1- mavzu.“Мehmonxona xo’jaligi marketingi” fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

Virtual dunyolar
Yana bir qiziqarli dalillardan biri virtual dunyo, yoki “ikkinchi olam” abonentlari sonining ortib borayotganligidir. Mazkur internet saytlarida kishilar o‘zlari uchun avatar (virtual dunyo) yaratadilar va virtual jamoada yashash uchun ro‘yxatdan o‘tadilar. Bunda biznes, turli bitimlar, uchrashuvlar va virtual turlarni real olib borish mumkin. “ikkinchi dunyo” (http://secondlife.com) bugungi kunda 7,8 mln aholiga ega va shiddat bilan o‘sib bormoqda. Ushbu saytlarga sarflanayotgan mablag‘lar sayt ma’lumotiga ko‘ra kuniga 2 mln AQSH dollaridan ortiq (http://secondlife.com 4 iyul 2007 yil holatiga). Kompaniyalar hozirdanoq virtual dunyo orqali marketing kommunikatsiyalari strategiyalarini ishlab chiqishga harakat qilishmoqda.
Bu veb-muhitlar turizm va mehmondorichilik intustriyasi uchun ham juda qulay. Starwood Hotels, foydalanuvchi kontenti va marketing kommunikatsiyalarini virtual dunyoda birlashtirishga harakat qildi. Mehmonxona kelusida quriladigan eng yaxshi otellarining virtual versiyalarini yaratdi va foydalanuvchilar unda bemalol sayohat qilishlari mumkin. Shuningdek, otellarning foydalanuvchilar tomonidan yaratilgan ekspert qiyofalari ham mavjud bo‘lib mijozlar bilan C2C (customer-to-customer) rejimidagi marketing kontentiga ega. Ushbu kontent www.starwoodlobby.com. Norasmiy saytiga havola bo‘lib, kompaniyaning rasmiy www.lobby.com. saytida joylashgan. starwood kompaniyasida mijozlar uchun yaratilgan ikkita norasmiy havola (starwood brendining haqiqiy ixlosmandlari va savdo markasiga ijobiy fikr bildiruvchilar) murojaatlarni kompaniyaning www.lobby.com saytiga yo‘naltiradi. (Travelmole.com).
Asosiy maqsad shundan iboratki, virtual hamjamiyatlarda kompaniyalar turistik ko‘rgazma va agentliklarga tashrif buyurmaydigan turli segmentdagi iste’molchilarni jalb etishlari mumkin. Masalan, Gratistours nemis turistik agentligi mijozlarning virtual imkoniyatlaridan foydalanib, ularning turistik taklif va boshqa virtual mijozlar bilan o‘zaro aloqasini kuzatish imkoniyatiga ega.
Eng asosiy muammolardan biri kompaniyalarning kim haqiqiy iste’molchi va kim avatar ekanligini aniqlay olmasligidir. Bu nafaqat brendlar uchun, balki iste’molchilar uchun ham muammolidir. Iste’molchilar virtual dunyo (virtualscapes) ham ikkinchi dunyo kabi yo‘qolib qoladi. Xozirgi kunda virtual dunyo sohasidagi texnologiyalar, dasturiy ta’minot va tizimlar shiddat bilan rivojlanib bormoqda. Shuningdek virtual dunyoning siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va jamiyat hayotidagi yutuqlari ham ko‘zga tashlanmoqda. Yaqinda Maldiv orollari o‘z investitsion faolligini va jozibadorligini oshirish maqsadida virtual dunyoda o‘z elchixonasini ochdi. Shuningdek AQSH Federal soliq xizmati ham “ikkinchi dunyo” uchun sarflanayotgan harajatlarga nisbatan soliq miqdorini oshirishni ko‘zlamoqda.
Shubhasiz aytish mumkinki, onlayn-hamjamiyat va virtual dunyolar rivojlanishda davom etadi va biznes uchun yangi imkoniyatlar, yangi qiyofani ochib beradi.

6.