Yer usti trasport tizimlari

BUXORO MUHANDISLIK- TEXNALOGIYA INSTITUTI “YER USTI TRASPORT TIZIMLARI” FAKULTETI 900-21 TVM GURUH TALABASI NURMURODOV DAVRONBEKNING KIMYO FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI. MAVZU: Element atomlarining spektrlari. Mozli qonuni.

REJA

• 1. Atom tuzilishining planetar modeli
• 2. Atomlarning elektron formo'lalari
• 3. Pauli prinsipi.
• 4. Xund koidasi. Valentlikning kvant mexaniq tabiati
• 5. Foydalanilgan adabiyotlar.
• .

MOZLI QONUNI 

• MOZLI QONUNI — nurlanuvchi kim-yoviy element rentgen nurlanishi spektr chiziqlari chastotasining uning tartib raqamiga bogʻliqligini ifodalovchi qonun. 1913-y. da G. Mozli tajriba yoʻli bilan aniqlagan. Mozli qonuniga binoan, elementning biror spektr seriyasiga tegishli rentgen nurlanishi chizigʻi chastotasi v ning kvadrat ildiz ostidagi qiymati uning atom tartib rakami Z ga proporsionaldir: = (aZ-a), bunda R — Ridberg doimiysi, a — Z oʻsishi bilan suyet oʻsuvchi ekranlash doimiysi, a — energetik oʻtish sodir boʻluvchi qobiqlardagi kvant sonlarshga bogʻliqboʻlgan oʻzgarmas kattalik. Mozli qonuni elementlarning Mendeleyev davriy sistemasiae. toʻgʻri joylashganligini isbotlovchi qonun hisoblanadi.
• Bu qonun atomlarning kimyoviy xususiyatini atom ogʻirligi boʻyicha emas, balki atom yadrosining zaryadini belgilovchi atom tartib raqami bilan aniqlanishini koʻrsatdi.

Atom tuzilishi

Fanga uzoq vaqt atomlar bo’linmasdir degan fikr uzoq vaqt hukm surgan.Atomlar mayda qismlarga bo’linmaydi deb hisoblangan.Ayni element boshqa elementlarga aylanmaydi deb qaralgan.

Lekin X1X asr boshlarida ingliz fizigi Dj. Tomson atomning eng kichik bo’lagi elektronni topdi.Elektron atomning eng kichik zarrachasi bo’lib u manfiy zaryadga ega.uning massasi 9,1095 10-28 g/ ga teng. Uning atom massasi vodorod atomining massasidan 1843 marta kichik.Elektronning zaryadi -1.