0Raqamli texnologiya fakulteti 2-kurs talabalariga 4-semestr uchun «Falsafa» fanidan yakuniy nazorat savollari

M
ahallaning
 
shaxs  estetik  tarbiyasiga  ta’siri 
nihoyatda  katta.  Modomiki,  mahalla  jamiyat  ichidagi 
kichkina jamiyat bo’lib, u bugun shaxsning ijtimoiy–siyosiy 
faolligini  oshirishga,  uning  ijtimoiy–huquqiy  madaniyatini 
shakllantirishga  ko’mak  beruvchi  makon  sifatida  ham 
yuksak  ahamiyat  kasb  etadi.  Shuningdek,  mahalla  shaxs 
nafosatli  tarbiyasiga  yaqindan  ta’sir  ko’rsata  olishi  bilan 
boshqa omillardan ajralib turadi. Shu jihatdan mahalla o’z 
navbatida  o’z oldigan  qo’ygan  ezgu  maqsadlarni  bajarishi 
bilan  zamonaviy  insonni  nafosatli  jihatdan  tarbiyalaydi. 
Chunonchi mahalla;
 
-
  o’ziga  qarashli  hududning  tozaligi,  obodligi, 
ko’rkamligini 
hamda 
fuqarolarning 
hamjihatligini 
ta’minlashi bilan;
 
-
  turmush  nafosati  va  muomala  estetikani 
shakllantirib,  insonlar  qalbida  ijobiy  tuyg’ular,  yaxshi 
orzularni namoyon ettirishi bilan;
 
-
  mahalliychilik  va  millatchilik  singari  salbiy 
holatlarga 
yo’l 
qo’ymasligi 
hamda 
qo’shnichilik 
madaniyatini kamol toptirishi bilan;
 
-
  san’at,  madaniyat,  ma’rifat  arboblari,  ilm  ahllari 
ishtirokida 
bo’ladigan 
rang
-
barang 
mavzulardagi 
ma’ruzalarni, suhbatlarni uyushtira olishi bilan;
 
-
  isrofgarchilikka,  dabdababozlikka  yo’l  qo’ymagan 
holda  urf
-
odatlar,  an’analar,  marosimlar,  tantanali 
shodiyonalarni  tartibli,  chiroyli  o’tishini  ta’minlashi  va 
hokazo  shu  kabilar  bilan  inson  estetika  tafakkurini 
shakllantirishda birlamchi maskan bo’lib hisoblanadi.
 
 
35 
2 
1 
12 
Olamni estetik anglashda texnologiyalarning roli. 
Bir  paytlar  tabiiy  va  texnika  bo’yicha  mutaxassislar 
tayyorlaydigan  oliy  ta’lim  muassasalari  talabalariga 
“Sizning  ideallaringiz  asosan  qaysi  sohalarda  aks  etadi?”, 
degan  savolga  ularning  ko’pchiligi
 
san’at,  adabiyot  va 
ma’rifat  sohasida  ko’proq  aks  etadi,  degan  javob 
berishgani ham fikrlarimizni isbotlaydi.   
Biroq,  endilikda  estetik  tarbiyaning  shunday 
vositalari 
mavjudki, 
uning 
ma’naviy 
jarayonlarga 
ko’rsatayotgan global ta’siriga befarq bo’lish aslo mumkin 
emas. Ana shunday ta’sirlardan biri  
- bu elektron axborot 
vositalardir.  Bu  borada  “Yuksak  ma’naviyat  –
  yengilmas 

---

kuch” asarida qayd etib o’tilganidek, “Bugungi kunda ular 
bir  vaqtning  o’zida  ham  axborot  maydoni,  ham  ijtimoiy
-
siyosiy, ma’naviy
-
ma’rifiy minbar, shu bilan birga, insonga 
madaniy,  badiiy-estetik  oziq  beradigan  va  hordiq 
chiqaradigan makon vazif
asini bajarmoqda.” 
 
Aytish  mumkinki,  axborot  va  kommunikasiya 
texnologiyasi  bugungi  kunda  insoniy  va  iqtisodiy 
taraqqiyotning  muhim  vositasiga  aylanishi  natijasida 
odamlarning turmush tarzini, o’zaro aloqasini xatto tashqi 
ko’rinishini ham tubdan o’zgarish
iga olib keldi.   
Statistik 
ma’lumotlarga 
ko’ra, 
50 
millionli 
auditoriyani radio 38 yilda, televideniye 13 yilda, internet 
esa  bor-
yo’g’i  4  yilda  egallab  olar  ekan.  Shunisi 
hayratlanarliki,  1998  yilda  internetdan  143  million  kishi 
foydalangan bo’lsa, 2001 
yilda ularning soni 700 millionga 
yetgan. 
Bugungi 
kunga 
kelib 
esa 
internetdan 
foydalanayotganlar  1,5  mlrddan  oshib  ketdi.  Bu  borada 
uyali telefon xizmatini aytmasa ham bo’ladi... 
 
Biroq, 
elektron 
axborot 
vositalari 
qanday 
xususiyatga  egaki,  uning  ta’sir  do
irasi  bunchalik  tez 
yoyilmoqda?    Bu  borada  mutaxassislarning  fikriga  ko’ra, 
avvalo: