1-боб. Бухгалтерия ҳисобининг концепциялари ва тамойиллари

Облигацияларни муомаладан чиқариш. Облигация қопланиши вақтида қарзнинг баланс қиймати номиналга тенг бўлиши керак. Бунда муомаладан чиқаришда қуйидаги ўтказма берилади:
Дт Тўланадиган облигациялар 1 000 000
Кт Пул маблағлари 1 000 000
Айрим пайтларда компаниялар ўз облигациялари қайтадан сотиб олишади. Қайтадан сотиб олинган хусусий облигациялар номинал қиймати бўйича «Тўланадиган облигациялар» счётининг контрсчётида акс эттирилиши лозим. Агар келгусида ушбу облигациялар тугатилса, контрсчёт ёпилади, «Тўланадиган облигациялар» счёти эса камайтирилади.
Облигацияларни ёпилгунга қадар сотиб олиш. Агар корхона ўз қарз мажбуриятларини муддатдан олдин қоплаш тўғрисида қарор қабул қилса, облигациянинг қоплаш санасига бўлган баланс қийматини аниқлаш, яъни устама ёки чегирмани амортизациялаш лозим. Облигациянинг тўланган ва баланс қиймати орасидаги фарқ баланснинг молиявий фаолият бўлимида қарзнинг муддатдан олдин қопланган фойда ёхуд зарари деб акс эттириш керак.
Облигацияларнинг акцияларга ўтказилиши. Бошқа қимматли қоғозларга алмаштирилиши мумкин бўлган облигациялар қонвертация қилинадиган деб аталади. Бу алмаштириш облигация эгаси хохиши бўйича амалга оширилади. Алмаштириш шартлари облигацион битимга облигацияни харидор учун янада жозибадор қилиш мақсадида киритилиши мумкин. Облигацияларни оддий акцияларга алмаштирганда, акциялар алмаштирилаётган облигацияларнинг жорий қиймати бўйича ҳисобга олинади, облигацияларнинг ўзи ва тегишли облигацион чегирма ёки мукофотлар эса хеч қандай зарар ёки фойдани қайд қилмасдан ҳисобдан чиқарилади.
Масалан, компания 200х йил 1 июлда облигацияларни сотиб олмади, акционерлар қарорига асосан ҳамма облигацияларни қиймати 80 сўм бўлган оддий акцияларга, 10 000 сўмлик облигацияни 40та оддий акцияга алмаштириш шарти билан, ўтказди. 100та облигациялари алмаштирилган
Бухгалтерия ёзуви: 1 июлъ:
Дт Тўланадиган облигациялар 1 000 000
ДтҲисобдан чиқарилмаган облигацион мукофот14 470
Кт Оддий акциялар 320 000
Кт Номиналдан ташқари киритилган капитал 694 470
40 акцияни 1 000 облигацияга алмаштирганда 4 000 акция номинал бўйича
(4 000 х 80) = 320 000 суммага чиқарилади.
8.Узоқмуддатлимажбуриятларининг бошқа турлари.