunikatsiya tosqi’nli’qlari’n» saplasti’ri’wg`a ja`rdem beretug`i’n, tiykarg`i’ faktlerden biri si’pati’nda ju`zege shi’g`adi’. Bunday tosqi’nli’qlar tar qa`nigelesiw na`tiyjesinde ju`zege shi’g`i’p, oni’n` funktsiyalari’nda ko`rinedi: insani’yli’q, sotsialli’q-aksiologiyali’q, ma`deniy-ta`rbiyali’q ha`m mag`li’wmat sa`wlelendiriwshi. Olardi’n` ha`r biri anaw yaki mi’naw da`rejede buxgalteriyali’q yesap teoriyasi’ ha`m a`meliyati’ni’n` qa`liplesiwine ta`sir ko`rsetedi, insani’yli’q qa`diriyatlardi’n` ma`nisin ha`m onda adamni’n` orni’n ashi’p beredi. Bul pa`nlerdin` en` ti’g`i’z o`z-ara ta`siri filosofiyani’n` mag`li’wmat sa`wlelendiriwshi funktsiyasi’nda ko`rinedi. Oni’n` ma`nisi tar qa`nigelesken pa`nler, soni’n` ishinde buxgalteriyali’q yesapti’n` tiykarg`i’ engiziliwin ken`irek ashi’p beredi: o`zinin` u`yrenetug`i’n ob`ektin sa`wlelendiriw, oni’n` a`hmiyetli elementlerin, strukturali’q baylani’slari’n bizdi qorshap turg`an materialli’q du`nya eki jaqlamali’g`i’ni’n` na`tiyjesi si’pati’nda ani’qlaw; ni’zamli’qlardi’ tiykarlaw, bilimlerdi toplaw ha`m teren`lestiriw, isenimli mag`li’wmat deregi si’pati’nda xi’zmet etiw.
Buxgalteriyali’q yesap filosofiyadan ken` paydalanadi’. Soni’n` ishinde buxgalteriyali’q yesapti’n` ontologiyali’q ta`repi—bul filosofiyani’n` bir bo`legi boli’p, bul pa`n mazmuni’n o`zine ta`n usi’llar menen u`yrenetug`i’n, xojali’q protsesslerin biliw haqqi’ndag`i’ ta`liymat. Sonday-aq, buxgalteriyali’q yesapta filosofiyani’n` gnoseologiyali’q ta`repleri de qollani’li’p, mag`li’wmatlardi’n` haqi’yqi’yli’g`i’n (isenimliligin) ani’qlawg`a mu`mkinshilik beredi.
Buxgalteriyali’q yesapta yesapqa ali’natug`i’n ob`ektlerdin` ekonomikali’q ma`nisin uli’wma ekonomikali’q pa`nler u`yrenedi. Olardi’n` ishinde ekonomika teoriyasi’ buxgalteriyali’q yesap ushi’n tayani’sh pa`n boli’p yesaplanadi’. Bul pa`n xojali’q protsesslerinin` ekonomikali’q ma`nisin biliwde a`hmiyetli ori’n tutadi’ ha`m og`an tiykarlani’p buxgalteriyali’q yesap xojali’q ju`rgiziwshi sub`ekttin` qarji’lari’ni’n` ha`m dereklerinin` ken`eytilgen qayta o`ndiris protsesindegi qatnasi’n ha`m ha`reketin u`yrenedi. Ekonomika teoriyasi’ ekonomikali’q kategoriyalardi’n` ha`m qag`i’ydalardi’n` ma`nisin u`yrenedi. Soni’n` ishinde, miynet predmetleri, tiykarg`i’ qurallar, materialli’q emes aktivler, payda, rentabellik ha`m basqalar.
Ekonomika teoriyasi’ pu`tkil ekonomikali’q sistemani’, negizin menshik qatnasi’qlari’ quri’wshi’, oni’n` a`hmiyetli ha`reketleniw ni’zamli’qlari’n u`yrenedi.
