0 ‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatisiyalarini rivojlantirish vazirligi

8.8. Xonliklarda pochta tizimi
Xonliklar davrida, shu jumladan, XVIII asrga kelib pochta 
jo ‘natmalari ot arava yoki piyodalar bilan ayrim holatlarda esa savdo 
karvonlari orqali yetkazib berilgan. Q‘tgan davrlardagi oddiy aholi 
qatlami bir-birlari bilan faqat og‘zaki xabar almashib turganlar. XIX asr 
oxirlariga kelib, Olrta Osiyoda yozma yoki og‘zaki ma’Iumotlarni 
yuborish juda qiyin ahvolda bo‘lib, qo‘llanilayotgan imkoniyat va 
choralarga moslashish ham juda murakkab edi. Pullik xizmatning 
asosini yozma jo ‘natmalar va ulami joylarga yetkazish tashkil etardi.
105

---

Aholiga xizmat ko‘rsatadigan maxsus aloqa korxonalari, pochta 
xizmati uchun mo'ljallangan pochta qutilari ish hajmining juda kamligi 
sababli 
ochilmagan. 
Pochta 
almashinuvi 
asosan 
hukumat 
korrespondensiyalarini yetkazib berish bo‘yicha ishlarni amalga 
oshirilgan.
NAZORAT SAVOLLARL:
1. 0 ‘rta Osiyoda XV asr boshidagi siyosiy vaziyat qanday bo‘lgan?
2. Shayboniylar davlati qachon shakllandi?
3. Ashtarxoniylar hukmronligi davrida Buxoro xonligi qanday 
rivojlangan?
4. Qanday qilib Buxoro xonligi Buxoro amirligiga aylanib qoldi? '
5. Xiva xonligi qachon qanday tashkil topdi?
6. Xiva xonligida ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot qanday 
rivojlangan?
7. Qo‘qon xonligida ijtimoiy-siyosiy va xo‘jalik hayot qanday bo‘lgan?
8. Qo‘qon adabiy va madaniy muhiti qanday rivojlandi?
1 06

---

9- MAVZU: 0 ‘ZBEK XONLIKLARNING ROSSIYA
1MPERIYASI TOMONIDAN BOSIB OLINISHI.
MUSTAMLAKACHILIK ZULM IGAQARSHIM ILLIY
OZODLIK HARAKATI. JADIDCHILIK.
Asosiy 
tushuncha 
va 
iboralar: 
avtarkiya; 
bosib olish;
mustamlakachilik; mustamlaka; metropoliya; protektorat; jadidchilik; 
temiryo‘l tizimi; teiegraf; telefon; konka.