1 «Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

To‘g‘ri truba va kanallarda rivojlangan turbulent oqimda issiqlik berish (Re > 10 000). Suyuqlik oqimi uchun xisoblash tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega:

Gazlar uchun ; Rr ning qiymati esa gazning atomlar soniga bog‘liq. Shu sababli gazlar uchun kriterial tenglama ancha soddalashadi. Masalan, xavo uchun tenglamani quyidagicha yozish mumkin:

O‘tish soxasida issiqlikning berilishi (2300

To‘g‘ri truba va kanallardagi laminar oqimda issiqlikning berilishi (Re < 2300). Erkin konveksiyaning ta’siri kam bo‘lganda (Gr< 4Re Nu, Re> 10 va L/d > 10) quyidagi xisoblash tenglamasidan foydalaniladi:

Tekis trubalar o‘ramining oqimini ko‘ndalang aylanishi paytidagi issiqlik berishi:

a) Koridor (yo‘lak) simon va shaxmatli o‘ram uchun (Re<1000):

b) Koridorsimon o‘ram uchun (Re> 1000):

v) Shaxmatli o‘ram uchun:


Issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti K quyidagi tenglama orqali xisoblanadi:

bu yerda F_T —qirrali truba tashqi yuzalari to‘la maydonning o‘zunlik birligiga iisbatan olingan qiymati; F_H — truba ichki yuzasi maydonining o‘zunlik birligiga nisbatan olingan qiymati; ₂—trubaning ichidan o‘tayotgan oqim uchun issiqlik berish koeffisiyenti; r—devor va devor yuzalariga joylashgan iflosliklar termik qarshiliklarining yig‘indisi.
Agregat xolatning o‘zgarishida issiqlik berish.

Muammoli vaziyat savol yoki topshiriq: Texnologik jarayonlarni amlga oshirishda materiallar o‘zining xolatini o‘zgartiradi. Bunday xolatlarda issiqlik almashinish qanday amalga oshiriladi? Muammoni yechimini topishsh uchun tavsiyalar: 1.Maoruza matnining 21.2- mavzusini diqqat bilan o‘qing. 2. Salimov Z. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va qurilmalari. Toshkent. O‘zbekiston, 1- tom, 1994y.

Ayrim issiqlik almashinish jarayonlarida isitilayotgan yoki sovitilayotgan materiallar o‘zining agregat xolatini o‘zgartiradi, yaoni bug‘lanish, kondensasiyalash, suyuqlanish yoki kristallanish jarayonlari sodir bo‘ladi. Bu jarayon aloxida xususiyatga ega: materialga issiqlikning kelishi yoki undan olib ketilishi o‘zgarmas xaroratda boradi, issiqlik bir fazada emas, balki ikki fazada tarqaladi. Agregat xolatning o‘zgarishi bilan boradigan jarayonlar ichida bug‘ning kondensasiyalanishi va suyuqliklarning qaynashi paytidagi issiqlik berish keng ishlatiladi.