Menshiktin` strukturali’q bo`limleri buxgalteriyali’q yesapti’n` u`yrenetug`i’n ob`ektleri boli’p yesaplanadi’. Ekonomika teoriyasi’ tiykarg`i’ qag`i’ydalari’ni’n` rawajlani’wi’ ushi’n da`slepki yesap mag`li’wmatlari’na qa`yta islep, bir sistemag`a keltirip uli’wmalasti’ri’w za`ru`r. Ani’q ha`m isenimli yesap mag`li’wmatlari’na tiykarlanbag`an teoriya belgisiz gipotezalar oyi’ni’na aylanadi’.
Ekonomikali’q kategoriyalardi’n` ma`nisin uli’wma ka`siplik pa`nler blogin qurawshi’: pul, kredit ha`m bankler, finans, finans bazari’ ha`m qi’mbat bahali’ qag`azlar, menedjment, marketing, sali’qlar ha`m sali’qqa tarti’w ha`m basqa da pa`nler tolti’radi’. Olardi’n` barli’g`i’ anaw yamasa mi’naw da`rejede buxgalteriyali’q yesapti’ bayi’tadi’, yaki onnan ken`eytilgen ja`miyetlik qayta o`ndiris protsesinde yesapqa ali’natug`i’n ob`ektler si’patlamasi’n ashi’p beriwshi ayi’ri’m tu`sinikti ha`m ko`rsetkishlerdi o`z ishine aladi’. Ma`selen, Pul, kredit ha`m bankler yaki Finans pa`nleri ja`rdeminde jalpi’ ja`miyetlik o`nimdi, sonday-aq milliy bayli’qti’n` bir bo`legin bo`listiriw ha`m qayta bo`listiriw protsesinde ju`zege keletug`i’n qatnasi’qlari’ u`yreniledi ha`m ta`rtipke sali’nadi’.
Buxgalteriyali’q yesapti’n` huqi’qqa baylani’sli’ ilimiy pa`nler ha`m huqi’q a`meliyati’ menen o`z-ara baylani’sli’li’g`i’ ayri’qsha a`hmiyetke iye. Xojali’q ju`rgiziwshi sub`ektler ha`m ma`mleket olar ortasi’nda sha`rtnamalardi’ du`ziw ha`m ori’nlaw bari’si’nda belgili huqi’qi’y tiykarda sa`wlelendiriletug`i’n ha`m ta`rtipke sali’natug`i’n, atap aytqanda, sub`ektlerdin` menshikke baylani’sli’ o`z-ara qatnasi’qlari’ a`mel etedi. Xojali’q ju`rgiziwshi sub`ektlerdin` ma`mleket penen o`z-ara mu`na`sibetleri huqi’qti’n` ha`r qi’yli’ salalari’, sali’q, baji’xana, miynet, finans ha`m basqalarg`a baylani’sli’ bolg`an, ni’zam ha`m ni’zamli’ hu`jjetlerdin` toplami’ menen belgilenedi. Yurisprudentsiya tiykarlari’ ha`m ani’q huqi’qi’y normalardi’n` a`hmiyeti ha`r bir buxgalterdin` tuwri’ islewinin` a`hmiyetli sha`rti boli’p yesaplanadi’, materialli’q juwapker ha`m basqa adamlardi’ qadag`alaw, olar ta`repinen a`melge asi’ri’lg`an xojali’q operatsiyalari’ni’n` ni’zamli’li’g`i’n ani’qlawg`a ja`rdem beredi. Ayti’w o`tiw kerek, buxgalteriyali’q yesapti’n` tiykarg`i’ printsipleri ha`m sho`lkemlestiriliwi joqari’ ni’zamshi’li’q ha`m atqari’w uyi’mlari’ ta`repinen huqi’qi’y ta`rtipke sali’natug`i’n ob`ektlerden yesaplanadi’.
