“ Ўзбекистоннинг тарақҚиёт стратегияси: фуқоролик жамияти ” фанидан

9-мавзу. ЎЗБЕКИСТОНДА КЎППАРТИЯВИЙЛИК
ТИЗИМИНИНГ ШАКЛЛАНИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИ. (2 соат)
РЕЖА:
1.Сиёсий партия тушунчаси ва унинг асосий функциялари.
2.Ўзбекистонда сиёсий партияларга доир ҳуқуқий асосларнинг ривожланиши.
3.Ўзбекистонда кўппартиявий тизимнинг шаклланиши ва ривожланиши.
Ҳозирги даврдаги сиёсий партияларнинг илк ўтмишдошлари янги даврга келиб шаклланди. ХIХ асрга келиб Ғарбий Европа ва Шимолий Америка мамлакатларидаги сиёсий партиялар сиёсий вакиллик институти характерини касб эта бошладилар. Партиялар пайдо бўлишининг муҳим сабабларидан бири — давлат ҳокимиятини шакллантиришда адолат тамойилларига амал қилиш, шунингдек жамиятни демократлаштириш заруриятларига бўлган талабнинг ошиб борганлигидир.
Ўзбекистон қонунчилигида сиёсий партиялар — турли табақа ва гуруҳларнинг сиёсий иродасини ифодалайдилар ва ўзларининг демократик йўл билан сайлаб қўйилган вакиллари орқали давлал ҳокимиятини тузишда иштирок этадилар, деб таъфифланади.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 60-моддасида сиёсий партияларнинг ҳуқуқий мақоми қуйидагича белгиланган: «Сиёсий партиялар турли табақа ва гуруҳларнинг сиёсий иродасини ифодалайдилар ва ўзларининг демократик йул билан сайлаб қўйилган вакиллари орқали давлат ҳокимиятини тузишда иштирок етадилар. Сиёсий партиялар ўз фаолиятларини молиявий таъминланиш манбалари ҳақида Олий Мажлисга ёки у вакил қилган органга белгиланган тартибда ошкора ҳисоботлар бериб турадилар. 1991-йил 14-февралда қабул қилинган «Ўзбекистон Республикасида жамоат бирлашмалари тўғрисида»ги Қонун кўппартиявийлик тизими шаклланишининг ҳуқуқий жиҳатларини таъминлаб бериши натижасида мамлакатда янги сиёсий партияларнинг шаклланиш жараёнлари бошланди.
Партиянинг асосий мақсади — демократик, ҳуқуқий давлатни, ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётига асосланган кучли адолатли фуқаролик жамиятини барпо этишда ҳамда Ўзбекистон ҳудудида яшаётган барча миллат ва элатларнинг умумий манфаатларига мос келадиган, фуқароларнинг қонун олдида тенглиги, конституциявий ҳуқуқ ва эркинликлари таъминланган маънавий жипслашган жамиятни шакллантиришда фаол иштирок этишдир.