1 “Bank xisobi” fanining maksadi, predmeti va vazifalari. Boshqa fanlar bilan bog‘liqligi

Memorial orderlar, to‘lov topshiriqnomalari va to‘lov talabnomalari bilan xisob-kitoblarni amalga oshirish tartibi.
Memorial order banklar tomonidan foydalaniladigan naqd pulsiz to‘lov hujjati bo‘lib, undan quyidagi hollarda foydalaniladi:
mijozlar bilan bog‘liq bank operatsiyalari bo‘yicha hisob-kitoblarda;
bank xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha hisob-kitoblarda;
banklarning ichki operatsiyalarida;
jismoniy shaxslarning (yakka tartibdagi tadbirkorlar va yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi dehqon xo‘jaliklaridan tashqari) yozma murojaati bo‘yicha mablag‘larni naqd pulsiz shaklda o‘tkazishni amalga oshirishda, bunda to‘lov amalga oshirilgandan so‘ng, mazkur murojaat memorial order bilan birga bankning buxgalteriya kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib qo‘yiladi; Memorial ordyerlar bilan amalga oshirilgan operatsiyalarning to‘g‘riligi bo‘yicha javobgarlik mazkur to‘lov hujjatlarini imzolagan shaxslar zimmasiga yuklatiladi
To‘lov topshiriqnomasi bu – to‘lovchi korxonaning uning bankdagi
depozit hisobvarag‘idan pul mablag‘larining ma’lum bir summasini boshqa
mijozning hisobvarag‘iga o‘tkazish haqida o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi bankka
bergan topshirig‘idir.
To‘lov topshiriqnomasi 0505411002 shakldagi standart blankada to‘lovchi
tomonidan rasmiylashtirilib, bankka topshiriladi. To‘lov topshirig‘ining barcha rekvizitlari to‘ldirilgandan so‘ng,
topshiriqnomaning alohida ajratilgan pastki qismiga to‘lovchi korxona rahbari va
bosh buxgalterining imzosi hamda muhr izi qo‘yiladi. Ushbu muhr va imzolar
to‘lov topshirig‘ining faqat birinchi asl nusxasiga qo‘yiladi. Davlat korxonasi xususiy korxonadan mahsulot sotib oldi. Davlat korxonasi
sotib olingan mahsulotning pulini to‘lash uchun to‘lov topshirig‘i rasmiylashtirib
o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi bankka taqdim etdi. To‘lov topshirig‘i tegishli
nazoratdan o‘tkazilgandan so‘ng, pul o‘tkazish bo‘yicha quyidagi buxgalteriya
yozuvi bajarildi:
Debet 20210 “Davlat korxona, tashkilot va muassasalarining talab qilib
olinguncha saqlanadigan depoziti”.
Kredit 20208 “Xususiy korxonaning talab qilinguncha saqlanadigan depoziti”. Yuqorida ko‘rsatilgan buxgalteriya yozuvlari har ikkala korxonaga bitta bank
xizmat ko‘rsatgan holda bajariladi. Agar mablag‘larni oluvchi korxona boshqa
bank xizmatidan foydalanadigan bo‘lsa, u holda to‘lovchi bankidan vakillik
hisobvarag‘i orqali o‘tkaziladi. Bunday holni quyidagi buxgalteriya yozuvi orqali
ko‘rish mumkin:
Debet 20210 “Davlat korxona, tashkilot va muassasalarining talab qilib
olinguncha saqlanadigan depoziti”
Kredit 10301, 16103 “Tijorat bankining vakillik hisobvarag‘i”
Elektron to‘lovlar tizimi orqali olingan elektron to‘lov topshiriqnomalari
mablag‘larni oluvchi bankda qog‘ozga chiqariladi. Topshiriqnomaning elektron
ko‘rinishi bankning axborot bazasida saqlanadi. Elektron topshiriqnomaning
qog‘ozga chiqarilgan nusxasi esa bank mas’ul ijrochisining imzosi va bank muhri
izi qo‘yilgan holda mijoz hisobvarag‘iga ilova sifatida mijozga beriladi. Bu bankda quyidagi buxgalteriya yozuvi amalga oshiriladi:
Debet 10301, 16103 “Tijorat bankining vakillik hisobvarag‘i”
Kredit 20208 “Xususiy korxonaning talab qilinguncha saqlanadigan
depoziti”.