Buxgalteriya jumi’si’nda psixologiya tiykarlari’n biliw u`lken rol oynaydi’. Buxgalterge ha`r qi’yli’ jeke ma`pler sebepli shetten ha`r qi’yli’ psixologiyali’q ta`sir ko`rsetiliwi mu`mkin. Oni’n` o`z-ara mu`na`sibetleri, tiykari’nan ha`zirgi
waqi’tta ol isleytug`i’n xojali’q ju`rgiziwshi sub`ekt basshi’li’g`i’ ha`m menshik iyeleri menen qi’yi’n keshedi.
Bunda buxgalterge jumi’s uqi’bi’n saqlaw, u`lken ko`lemdegi da`wirlik ha`m ji’lli’q yesabatlardi’ du`ziw da`wirinde nervlik tali’g`i’wdi’ jen`iw ushi’n u`lken psixologiyali’q shi’damli’li’q kerek.
Ma`selen, ja`miyette aviatsiya psixologiyasi’, basqari’w psixologiyasi’ usag`anlar bar eken, buxgalterlik miynetinin` psixologiyali’q ta`replerine de itibardi’ ku`sheytiw za`ru`r.
Buxgalter jumi’si’nda uli’wma moralli’q normalari’ni’n` a`hmiyetin biliw menen bir qatarda arnawli’ professionalli’q etika kategoriyalari’ni’n` qa`liplesiwine de ayri’qsha itibar qarati’w za`ru`r. Bul jerde tek g`ana etika talaplari’ni’n` da`rejesi asi’p qoymastan, ja`ne de olar jan`a sapag`a da iye boladi’. Basqa tarawlarda uli’wma ziyansi’z yesaplang`an ob`ektivlik elementleri, eger olar xojali’q ju`rgiziwshi sub`ekttin` jag`dayi’ haqqi’nda jaqsi’ pikir qa`liplestiriwge umti’li’w, buxgalteriyali’q yesapti’ sho`lkemlestiriw ha`m ju`rgiziw protsesinde «xojeyin»nin` kewilin tabi’wg`a qarati’lg`an bolsa, bul pu`tkil ka`rxana ha`m onda isleytug`i’n ju`zlegen ha`m mi’n`lag`an adamlar ushi’n jaman aqi’betler menen tamamlani’wi’ mu`mkin.
Buxgalteriyali’q yesap teoriyasi’ ha`m a`meliyati’ni’n` sotsiologiya pa`ni menen baylani’si’ ta`repi og`ada ko`p. Ma`selen, buxgalterlik jumi’si’na tiykarg`i’ mag`li’wmattan paydalani’wshi’lar mag`li’wmat da`rejesin yesapqa almastan qandaydur normativlerdi ha`m talaplardi’ kiritiw, bunday normativlerdin` a`melge asi’ri’li’wi’ ha`m a`mel etiliwinde u`lken qi’yi’nshi’li’qlardi’ keltirip shi’g`ari’wi’ mu`mkin ha`m keltirip shi’g`armaqta. Soni’n` ushi’n ha`zirgi ku`nde «Xali’qti’n` buxgalteriyali’q sawatli’li’g`i’» haqqi’ndag`i’ ma`sele aktual ma`sele boli’p turi’pti’. Son`g`i’ waqi’tlarda tez-tez ko`zge taslanatug`i’n ha`m esitiletug`i’n «Menshik iyeleri», «Aktsionerler», «Isbilermenlerdin`» o`zleri «o`z» ka`rxanasi’ni’n` balansi’n tu`sinbeydi eken, ka`rxana basshi’si’ bolsa o`z buxgalteri menen ten` da`rejede ha`m bir tilde, yag`ni’y «biznes tilinde» so`ylese almas eken, olar quri’ ga`p boli’p qala beredi.
