1-amaliy mashg’ulot. Ekologik ta’lim-tarbiya-Biosfertani saqlab qolishning muhim omili. Mashg’ulotning maqsadi

Mavzuni o’zlashtirish uchun topshiriqlar:

1. 
   Oqar suvlar va ularning ekologik xolatini yomonlashuviga sabablarni keltiring?
   
2. 
   Inson salomatligi qaysi jihatdan suvga bog’liq deb o’ylaysiz?
   

15- amaliy: Yirik ekologik mintaqalar.
Mashg’ulotning maqsadi: Yirik ekologik mintaqalar, ularning hosil bo’lishi, fan va texnikaning rivojlanishining yuqori darajaga ko’tarilishi va biosferaga zaharli gazlarning ta’sirini butunlay yo’q qilishning imkoni bo’lmayotganligini tushunish.
Mashg’ulotning mazmuni: Qisqa davr ichida ishlab chiqarish korxonalaridan chiqayotgan zaharli gazlarning, chiqindilarning miqdorini kamaytirish, faqatgina katta quvvatdagi texnik tozalash uskunalari yordamida bajarilishi mumkin. Texnologiyani o’zgartirish, texnik tozalash, shaharsozlik va huquqiy tadbirlar hozircha atrof-muhit muhofazasi muammolarini oxirigacha hal qila olmaydi.
Aholi zich yashaydigan Samarqand va Farg’ona viloyatlarida Yirik kimyo zavodlarining joylashishini noo’rin deb hisoblash mumkin.Hozirgi vaqtga kelib, respublikada kun sayin aholining o’sib borishini e’tiborga olganda, yangi turar joy hududlarini barpo etish talab qilinadi. Eng muhimi, aholi yashaydigan hududlarni kengaytirishda shaharlarda sanoat markazlarining tashkil etilishi Ekologik muammolarni keltirib chiqaradi. Masalan, Samarqand kimyo zavodi yonida “kimyogarlar shaharchasi” barpo etilgan.
Respublikamizda tabiiy boyliklardan asosiysi bu sug’oriladigan yerlar bo’lib, ushbu joylarida sanoat va turar joylarni joylashtirish tabiat muhitini buzilishiga va mamlakatimizning kelajakdagi ma’naviy boyliklarini yo’qolishiga olib keladi. Shularni hisobga olib, mamlakatimizni quyidagi yirik mintaqalarga bolinadi:

1. 
   Tabiatdagi qo’riqxonalar, yirik o’rmonlar, tog’ dam olish maskanlari,daryo, ko’l va suv havzalarining qirg’oqlari va hokazolar.
   
2. 
   Qishloq xo’jalik ekinlariga moslashgan hududlar (sug’oriladigan yerlar va boshqa xil o’simlik hamda daraxtzorlar ko’karishi mumkin bo’lgan joylar).
   
3. 
   Turar joy va o’zidan zararsiz chiqindilar chiqaradigan sanoat markazlari joylashgan hududlar.Bunday hududlarida shaharsozlik va tibbiy-gigienik talablar asosida ular orasida himoya mintaqasi joylashadi.Bunday hududiy taqsimot atrof-muhitni muhofaza qilish uchun eng yuqori darajadagi shaharsozlik tadbiri bo’lib hisoblanadi.