0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

a)

4.3- rasm. Bekatlarda yer polotnosining ko‘ndalang kesimi.

I

Bo yiama suv ajratgich L-JJlJ. S-30 II 7.40 I <; w 3 ¹

Tepalik
arigcha
... !:l.S

Arigcha■■ -- • °-°-
raliq bekatlari va quvib o‘tish punktlarida yer polotnosining asosiy maydonchasiga va ballast qavati ustiga ikki tomonli qiyalik beriladi (4.3- b rasm). Ikki tomonli qiyalik ko‘ndalang kesimlari bekatlaming alohida parklarida ham qoilanadi (4.3- drasm). Yoi


4.4-rasm. Suv yo‘IIarining chizmasi.



tarmoqlari ko‘p bo‘lgan saralash va boshqa parklarda yer polot­nosi ko‘ndalang kesimi arrasimon (4.3- e rasm) qilib loyihala- nadi. Bunda sathi eng pasaygan yo‘l oraliqlarida bo‘ylama qiyaligi 0,02 dan kam bo‘lmagan bo‘ylama yopiq turdagi temir-beton ariqcha (lotok)lar yotqizilib, ulardan suv yer osti kollektorlari orqali olib ketiladi (4.4- rasm).
Yangi va mavjud bekatlaming yer polotnosi hamda suv qo- chiruv inshootlarini loyihalashda markazlashtirilgan strelkalar, vagon sekinlatgichlar, mexanizatsiyalashgan yuk hovlilari, kon- teyner maydonchalari, yoiovchi platformalari va shu kabi in- shootlardan suv qochirishga alohida e’tibor qaratish lozim.
Ajratish punktiga ajratiladigan yer chegarasini (полоса отвода) belgilashda bekat yo‘Harming va inshootlarining kela- jak rivoji hamda temir yo‘l shaharchasining joylashishini hisob- ga oiish kerak. Ajratish punktining oxirgi yolidan ajratma yer chegarasigacha masofa kengligi yer polotnosi ko‘ndalang kesimi va suv qochiruv inshootlarini, aloqa yollarini hisobga olgan hol­da kamida 10 m qilib olinadi.

5. 
   Ajratish punktlarida yo‘Ining ustki tuzilishi
   

Bosh va bekat yollarining ustki tuzilishi quwati yoining dara- jasiga qarab olinadi. Bekatlar, razyezdlar va quvib oiish punktlari hududidagi bosh yollar hamda poyezdlarni beto‘xtov olkazish uchun moljaflangan qabul-jo‘natish yollari uchastka (peregon)dagi relslar turi bilan bir xil qilib yotqiziladi va 1 km uzunlikka qo‘yiladigan shpallar soni ham bir xil olinadi. Qabul-jo‘natish yollaridagi relslar esa bosh yoilardagidan bir daraja pastroq yoki shu turdagi eski relslardan yotqiziladi. Yoiovchi poyezdlar hara­kati 120 km/s dan yuqori bo‘lgan I darajali to‘g‘ri bosh yo‘llarda hamda uloqsiz yoilar quriladigan uchastkalarda shag‘al prizmasi kengligi 3,6 m, I darajali qolgan yoilarda esa 3,4 m, II darajali yoilarda 3,2 m, III, IV darajali yoilarda esa 3,1 m olinadi. Shag'al prizmasini qo‘llash har qanday tarkibda ham 1:1,5 nisbatda, qumlik qatlam qalinligi esa 1:2 nisbatda boiishi kerak.
Avtomatik blokirovka va elektrli markazlashtirishda, izolyatsi- yalangan (tokli himoyalangan) relsli zanjirlari boigan bekat yoilarining shag‘al yuzasi yog‘och shpallar sathidan 3 sm dan pastroq va temir-beton shpallarda esa uning o‘rta qismlari bilan barobar boiishi kerak, qolgan hollarda shag'al prizmasi shpal usti bilan barobar loyihalanadi.
Umumiy yer polotnosida joylashgan 6,5 m gacha kenglikdagi bekat yoilari oraligi shag^cal bilan toidiriladi, yoi oraligi 6,5 m dan katta boisa, har bir yoining shag'al qatlami alohida loyi- halanishi mumkin. Agar bosh yoi chaqiq tosh (shcheben) usti- ga qo‘yilsa, u holda boshqa bekat yoilaridan 15 sm gacha baland- roq loyihalanishi mumkin (4.5- rasm).
Berk yoilardagi yoi tirgaklari yog‘och brus yoki relslardan quriladi. Tiigak oldidan harakatga qarshilikni ko'paytirish maqsadida

12. 
    m uzunlikda shag‘al yotqiziladi.
    

Temir yoilarning avtomobil yoilari bilan yoki shahar trans- porti yoilari bilan kesishuvi ko‘prikli yoi oikazgich bilan har