Eger gumanitar profildegi basqa pa`nler haqqi’nda so`z ju`ritiletug`i’n bolsa, buxgalteriyali’q yesapti’n` til haqqi’ndag`i’ pa`nler menen o`z-ara ta`siri qi’zi’qli’. Bizge belgili, buxgalteriyali’q yesap o`zinin` ma`nisine boyi’nsha ani’q tu`sindirilgen, o`z-ara muwapi’qlasti’ri’lg`an ha`m en` a`hmiyetlisi ha`r qi’yli’ etip tali’qlanbaytug`i’n tu`sinik ha`m ta`riyplerdi talap etedi. Bul jerde ha`r tu`rli etip tali’qlanatug`i’n ani’q emes atamalardan paydalani’w mu`mkin emes. Soni’n` ushi’n da bul sabaqli’qta ha`r bir bapti’n` basi’nda tayani’sh atamalar ha`m tu`siniklerge tu`sindirme berilgen. Buxgalteriya tilinin` qa`liplesiwi protsesinde og`ada o`zine ta`n tariyxi’y jari’slar boli’p o`tken. En` rawajlang`an, ha`zirgi zaman talaplari’na juwap beretug`i’n yesap sistemasi’n jaratqan ma`mleketler, basqa ma`mleketlerdi, tek bul sistemani’n` elementleri menen g`ana emes, al o`z tilindegi atama ha`m tu`sinikler menen de bayi’tqan. Ha`zirgi ku`nde milliy buxgalteriya sistemasi’nda qollani’li’p ati’rg`an italyan, eski lati’n, grek ha`m rus atamalari’ni’n` ushi’rasi’wi’ tosi’nnan emes. Pa`n atamasi’ni’n` o`zi de nemets tilinen kelip shi’qqan boli’p «Buchhalter»—ani’q awdarmasi’ «kitap (da`pter) tuti’wshi’» degen ma`nisti an`latadi’.
Buxgalteriyali’q yesap teoriyasi’ni’n` ha`m a`meliyati’ni’n` rawajlani’wi’nda logika pa`ninin` roli de sheksiz. Buxgalteriyali’q yesap uli’wma sistemasi’ni’n` ha`r bir elementi usi’ sistemag`a qatan` logikali’q talaplar ori’nlang`anda g`ana bar boli’wi’ ha`m kiritiliwi mu`mkin. Sa`ykes ra`wishte yesaptag`i’ ha`r bir operatsiya, ha`r bir buxgalteriya provodkasi’na shekem, sistemadag`i’ uli’wma logikag`a boysi’nadi’ ha`m birdey waqi’tti’n` o`zinde sa`wlelendiriletug`i’n xojali’q operatsiyasi’ logikasi’na tiykarlanadi’.
Buxgalteriyali’q yesap ha`m kredit pa`nlerinin` o`z-ara baylani’si’, kredit pa`ninin` funktsiyalari’nda ashi’p beriledi. Kredittin` aji’rali’p turi’wshi’ funktsiyalari’nan yesaplang`an: qayta bo`listiriw ha`m qadag`alaw funktsiyalari’ waqti’nshali’q bos turg`an pul qarji’lari’n toplaw ha`m olardi’ mu`ta`jliklerge boyi’nsha xojali’q ju`rgiziwshi sub`ektlerge belgili sha`rtler tiykari’nda beriwdi na`zerde tutadi’.
Qadag`alaw funktsiyasi’ kredit beriw onnan paydalani’w ha`m qaytari’w waqti’nda som menen qadag`alaw arqali’ a`melge asi’ri’ladi’. Buxgalteriyali’q yesap usi’ mu`na`sibet penen kredit resurslari’ni’n` ali’ni’wi’, jumsali’ni’wi’ ha`m o`z waqti’nda qaytari’li’wi’ u`stinen qadag`alawdi’ turaqli’ ra`wishte ta`miyinlewi lazi’m.
