1-amaliy mashg‘ulot mavzu: avtomobil transportida iqtisodiy-matematik usullarni qo‘llab yechiladigan masalalar

t_kut+t_xiz =t_b (8.65)
bu yerda t_b - talabgor (avtomobil)ning xizmat ko‘rsatish tizimida o‘rtacha bo‘lish vaqti;
t^k_kut+t_xiz =t^k_b (8.66)
bu yerda t^k_KG kanalni bitta talabgorga xizmat ko‘rsatish o‘rtacha vaqti.
Agar YAKXTda bo‘lgan talabgorlar o‘rtacha soni (t_KG) ni avtomobillar umumiy soni ( t ) ga nisbati xizmat kanalni bitta talabgorga xizmat ko‘rsatish uchun tug‘ri keladigan o‘rtacha vaqt (t^k_TX ) ni Avtomobilni o‘rtacha aylanish vaqti (t_ayl ) ga nisbatiga tengligini inobatga olsak, yaʼni:


Agar (6.64) tenglamadan n_bo‘sh = n - n_band ekanligini hisobga olgan xolda kanalni o‘rtacha bitta talabgorga xizmat ko‘rsatish uchun tug‘ri keladigan
(8.68)
o‘rtacha vaqti (t^k_XT ) ni aniqlasak, unda

YAXKT faoliyatining samaradorligi turli mezonlar asosida baholanadi. ko‘p xollarda amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan mezonlar sifatida 1 tonna tashiladigan (jo‘natiladigan yoki qabul qilinadigan) yuk miqdoriga yoki xizmat kanallari va avtotransport vositalarining 1 soatlik ish vaqtiga tug‘ri keluvchi xarajatlar yig‘indisi olinadi.
Tizimning 1 soatlik ish vaqtiga to‘g‘ri keluvchi xarajatlar yig‘indisi quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda C^T_kut - talabgor(Avtomobil)ning 1 soat unumsiz kutib turish oqibatida yuzaga keladigan iqtisodiy yo‘kotishlar miqdori, so‘mda;
C^k_kut - xizmat kanali (yuk ortish yoki tushirish mexanizmi)ning 1 soat mobaynida unumsiz kutib turishidan yuzaga keluvchi Iqtisodiy yo‘qotishlar hajmi, so‘mda;
C^k_ish - xizmat kanalining 1 soat ishlashiga ketadigan xarajat, so‘mda.
Yuk ortish-tushirish va avtotransport vositalarining bir-birlarini unumsiz kutib turishdan yuzaga keluvchi Iqtisodiy yo‘qotishlar hajmi samaradorlik mezoni sifatida quyidagicha aniqlanadi:

Har bir xizmat ko‘rsatish (ortish, tushirish) jarayoniga tug‘ri keluvchi xarajatlar yig‘indisi ∑S_x yoki yo‘qotishlar bahosi (∆S_x) quyidagicha aniqlanadi:

Mos ravishda 1 tonna tashiladigan yuk hajmiga to‘g‘ri keluvchi xarajatlar yig‘indisi ∑S_m yoki yo‘qotishlar bahosi (∆S_x) quyidagicha topiladi: