1-dars Kimyoning asosiy tushunchalari

Metallmas + metallmas
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida molekula tutadi.
b) Bog’lanishi kovalent.
c) Suyuqlanish va qaynash t 0 lari past
d) Diaelektrik -elektr tokini o’tkazmaydi.
e) Suvda yomon eriydi, qutbsiz erituvchilarda eriydi.
f) Mo’rt bo’ladi
g) Sublimatlanish — qizdirilganda suyuqlanmasdan gaz xolatga o’tadigan fizik xodisa.
Vakillari – past temperaturada qattiq xolatga o’tishi mumkin bo’lgan organik birikmalar, gazlar
[H 2 , Gal 2 , CO 2 (Quruq muz) ,C 6 H 6 , O 3 , oq P, O 2 , N 2 , ...] suyuq, kukun, organik spirtlar, CO(NH 2 ) 2 ,
nodir gazlar, H 2 O, J 2 , naftalin, inert gazlar, S allatropiyalari.
2) Atomli kristall panjara - kristall panjara tugunlarida atomlar joylashadi.
Metallmas + metallmas
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida atomlar tutadi.
b) Bog’lanishi puxta kovalent.
c) Suyuqlanish va qaynash t 0 lari eng yuqori.
d) Elektr tokini o’tkazmaydi (diaelektrik yoki yarim o’tkazgich).
e) suvda eriymaydi. Qutbsiz erituvchilarda ham erimaydi.
f) Eng qattiq.
Vakillari - C (Olmos) , Be, B, Si, qizil P, qora P, C (Grafit) , kvars(SiO 2 ), qum(SiO 2 ), karbin
karborund(SiC), Ge, TiO 2, GeO 2 , B 4 C 3
3) Ion kristall panjara - kristall panjara tugunlarida ionlar joylashadi. M; osh tuzi NaCl da 1 ta
Na ni 6 ta xlor 1 ta xlorni 6 ta Na ionlari o’rab turadi.
Metall + metallmas
Xossalari:
a) Kristall panjara tugunlarida ionlar tutadi.
b) Bog’lanishi ionli.
c) Suyuqlanish va qaynash t 0 lari yuqori, tokni yaxshi o’tkazadi.
d) Qattiq xolatda tokni o’tkazmaydi, lekin suyuqlanmasi eritmalari tokni yaxshi o’tkazadi.
e) Suvda yaxshi eriydi.Qutbsiz erituvchilarda erimaydi.
f) Qattiqligi yuqori.
Vakillari - MeO, MeH, tuzlar, asoslar, oksidlar, CaO, LiH, KOH, NaCl, Ba(HCO 3 ) 2 ,
[Ba(OH)] 2 S, Me x O 2 , K 4 [Fe(CN) 6 ]