Menedjment ha`m marketing si’yaqli’ zamanago`y pa`nler predmetinin` mazmuni’n tu`sindiriwde buxgalteriyali’q yesap u`lken a`hmiyetke iye. O`ytkeni, xojali’q ju`rgiziwshi sub`ekt finans-xojali’q xi’zmetinin` barli’q salalari’nda administratsiya tek yesap mag`li’wmatlari’nan paydalang`an halda g`ana tiykarlang`an basqari’w qararlari’n qabi’l etiwi mu`mkin.
Usi’ waqi’tti’n` o`zinde basqari’w uyi’mlari’nan shi’g`atug`i’n ti’g`i’z baylani’s, o`nim islep shi’g`ari’w (jumi’sti’ ori’nlaw, xi’zmet ko`rsetiw) ha`m sati’wdi’ basqari’w boyi’nsha qabi’l etiletug`i’n qararlarg`a sa`ykes yesap mag`li’wmatlari’na keyin ala qa`yta islew ha`m toparg`a bo`liw joli’nda birlemshi tiykar boli’p yesaplanadi’.
Bunday o`z-ara baylani’si’w ha`m o`z-ara ta`sir ko`rsetiw ha`r qi’yli’ xojali’q ju`rgiziwshi sub`ektlerde xi’zmetkerlerge basshi’li’q etiwge tiyisli jumi’s tu`ri si’pati’nda menedjmenttin` tiykarg`i’ funktsiyasi’n ani’q a`melge asi’ri’wg`a mu`mkinshilik beredi. Marketingke de, sati’w tarawi’nda belgili na`tiyjelerge erisiw ushi’n bag`darlang`an basqari’w jumi’si’na sistemali’ jantasi’w si’pati’nda ko`rip shi’g`i’p, sonday etip juwmaq shi’g`ari’w mu`mkin. Buxgalteriyali’q yesap statistikani’n` uli’wma teoriyasi’ pa`ninen ja`miyetlik-g`alaba ha`diyselerdi u`yreniwdin` uli’wma metodikali’q ko`rsetkishler ja`rdeminde, bul ko`rsetkishlerdin` basqari’w talaplari’na juwap beretug`i’n gruppalaw usi’llari’nan paydalanadi’. Birdey waqi’tta statistika uyi’mlari’ bul ha`diyselerdi u`yreniwde o`zinin` arnawli’ usi’llari’n (baqlaw, qayta dizimge ali’w ha`m basqalari’n) qollani’w menen birge ag`i’mdag`i’ buxgalteriyali’q yesap ha`m yesabat ko`rsetkishlerinen de ken` paydalanadi’. Bular ekonomika tarawi’ndag`i’ ma`mleket, region ha`m wa`layatlar boyi’nsha bag`darlamalardi’n` ori’nlani’wi’, milliy bayli’qti’n` o`siwi, ayi’ri’m tarmaqlardi’n` rawajlani’w pa`tleri ha`m proportsiyalari’ usag`anlar boli’p tabi’ladi’.
Buxgalteriyali’q yesap pa`ni matematika ha`m ta`biyiy-ilimiy pa`nler blogi menen de aji’ralmas baylani’sli’. Bul baylani’s tariyxi’y qa`liplesken boli’p, buxgalteriyali’q yesapti’n` pa`n si’pati’nda ju`zege keliwinde a`meliy matematika a`hmiyetli rol oynag`an. Buxgalteriyali’q yesap o`zinin` aji’rali’p turi’wshi’ belgisi-ani’qli’qti’ matematikadan alg`an. Esap waqi’tti’n` o`tiwi menen a`piwayi’ arifmetikali’q yesaplaw a`mellerinen differentsial ha`m integral yesaplawlar, ko`plik teoriyasi’ ha`m basqalar si’yaqli’ joqari’ matematikani’n` ayi’ri’m bo`limleri-matematikali’q statistika, matematikali’q programmalasti’ri’w ha`m basqalarda qollani’latug`i’n da`rejege jetip kelgen. Buxgalteriyali’q yesapta schetlardi’n` o`z-ara baylani’si’n matritsali’ modelinen ken` paydalani’ladi’. Matematikali’q logika elementlerine tayang`an halda buxgalteriyali’q yesapta schetlar ortasi’ndag`i’ bir tu`rdegi o`z-ara baylani’slardi’ islep shi’g`i’w imkaniyatlari’ jarati’lg`an.
