1 – ma’ruza ijtimoiy ekologiya fani reja

       Suksessiya 

O‘simliklar  suktsessiyasi  haqidagi  ta’limot  F.E.  Klemints 

tomonidan  (Clements, 1916) yaratilgan. O‘simliklarning rivojlanish ketma – ketligi, 

uning  fikricha  bir  -  necha  davrlardan  iborat  bo‘lib,  joyning  iqlimi  bilan  jamoa 

energetikasi  mos  tushganda  u  muvozanat  holatiga  ega  bo‘ladi.      F.E.Klementsga 

ko‘ra,  o‘simliklar  rivojlanishining  ketma-ketligi  beshta  davrga  bo‘linadi:  birinchi 

davr  -  substrat  yuzasida  paydo  bo‘lishi;  ikkinchi  davr  – migratsiya,  o‘simliklarda 

urug‘  paydo  bo‘lishi;  uchinchi  davr  –  urug‘ning  o‘sishi;  to‘rtinchi  faza  qarama  - 

qarshi harakat davri, ya’ni o‘simlikning unib chiqishi va uning atrof muhitga ta’siri; 

beshinchi  davr – o‘zini tutib olish, populyatsiya turlari yashash joyi sharoiti bilan 

mos holatga kelishi.