EEMnen paydalani’w sha`rayati’nda buxgalteriyali’q yesapti’n` bul mu`mkinshilikleri yesap protsesslerinin` algoritmlerin islep shi’g`i’w joli’ menen a`melge asi’ri’ladi’. Soni’n` ushi’n yesap kompyuter sistemasi’nda qollani’latug`i’n metodikali’q usi’llarg`a ha`m a`mellerge tayani’wi’, buxgalter bolsa yesaplaw matematikasi’, algoritmler teoriyasi’ ha`m programmalasti’ri’wdi’n` en` ko`p tarqalg`an tillerin biliwi lazi’m. Bunday buxgalteriyali’q yesap ha`m basqa pa`nlerge ta`n bolg`an ayi’ri’m o`zgesheliklerdin` o`z-ara bir-birine o`tiwi yesap mag`li’wmatlari’n qayta islew texnologiyasi’n o`zgertip, oni’ xojali’q operatsiyalari’ni’n` ju`zege keliw waqti’na jaqi’nlasti’radi’. Buxgalteriyali’q yesapti’n` metodologiyali’q printsiplerine bolsa ta`sir qi’lmaydi’.
Buxgalteriyali’q yesap basqa pa`nlerdin` birqatar o`zgesheliklerin o`z ishine ali’p, o`z gezeginde tek olardan birqanshalari’na o`zinin` si’patli’ belgilerin berip g`ana qoymastan, al onnan jan`a do`regen, arnawli’ pa`nlerdin` payda boli’wi’na da tiykar salg`an.
Soni’n` ishinde sud-buxgalteriya ekspertizasi’, audit, xojali’q xi’zmeti analizi teoriyasi’, xojali’q xi’zmetinin` ekonomikali’q analizi, ekonomikali’q matematikali’q usi’llar ha`m modellestiriw. Bul pa`nlerdin` predmeti boli’p, barli’q sho`lkemlestiriw-huqi’qi’y formadag`i’ xojali’q ju`rgiziwshi sub`ektlerde bolatug`i’n xojali’q protsesslerinin` ha`r qi’yli’ ta`repleri, ja`miyetlik-ekonomikali’q na`tiyjelilik ha`m juwmaqlawshi’ finans na`tiyje si’yaqli’lar yesaplanadi’.
Audit-auditorli’q sho`lkem ta`repinen ka`rxana finans yesabati’ni’n` yaki oni’n` menen baylani’sli’ mag`li’wmatlardi’n` usi’ yesabat yaki mag`li’wmatlar ni’zam ha`m basqa da normativlik hu`jjetlerge muwapi’qli’q da`rejesi haqqi’nda juwmaq shi’g`ari’w maqsetinde izertlew boli’p tabi’ladi’.
Analiz pa`nleri-ekonomikali’q analiz teoriyasi’ ha`m ekonomikali’q analiz basqari’w protsesinin` mag`li’wmatlari’n toplaw ha`m xojali’q ju`rgiziwshi sub`ekt finans-xojali’q xi’zmetin rejelestiriw ha`m islep shi’g`ari’wdi’ operativ ta`rtipke sali’w boyi’nsha qararlar qabi’l etiw ortasi’ndag`i’ arali’q basqi’sh boli’p yesaplanadi’. Analiz pa`nlerinin` keyin ala gruppalasti’ri’li’wi’ basqari’w ha`m finansli’q analiz pa`nlerin ju`zege keltirdi.

Download 1,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish